przytomny

1. przytomny

Definicja

jeśli ktoś jest przytomny, to znaczy, że wie, gdzie jest, kim jest, i może się komunikować

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)

czuwający; obecny; przebudzony; przy zdrowych zmysłach; świadomy; trzeźwy

Słownik antonimów przeciwstawne znaczeniowo

Ciekawostki

Jak przytomny z zaimkami chadzał, czyli o pochodzeniu, znaczeniu i rozwoju Zaczniemy opowieść od odmiany zaimka wskazującego ten (męski), to (nijaki). W języku prasłowiańskim odmieniał się:
mianownik *tъ, *to (gwiazdka oznacza formę rekonstruowaną),
dopełniacz *togo,
celownik *tomu,
biernik *tъ, *to,
narzędnik *těmь,
miejscownik *tomь.
Głoska -e- w odmianie (ten, tego itd.) pojawiła się później, na gruncie polskim. Mogło to nastąpić w wieku XIV, skoro w „Kazaniach świętokrzyskich” spotykamy jeszcze stare formy z -o- (togo ‘tego’, tomu ‘temu’):

Cso nam przez togo niemocnego na łożku leżącego znamiona? Zawierne nics inego kromie człowieka grzesznego we złych skutcech prześpiewającego, jenże nie pamiętaję dobra wiekujego, obiązał się tomu, csoż jeść wrzemiennego, leniw jeść ku wstaniu czynić każdego skutka dobrego, qui propter momentaneum [quaestum non ti]met aeternum supplicium, quod cruciat. Święta Katerzyna [k dobremu] nie mieszkaci jeść stała, we złem nie leżała, asi i ty [... jeż są] w błędnem stadle leżały, ty jeść swoją nauką otwodziła, jakoż się czcie w je świętem żywocie.

Warszawscy autorzy „Gramatyki historycznej języka polskiego” Krystyna Długosz-Kurczabowa i Stanisław Dubisz informują