é ü ą

sublimacja

1. sublimacja (np. lodu)

Definicja

sublimacja to w fizyce i chemii: proces przejścia substancji ze stanu stałego bezpośrednio w stan gazowy (tzn. z pominięciem fazy ciekłej), np. przejście lodu w parę wodną

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • parowanie; topnienie
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
W praktyce oddzielenie efektów sublimacji śniegu i lodu od parowania utworzonej w wyniku ich topnienia wody jest bardzo trudne. Ogólne znaczenie tych procesów jest małe. W.S.B. Paterson (1981) ocenia ich udział na ok. 5% wartości ablacji. Stają się one istotniejsze, gdy ablacja ogólna jest niewielka, np. w suchym klimacie kontynentalnym Antarktydy. Mały Lodowiec Meserve’a na Ziemi Wiktorii traci rocznie 0,61 g/cm, z czego na sublimację przypada ok. 55%, na parowanie ok. 40%, na odpływ wód roztopowych zaś tylko 3–4% (Bull, Carnein, 1970). Istotną rolę sublimacji stwierdzono na stacji „Mizuho” (Antarktyda Wschodnia). Sublimacja dominuje w lecie (od września do kwietnia) i wynosi rocznie 5,4 g/cm, przy akumulacji netto 5,8 g/cm (Fujii, Kusunoki, 1982). J.H. Mercer (1971) opisał niewielkie lodowce w Górach Transantarktycznych, gdzie o całości ablacji decyduje sublimacja. Innymi obszarami o istotnej roli sublimacji i parowania są wysokie góry w rejonach suchych i podzwrotnikowych (Lliboutry, 1964; Beaty, 1975; Hastenrath, 1978). Zaznacza się wyraźnie rola wysokości: sublimacja rośnie wraz z nią.

NKJP: Jacek Jania, Glacjologia. Nauka o lodowcach, 1993

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: sublimacja; sublimacją; sublimacjach; sublimacjami; sublimacje; sublimację; sublimacji; sublimacjo; sublimacjom

zgłoś poprawkę

2. sublimacja (np. pojęcia)

Definicja

sublimacja czegoś to przedstawienie tego jako czegoś szlachetnego i wzniosłego; słowo książkowe

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • uszlachetnienie; uwznioślenie
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Wspominam ten incydent jako ciekawy przyczynek do faktu, jak niezwykle wcześnie budzi się w małym chłopcu zew płci. Trzymał na uwięzi ową gromadkę malców, z których większość nie przekroczyła dziewiątego–dziesiątego roku życia, każąc im śledzić z zapartym tchem mgliste, dalekie zarysy. Ów zew od razu też, od swego zarania, płynął we mnie dwoma podstawowymi nurtami: jednym z nich było instynktowne dążenie do zaspokojenia budzącej się ciekawości, fascynacji odmiennością ciała kobiety, drugim — sublimacja tego pierwszego, kult kobiety z jej niedocieczoną tajemnicą, której rąbka może ona jednak kiedyś uchylić przez jakąś nieuświadomioną, trudną do wyobrażenia sobie bliskość.

NKJP: Jeremi Przybora, Przymknięte oko opaczności, 1994

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: sublimacja; sublimacją; sublimacjach; sublimacjami; sublimacje; sublimację; sublimacji; sublimacjo; sublimacjom

zgłoś poprawkę

3. sublimacja (np. pragnień)

Definicja

sublimacja jakichś popędów, dążeń to zastąpienie ich innymi, łatwiejszymi lub bardziej akceptowanymi społecznie, np. przeniesienie energii wzbudzonej przez popęd seksualny na działalność twórczą; słowo specjalistyczne (psychologia) lub książkowe

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • przeniesienie
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Ale dlaczego? Bo to postać kobiety jako zbawicielki i ofiarnicy. Taka ma być jej podstawowa misja. Siłaczka u Żeromskiego czyni ofiarę ze swojego pożądania i zmysłowości, składa je na ołtarzu obowiązku i w ten sposób się realizuje.
— Sublimacja zmysłowości w pracę?
— I to sublimacja narzucona bardzo surowo przez kulturę. Kiedy mówię na seminarium o postaci kobiety zbawicielki i ofiarnicy, przypominam film Larsa von Triera „Przełamując fale”, rzecz o czymś bardzo podobnym i równie przerażającym.

NKJP: Piotr Siemion w rozmowie z Marią Janion, Ozon, nr 3, 2005

W czasie wędrówek po obszarach Imperium zwróciło moją uwagę między innymi to, że nawet w opuszczonych i zapadłych miasteczkach, nawet w pustych niemal księgarniach z reguły była do kupienia wielka mapa tego kraju, na której reszta świata znajdowała się jakby na drugim planie, na marginesie, w cieniu.
Mapa ta jest dla Rosjan rodzajem wizualnej rekompensaty, swoistą emocjonalną sublimacją, a także przedmiotem nie skrywanej dumy.
Służy ona także do tłumaczenia i usprawiedliwiania wszelkich niedostatków, błędów, biedy i marazmu. Za duży kraj, żeby dało się go zreformować! — tłumaczą przeciwnicy reform. Za duży kraj, żeby dało się go posprzątać! — rozkładają ręce dozorcy od Brześcia do Władywostoku. Za duży kraj, żeby wszędzie dostarczyć towar! — burczą ekspedientki w pustych sklepach.

NKJP: Ryszard Kapuściński w Gazecie Wyborczej, 1992

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: sublimacja; sublimacją; sublimacjach; sublimacjami; sublimacje; sublimację; sublimacji; sublimacjo; sublimacjom

zgłoś poprawkę

4. sublimacja (nadruk)

Definicja

sublimacja to jedna z technik nadruku, stosowana tylko na jasnych materiałach poliestrowych, pozwalająca nanosić skomplikowane wzory w pełnej gamie kolorystycznej w wysokiej jakości, odporne na pranie, zmywanie, ścieranie czy warunki atmosferyczne; technika ta polega na tym, że tusz z wydruku na specjalnym nośniku przechodzi za pomocą prasy w strukturę wybranych materiałów

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: sublimacja; sublimacją; sublimacjach; sublimacjami; sublimacje; sublimację; sublimacji; sublimacjo; sublimacjom

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book