apogeum

Lata 1883–1884 — a więc okres pierwszej publikacji powieści drukowanej w odcinkach przez warszawski tygodnik literacko-społeczny „Słowo” i reprezentujący podobny profil krakowski „Czas” — przypadały na apogeum rusyfikacji szkolnictwa i urzędów wszystkich szczebli, rugowania języka polskiego z życia publicznego, cenzury tropiącej antyrosyjskie czy antycarskie treści i sugestie, masowego sprowadzania na ziemie polskie rosyjskich wojskowych, urzędników i prawosławnych duchownych oraz brutalnych prześladowań wiernych Cerkwi unickiej, oficjalnie zlikwidowanej zaledwie kilka lat wcześniej (w 1875 roku).

Anna Kołbuk, Prawosławie i prawosławni w Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza, Bibliotekarz Podlaski, 2016/1 (XXXII), s. 87–88