Definicja
czyjś lub kogoś dziadek to ojciec jego matki albo ojca
dziadek
1. dziadek (mój, twój)
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskoosobowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: dziadek; dziadka; dziadkach; dziadkami; dziadki; dziadkiem; dziadkom; dziadków; dziadkowi; dziadkowie; dziadku
1.1. dziadkowie (para)
Definicja
czyiś dziadkowie to rodzice jego matki lub ojca
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- dziadek i babcia; staruszkowie
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Sami rodzice i dziadkowie naszych gwiazd przy takich obciążeniach finansowych, jakie wymagane są na początku zawodowej kariery, nie daliby rady.
Adam Ławecki, Biznes i Prawo, 3–9 lutego 2014 (nr 1)
Michał Markiewicz z Trójmiasta mówi: — Pracuję na umowie śmieciowej, bez szans na etat i na kredyt. Kocham dziadków, oby żyli jak najdłużej, ale mogę liczyć tylko na te dwa pokoje po nich na Zaspie.
Radosław Omachel, Newsweek, 7–13.10.2013, nr 41, s. 66
Gramatyka
rzeczownik plurale tantum rodzaj męskoosobowy odmienny
formy w tabelce:
formy: dziadkach; dziadkami; dziadkom; dziadków; dziadkowie
2. dziadek (o lasce)
Definicja
dziadkiem możemy nazwać każdego starego mężczyznę
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- człowiek starszy; nestor; senior; starzec
- książkowo:matuzal; matuzalem
- potocznie:wapniak; zgred
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- frazeologia, frazemy: Dziadek Mróz
- odpowiednik żeński: babcia
- zdrobnienie: dziadunio; dziadzio; dziadziuś
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskoosobowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: dziadek; dziadka; dziadkach; dziadkami; dziadki; dziadkiem; dziadkom; dziadków; dziadkowi; dziadkowie; dziadku
3. dziadek do orzechów (przyrząd)
Definicja
dziadek do orzechów to przyrząd do łupania orzechów; przyrząd ten stanowią zwykle szczęki, których ramiona się ściska, lub osadzona w jakiejś obudowie śruba, którą się wkręca, niektóre dziadki do orzechów mają też postać rzeźbionych i malowanych figurek
Wariant
- dziadek
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Orzechy to pyszna przekąska, która w dodatku jest bardzo zdrowa. Osoby, które lubią orzechy, zarówno włoskie, jak i laskowe, powinny z pewnością zaopatrzyć się w dziadka do orzechów. To praktyczne narzędzie przyda się w każdej kuchni.
cookandlove.pl, 13.08.15
Ciekawostki
Niepewny rodowód dziadka
Słownikarze różnie podchodzili do niemieckiego Nussknacker, bo to on jest źródłem polskiego dziadka do orzechów. Proponowano nazwy
Gramatyka
frazem rzeczownikowy rodzaj męskozwierzęcy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: dziadek do orzechów; dziadkach do orzechów; dziadka do orzechów; dziadkami do orzechów; dziadki do orzechów; dziadkiem do orzechów; dziadkom do orzechów; dziadków do orzechów; dziadkowi do orzechów; dziadku do orzechów
4. leśny dziadek (osoba)
Definicja
leśnym dziadkiem nazywa się lekceważąco mężczyznę, który stracił kontakt z rzeczywistością, nie nadąża za upływem czasu, przez co nie nadaje się do roli, jaką pełni
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Wszystko zatem jasne – demokracja i owszem, ale odgórnie sterowana. Podczas czerwcowego zjazdu PZPN powróciła dawna śpiewka o betonie i leśnych dziadkach. To, można powiedzieć, lejtmotyw w piłkarskiej działalności. „Nowy prezes powiedział o mnie, że będę stanowił resztkę betonu w nowym zarządzie, a ja to potraktowałem humorystycznie, z uśmiechem”, oświadczył tuż po zjeździe Eugeniusz Nowak, wybrany na wiceprezesa PZPN bydgoski baron, bezkrytyczny zwolennik Bońka.
KWJP: Przegląd, 23.09.2013
Ale to jest logika poprzedniej epoki. W ich świecie wolność dzieła i prawo dostępu stoją przed prawem własności. Nam, leśnym dziadkom urodzonym w połowie poprzedniego wieku, może się to wydawać zaczynem anarchii.
KWJP: Jacek Żakowski, Internet, czyli starcie wolności z własnością, Polityka, 31.01.2012
Gramatyka
frazem rzeczownikowy rodzaj męskoosobowy nacechowany odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: leśne dziadki; leśnego dziadka; leśnemu dziadkowi; leśnych dziadkach; leśnych dziadków; leśny dziadek; leśny dziadku; leśnym dziadkiem; leśnym dziadkom; leśnym dziadku; leśnymi dziadkami