kwinta

1 — 3/2 — 4/3 — 2: Prima — kwinta — kwarta — oktawa. Podobno Pitagoras, przechodząc obok kuźni, zwrócił uwagę na współbrzmienie młotów, uderzających o kowadło. Poprosił więc o ich zważenie. Okazało się, że waga czterech z nich miała się do siebie tak, jak liczby 6, 8, 9 i 12. Piąty, którego ciężar nie wyrażał się żadnym prostym stosunkiem liczbowym wobec pozostałych, psuł doskonałość harmonii. Filozof zażądał, by go odłożono i odtąd słychać było wyraźnie, że największy młot, dwukrotnie cięższy od najmniejszego, wydaje dźwięk o oktawę niższy. Zasada matematycznej proporcji objawiła Pitagorasowi, jak powstają kwarta i kwinta. Tak narodziło się jedno z największych odkryć w dziedzinie akustyki: harmonijne dźwięczące interwały gamy powstają dzięki liczbie.

NKJP: E. Cechnicka, Znak Anny, 1997

W systemie równomiernie temperowanym oktawa dzieli się na 12 półtonów, które są miarą interwałów muzycznych. Interwały europejskiego systemu muzycznego określane są odległościami między stopniami gamy diatonicznej: pryma to równoznaczność (powtórzenie) dwóch dźwięków, sekunda to odległość między sąsiednimi stopniami gamy (I–II, II–III, III–IV, itd.), tercja — między I–III, II–IV, III–V stopniem itd., odpowiednio kwarta, kwinta, seksta, septyma. Podstawowe interwały zwane czystymi (kwarta, kwinta, oktawa) lub w zależności od rozmiarów małymi lub wielkimi (sekunda, tercja, seksta, septyma) mogą ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu przez chromatyzację, czyli podwyższenie lub obniżenie jednego ze składników o półton.

NKJP: B. Romanowska, Kamertony i muzykoterapia w leczeniu dźwiękiem, 2004