Definicja
wyrażeń proszę pana, proszę pani, proszę państwa, proszę księdza itp. używamy, gdy zwracamy się osoby, której nie znamy lub z którą nie łączą nas osobiste stosunki
Plan abonamentowy Pro w Dobrym słowniku można kupować na raty 0%!
W nim między innymi dostęp do rozbudowywanego Słownika interpunkcyjnego.
Szczegóły sprawdzisz tutaj.
proszę
1. proszę pana
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Właśnie zamknięto bramy w całym mieście i kobieta, tknięta nagłą myślą, spojrzała z niepokojem na rosłego przybysza. On zaś lekko skinął głową i powiedział:
— No to, proszę szanownej pani, dostawa jest załatwiona.
— Niechże pan wejdzie — zawołał Pawełek. — Pan ma chyba krew na płaszczu!
— To ceratowy płaszcz — odparł mężczyzna. — Plamy nie będzie.
— No to, proszę szanownej pani, dostawa jest załatwiona.
— Niechże pan wejdzie — zawołał Pawełek. — Pan ma chyba krew na płaszczu!
— To ceratowy płaszcz — odparł mężczyzna. — Plamy nie będzie.
NKJP: Andrzej Szczypiorski, Początek, 1986
Gramatyka
formy: proszę księdza; proszę pana; proszę pani; proszę państwa
2. proszę (zachęcenie)
Definicja
mówimy proszę, gdy grzecznie zachęcamy kogoś do wykonania określonej czynności lub uprzejmie wydajemy polecenie
Interpunkcja
- Grzeczne proszę a przecinek — Proszę a interpunkcja
Gramatyka
samodzielne formy czasownikowe
formy: proszę
3. proszę (np. przy stole)
Definicja
mówimy grzecznie proszę, gdy coś komuś podajemy
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Czy mógłbyś dać mi kawałek swojego ciastka — spytała, czując się panią sytuacji i kapryśnie odsuwając brokuły. — Jestem ciekawa, jak smakuje.
— Ależ proszę — powiedział, starając się odkroić niewielki kawałek. Ale Lone czuła już, że jej moc nie ma żadnych granic. Wysunęła swoją łyżeczkę i zuchwale ruszyła z nią w kierunku talerza z ciastem B., który zamknął oczy, obawiając się najgorszego.
— Ależ proszę — powiedział, starając się odkroić niewielki kawałek. Ale Lone czuła już, że jej moc nie ma żadnych granic. Wysunęła swoją łyżeczkę i zuchwale ruszyła z nią w kierunku talerza z ciastem B., który zamknął oczy, obawiając się najgorszego.
NKJP: Bronisław Świderski, Słowa obcego, 1998
Gramatyka
formy: proszę
4. proszę (zaskoczenie)
Wariant
- no proszę
- proszę, proszę
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Bo mam taki list.
— Proszę, proszę, to pan dokładnie wie, co tam jest.
— Niestety, wiem. Już mówiłem, że te pierwsze odpowiedzi były jeszcze do zniesienia, obelgi były w następnych.
— Proszę, proszę, to pan dokładnie wie, co tam jest.
— Niestety, wiem. Już mówiłem, że te pierwsze odpowiedzi były jeszcze do zniesienia, obelgi były w następnych.
NKJP: Mariusz Cieślik, Śmieszni kochankowie, 2004
Gramatyka
formy: proszę
5. proszę (niedowierzanie)
Definicja
mówimy proszę, a mniej grzecznie co proszę czy niegrzecznie że co proszę, gdy reagujemy ze zdziwieniem i niedowierzaniem na usłyszane słowa
Wariant
- co proszę
- że co proszę
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Niech pan pomacha — rozkazał Zani.
— Co proszę?
— Niech pan pomacha prawą ręką.
— Co proszę?
— Niech pan pomacha prawą ręką.
NKJP: Grzegorz Mathea, IV Rzeczpospolita, 2005
— (...) No, w każdym razie tak głęboko nie ma co szukać, ale bliżej to już może tak. Gość miał z bratem jakiś zadawniony grunge.
— Że co proszę?!
— No, grunge. Tak mówią w filmach. Konflikt, uraza, o coś się kiedyś pokłócili.
Nowak poczuł pustkę w głowie, wiedział, że aspirant przekręcił angielski wyraz, tylko za cholerę nie był w stanie sobie go przypomnieć.
— Że co proszę?!
— No, grunge. Tak mówią w filmach. Konflikt, uraza, o coś się kiedyś pokłócili.
Nowak poczuł pustkę w głowie, wiedział, że aspirant przekręcił angielski wyraz, tylko za cholerę nie był w stanie sobie go przypomnieć.
NKJP: Tomasz Konatkowski, Bazyliszek, 2015
Gramatyka
formy: co proszę; proszę; że co proszę
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
SprawdźCzęsto sprawdzane
Ciekawostki
- niedołężny — A dawniej był i dołężny
- niebawem — W polszczyźnie Ignacego Krasickiego
- indie rock — O pochodzeniu nazwy indie rock