partykuła

partykuła (część mowy)

Definicja

partykuła to w gramatyce polskiej: nieodmienna część mowy, wyróżniana zwykle na podstawie niespełniania cech definicyjnych przynależności do innych części mowy (odmienność: nie, używane samodzielnie: nie, funkcja łącząca: nie, wymaga przypadka: nie); w najnowszych opisach gramatycznych polszczyzny partykułę określa się jako wyrażenie otwierające jedną pozycję walencyjną dla rematu zdania, nienacechowaną gramatycznie ani semantycznie, dzięki swojemu stałemu odniesieniu mające ogromną swobodę pozycyjną w zdaniu, np. zwłaszcza, też, chyba, mianowicie

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
W klasie partykuł wyróżniamy m.in. takie podklasy jak partykuły analogii (np. jeszcze, też), ekwiwalencji (np. czyli, znaczy się), dodające (np. w dodatku, poza tym), epistemiczne (np. bez wątpienia, być może), limitatywne (np. bodaj, choć), generalizujące (np. generalnie, zasadniczo), restryktywne (np. jedynie, wyłącznie), rozszerzające (np. mówiąc między nami, na marginesie), spajające (np. jednak, wszelako) czy uzasadniające (np. bowiem, przecież). Jednostki odnotowane w ramach danej podklasy są z zasady quasi-synonimami.

Maciej Grochowski, Anna Kisiel, Magdalena Żabowska, Zasady opisu jednostek funkcyjnych w WSJP PAN, (w:) Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, 2018, s. 192

Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź ofertę

Często sprawdzane

  • Łotwa — Jeździ się na Łotwię czy do Łotwy? I jest się na Łotwie czy w Łotwie?
  • narcyz — Zdarza się błąd
  • koala — O rodzaju gramatycznym koali

Ciekawostki

  • kagańcowy — Jak czytać metaforę kagańca
  • dzięki — O historii wyrazu dzięki
  • pisać — Nie pisze, lecz jest napisane — pomocna analogia

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book