Plan abonamentowy Pro w Dobrym słowniku można kupować na raty 0%!
W nim między innymi dostęp do rozbudowywanego Słownika interpunkcyjnego.

Szczegóły sprawdzisz tutaj.

é ü ą

tolerancja

1. tolerancja (np. dla postawy)

Definicja

tolerancja dla (wobec) poglądów, postaw, zachowań itp. innych ludzi to szacunek do nich (zwłaszcza przy odmiennych własnych poglądach, postawach itd.) i takie postępowanie, by tych ludzi nie urazić

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • akceptacja; empatia; otwartość; pluralizm; poszanowanie; szacunek; życzliwość
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Uczonych tych, oddanych najrozmaitszym zainteresowaniom naukowym, od matematyki czystej do filozofii i moralności, od astronomii do poezji, łączyła niechęć do wszelkiej ortodoksji, dogmatów, metafizyki oraz przekonanie, że fundamentem wszelkiej kultury umysłowej jest wolność myśli i tolerancja dla cudzych poglądów.

NKJP: Jerzy Adamski, Świat jako niespełnienie, 2000

Sądząc z wyniku wyborów, nastąpiło przesunięcie sympatii ideowych Polaków w kierunku wartości konserwatywnych, tradycyjnych, gdzie liczy się bezpieczeństwo, także socjalne, porządek, surowe prawo i mniejsza niż dotąd tolerancja wobec obyczajowych ekstrawagancji i mniejszości seksualnych.

NKJP: Polityka, 2005

Polega on na tym, że szeroko rozumiana tolerancja w dziedzinie polityki kulturalnej uzupełniona została w świadomości wielu ludzi kultury niepisaną klauzulą, że po prostu nie wypada dzisiaj mieć nikomu niczego za złe, a już tym bardziej byłoby grubym nietaktem wystąpić z jakimkolwiek programem, który zakładałby na przykład, że pewne utwory należy wyrzucić na śmietnik, natomiast innym przyznać wszystkie możliwe laury (...)

NKJP: Teodor Krzysztof Toeplitz, Mój wybór. Rzeczy mniejsze, 1998

Polskie przedszkola i szkoły przekazują wartości oparte na konstytucji, w tym zasady tolerancji, zakazu dyskryminacji i integralności rodziny. Koniec, kropka. Prawo wymaga, by każdy program wychowawczy wprowadzany do szkoły czy przedszkola powstawał w porozumieniu z nauczycielami i rodzicami i uzyskiwał ich akceptację. Warto mieć zaufanie do ludzi, którzy tworzą szkołę. Rozumiem, że niektórzy chcieliby, żeby tolerancja dotyczyła wyłącznie sytuacji, które sami tolerują...

Joanna Kluzik-Rostkowska w wywiadzie dla Wprost, nr 2, 7–12 stycznia 2014, s. 49

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje czasownikowe lewostronne: uczyć
  • kolokacje przymiotnikowe: religijna; światopoglądowa; wyznaniowa; wzajemna
  • kolokacje rzeczownikowe lewostronne: atmosfera; brak; doza; duch; idea; zasada
  • kolokacje rzeczownikowe prawostronne: mniejszości; odmienności
  • przymiotnik: tolerancyjny
Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: tolerancja; tolerancją; tolerancjach; tolerancjami; tolerancje; tolerancję; tolerancji; tolerancjo; tolerancjom

zgłoś poprawkę

2. tolerancja (dla cz. złego)

Definicja

tolerancja dla (wobec) złych zjawisk, zachowań itp. to brak przeciwdziałania im i pozwalanie na to, by trwały

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • liberalizm; pobłażliwość; wyrozumiałość
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
W 1988 roku w ramach operacji „Zerowa tolerancja” służby celne USA przychwyciły sto dwadzieścia pięć większych przesyłek narkotyków oraz zajęły sto dwadzieścia trzy jachty i łodzie, a ponadto cztery tysiące samochodów i motocykli, sto samolotów sportowych i... nafaszerowany narkotykami bombowiec z czasów drugiej wojny światowej.

NKJP: Henryk Mąka, Piraci znów atakują, 1995

Cichą tolerancję dla postaw antysemickich dostrzec można było najczęściej u anarchistów rosyjskich, francuskich i niemieckich, prawie nigdy zaś u Włochów czy Hiszpanów. Podziały nie były jednak aż tak proste.

NKJP: Daniel Grinberg, Ruch anarchistyczny w Europie Zachodniej: 1870-1914, 1994

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje przymiotnikowe: nadmierna; zbytnia; zerowa
  • kolokacje rzeczownikowe lewostronne: granica; próg; zero
  • kolokacje rzeczownikowe prawostronne: korupcji; wybryków
  • czynność: tolerować
  • przymiotnik: tolerancyjny
Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: tolerancja; tolerancją; tolerancjach; tolerancjami; tolerancje; tolerancję; tolerancji; tolerancjo; tolerancjom

zgłoś poprawkę

3. tolerancja (np. na ból)

Definicja

tolerancja żywego organizmu na bodźce fizyczne, chemiczne lub biologiczne to jego zdolność do znoszenia ich bez szkody dla siebie

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • wrażliwość
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Procesy życiowe roślin przebiegają zatem pod wpływem licznych i zmiennych czynników środowiskowych, o czym świadczą szerokie granice tolerancji na zmienne warunki bytowania. Jednakże granice te istnieją.

NKJP: Falińska Krystyna, Ekologia roślin, 1997

Niektóre odmiany pomidorów mają genetycznie ustaloną cechę tolerancji na niedobór światła.

NKJP: Regulatory wzrostu i rozwoju roślin, red. Leszek S. Jankiewicz, 1997

— Mam niski próg tolerancji na ból. Teraz zdaję sobie z tego sprawę i staram się o tym zbyt wiele nie myśleć — mówi.

NKJP: Gazeta Wyborcza, 1996

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje przymiotnikowe: niska
  • kolokacje rzeczownikowe lewostronne: poziom
  • kolokacje rzeczownikowe prawostronne: alkoholu; glukozy
  • czynność: tolerować
Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: tolerancja; tolerancją; tolerancjach; tolerancjami; tolerancje; tolerancję; tolerancji; tolerancjo; tolerancjom

zgłoś poprawkę

4. tolerancja (w technice)

Definicja

tolerancja to w technice: dopuszczalne odchylenie danej wielkości od ustalonych przepisowo norm

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • margines błędu
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Przy pomiarach prądu stałego w większości urządzeń tolerancja wynosi około 0,8%, przy czym najdroższe mierniki z najwyższej półki są nawet 50 razy dokładniejsze.

Cathleen Shamieh, Gordon McComb, Elektronika dla bystrzaków, 2012

W myśl nowych przepisów, erka ma dojechać do pacjenta poza miastem w ciągu 20 minut (z tolerancją do 20 proc.), a w mieście w 10 minut z takim samym zapasem.

NKJP: Gazeta Wrocławska , 2001

(...) a poza tym rozbieżności pomiędzy rzeczywistym współczynnikiem przewodzenia ciepła a współczynnikiem wyznaczonym na drodze pomiaru mieszczą się w tolerancjach pomiarowych.

Archiwum hutnictwa, tom 2, 1957

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: tolerancja; tolerancją; tolerancjach; tolerancjami; tolerancje; tolerancję; tolerancji; tolerancjo; tolerancjom

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book