szybolet

Pisany niemiecki w Szwajcarii to standardowy podręcznikowy Hochdeutsch, ale Szwajcarzy mówią w Schwiizerdütsch, który wcale nie jest standardowy. Nie ma ustalonej ortografii. Nie istnieje klucz wymowy ani wspólne słownictwo. Każdy kanton ma swoją odmianę, a sam język wyskakuje z gardła niczym próbujący wydostać się na wolność zainfekowany migdał. To tylko drobna przesada. Dla ucha nie-Szwajcara brzmi to tak, jakby mówiący tworzył słowa z najdziwniejszych rytmów, najbardziej osobliwych urywanych spółgłosek, niezwykle niepokojących układów otwartych, smukłych samogłosek. Język ten opiera się wszelkim zewnętrznym próbom przyswojenia go sobie, ponieważ każde słowo to szybolet.
Anna posługiwała się absolutnym minimum Schwiizerdütsch.

Jill Alexander Essbaum, Hausfrau, 2015

Przypadek pochodzącego z Francji księcia Henryka, męża królowej Małgorzaty II, od kilkudziesięciu lat mieszkającego w Danii i płynnie (choć jak twierdzą krytycy — niewystarczająco dobrze — ze względu na wymowę) władającego duńszczyzną, pokazuje, jak trudno jest przejść próbę duńskiego szyboletu — być postrzeganym jako (językowo) w pełni akceptowalny użytkownik.

Sylwia Izabela Schab, Mikołaj Sobkowiak, „Odbijający się czkawką sen złośliwego lingwisty”. O postrzeganiu języka duńskiego i trudnościach w jego przyswajaniu, Folia Scandinavica, vol. 20, Poznań, 2016