co rok prorok

1. co rok prorok (dziecko)

Definicja

słowami co rok prorok komentuje się sytuację, że komuś co roku rodzi się dziecko; powiedzenie nieco żartobliwe i uszczypliwe

Wariant
  • co rok, to prorok
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Mama Kazimiera też sobie nie wyobraża. Ile Bóg dał, tyle jest. Jedni mają ziemię, która pięknie rodzi pszenicę, innym wiedzie się bogato w sadzie. A jej i mężowi — bogato w dzieciach. To nie jest nic takiego, z czego można by żartować albo mówić co rok prorok, jak mówili w dawnych czasach głupi ludzie.
Do niej co prawda nikt tak nie mówił, ani u lekarza, który rozumiał, że żadne sztuczne ograniczenia jej nie obchodzą, ani w szkołach, do których chodzą dzieci. Ta ich mnogość jest przez nauczycieli szanowana.

NKJP: Polityka, 2002

Mikosiowie przyjmowali kolejne dzieci, jak mówią, raz z przerażeniem, raz z radością. Niemyscy — zwyczajnie. Po prostu przychodziły na świat. Gdyby nie atmosfera Przymierza Rodzin, katolickiego stowarzyszenia, do którego należą (jak wiele wielodzietnych), może byłoby ich mniej. A tak — ośmioro. Ród nie zginie. Zwłaszcza że najstarsza Marysia ma już troje własnych. Ja — oświadczyła rodzicom — dużo dzieci mieć nie będę, najwyżej pięcioro.
Co rok prorok, nastrugali sobie, dziecioroby — mówiono o takich we wczesnej PRL i do jednego worka wrzucano z kołtunem i zabobonem. Chyba że była to matka robociarska albo chłopska, która dała czterech synów górnictwu, milicji i wojsku. Taka dostawała medale.

NKJP: Polityka, 2006

Tu coś naprawił, tam pomógł. Dobrze wspomina tamte czasy. — Osiemdziesiąty drugi, osiemdziesiąty trzeci — Jan zaciąga się papierosem — no, to dla mnie były ostatnie szczęśliwe lata przed chorobą. Dwoje dzieci, robota i człowiek był zdrowy.
Ale dzieci przybywało. Co rok prorok, a nawet czasem dwa razy w ciągu roku: Piotrek na przykład urodził się w lutym, a jego brat Marcin w grudniu tego samego roku. Było coraz trudniej, Jan stał się nerwowy. W końcu stracił kontrolę nad biegiem spraw. Już nie było ich stać na wszystko, przeciwnie — zaczęło brakować pieniędzy na podstawowe wydatki. Zdeterminowany poszedł do pomocy społecznej w gminie.
— A one, te kobiety, co tam siedziały, poradziły mi, żebym się wziął za robotę. Słyszałem, jak się podśmiechują ze mnie, że niby zrobił tyle dzieci, a zarobić nie potrafi. Z nerwów głowa zaczęła mnie boleć i w końcu zapadła ciemność.

NKJP: Dziennik Polski, 1998

(...) kochają Irlandyą w dziesiątém nawet pokoleniu, nienawidzą anglików i stanowią żywioł, z którym Ameryka bardzo się już liczyć musi, a w przyszłości jeszcze bardziéj liczyć się będzie musiała.
Powodem tego jest nadzwyczaj szybki rozrost téj ludności. Irlandczycy płodni są jak króliki, amerykanie zaś rodowici przeciwnie. Podczas kiedy w stadłach amerykańskich dwoje, a najwięcéj troje dzieci, stanowi największe przeciętne maximum, pobożne małżeństwa irlandzkie, uważające dzieci za szczególniejsze błogosławieństwo Boże, wydają ich na świat jak maku: co rok prorok, jak mówi przysłowie, a tych roków zawsze jest bez końca.

Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1888, s. 104

Ciekawostki
Skutki i przyczyny, czyli śmieszność oczywistości Powiedzenie co rok prorok nie jest przysłowiem, lecz frazemem, formułą którą konstatująca pewną sytuację, a nie nauką czy przestrogą, jak to najczęściej bywa z przysłowiami. Jego wartość stylistyczna jest nieco dyskusyjna, ponieważ częste
Gramatyka

frazem nieodmienny

formy: co rok prorok; co rok, to prorok

zgłoś poprawkę

2. co rok prorok (dzieło)

Definicja

słowami co rok prorok komentuje się sytuację, kiedy ktoś co roku wydaje płytę, książkę, otrzymuje nagrodę itp.; w odniesieniu do firmy: wypuszcza nowy produkt lub dokonuje zmian kadrowych; powiedzenie żartobliwe, najczęściej o lekkim wydźwięku (auto)ironicznym

Wariant
  • co rok, to prorok
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Zgodnie z zasadą: co rok prorok, trzecia generacja Lancera zadebiutowała w lutym 1995 roku. Tradycyjnie — mocniejsza o 10 KM.

blog.pgd.pl, 01.12.2011

Po pierwsze, uważam — i naprawdę nie robię sobie kpin, jak z tą „Kobrą” — że tamte czasy owocowały o wiele ciekawszymi zjawiskami niż dzisiejsze. Po drugie, najzwyczajniej klimat kulturalny był wtedy nieporównanie ciekawszy. Kino polskie, by zacząć od najważniejszej ze sztuk, dawało — i to co rok prorok — takie premiery, jak „Wesele” czy „Ziemia Obiecana” Wajdy, „Potop” Hofmana, „Sanatorium pod Klepsydrą” Hasa, czy „Trzecia część nocy” Żuławskiego. Co rok szło do kin co najmniej jedno, a czasem dwa arcydzieła, przy czym ograniczam się tylko do pierwszej połowy lat 70.

K. Lubczyński, Trzeba, niestety, z żywymi naprzód iść, „Trybuna” 28.12.2007. Cyt. za encyklopediateatru.pl

— Będzie reportaż, jasne, że będzie... bo dziś, żeby wyżyć z pióra, trzeba uprawiać chałturę... Widzę, że pan docent nie zna tego terminu. To z rosyjskiego: robota odwalona byle jak, tandeta, byle sprzedać... U was na uniwersytecie będzie to technika przyczynkarstwa. Co rok prorok. Publikacja poświęcona... na przykład... obecności koloru zielonego w pieśniach weselnych bawarskich górali. Na następny roczek... o kolorze czerwonym, co jak sos pomidorowy prosto z nosa... I tak co rok prorok... aż siwy nudziarz tęczę całą wyczerpie... Wtenczas przerzuci się na... ewolucję formy garnków wypalanych, tych bez ucha i tych z uchem.

NKJP: M. Pankowski, Fara na Pomorzu, 1997

(...) Kiedy zaproponowano mi sfilmowanie „Małej ziemi” według książki Breżniewa, również mówiłem, że jestem za młody, bezpartyjny i pijący.
— W nowej sytuacji radzi Pan sobie nie gorzej niż dawniej — niemal co rok prorok i nagroda na jakimś prestiżowym festiwalu.
— Cóż, pół życia człowiek pracuje na nazwisko, a drugie pół ono pracuje na niego.

NKJP: Gazeta Wyborcza, 1995

Ciekawostki
Co rok prorok w „Milionerach” Publiczność mediów, a więc szersza niż krąg widzów konkretnego programu, nieraz się dowiaduje, że w popularnym teleturnieju padło pytanie o język. Czasem okazuje się ono kłopotliwsze niż wiadomości z wiedzy ogólnej, historii, sztuki czy showbizu, a czasem nie. W przypadku co rok prorok media donosiły tak:
Co rok prorok, czyli? Która odpowiedź na to pytanie z Milionerów jest prawidłowa i czy uczestnik był w stanie jej udzielić bez kół ratunkowych? Propozycje, które przeczytał mu Hubert Urbański, brzmiały: A) nowa moda, B) karuzela stanowisk, C) kolejne dziecko, D) zmiany w rządzie. Co rok prorok - co to znaczy? (...)
Tak brzmiało pytanie za 1000 zł. Uczestnik po namyśle zaznaczył C. Była to dobra decyzja, ponieważ odpowiedź C) kolejne dziecko jest prawidłowa. (eska.pl, 27.08.2020)
Uznano odpowiedź najbardziej typową, ale
Gramatyka

frazem nieodmienny

formy: co rok prorok; co rok, to prorok

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book