Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Ogniem i mieczem, pierwsza część powieściowej trylogii Henryka Sienkiewicza, zgodnie z założeniami autora miała ukazywać doniosłe i tragiczne wydarzenia z dziejów siedemnastowiecznej Rzeczypospolitej, celem podtrzymania ducha patriotycznego wśród Polaków żyjących w XIX wieku pod władzą zaborców. Z tego powodu jej forma, a częściowo i treść, zostały podporządkowane temu nadrzędnemu zadaniu poprzez heroizację głównych bohaterów i kluczowych zdarzeń, w tym przypadku wojny domowej we wschodniej części kraju, czyli buntu Kozaków pod dowództwem Bohdana Chmielnickiego w latach 1648–1651.
Anna Kołbuk, Prawosławie i prawosławni w Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza, Bibliotekarz Podlaski, 2016/1 (XXXII), s. 87
