niechże

1. niechże (tryb rozk.)

Definicja

słowo niechże łączymy z czasownikami, by wyrazić rozkaz, polecenie, żądanie, apel, prośbę itp.; słowo nieco ekspresywne, łączące się z ponagleniem

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Panie sędzio, ja jestem chrześcijański krawiec.
— Niechże pan głupstw nie gada, panie Kujawski. Czy po chrześcijańsku inaczej się fastryguje niż po żydowsku?
— Tego nie powiem, ale u nich inne są obyczaje, które...
— Panie Kujawski — przerwał sędzia — miałem pana za rozumnego człowieka. Mitelman gotów jest przyjąć pana do pracy. Na stałe zatrudnienie.

NKJP: Andrzej Szczypiorski, Początek, 1986

Gramatyka

partykuła

formy: niechże

zgłoś poprawkę

2. niechże (życzenie)

Definicja

słowo niechże łączymy z czasownikami, żeby wyrazić życzenie, by coś się stało (czasem też ostrzeżenie lub groźbę); słowo nieco ekspresywne

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • żeby
  • książkowo:bodaj; bodajby
  • nieco książkowo:oby
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Ach, dobra panienko! — zawołał ogrodnik i wyciągnął rękę, jak gdyby chciał ją pogłaskać, ale wnet cofnął się zmieszany. — Ach, dobra panienko! A niechże ci Bóg błogosławi! A niechże ci da szczęście na ziemi i w niebie! I całej familii! Taka panna, mój Boże, a taka dobra! Dla mego dziecka taka, dla mojej Ludwisi! A niechże cię anieli niebiescy piastują.

Edmondo de Amicis, Serce, tłumaczenie Maria Konopnicka, 2015 (1899)

Gramatyka

partykuła

formy: niechże

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book