Definicja
jeśli ktoś dopełnia jakiś pojemnik lub naczynie, to dodaje do nich czegoś, tak żeby wypełnić je całkowicie
dopełniać
1. dopełniać (np. wodą)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- dodawać; dokładać; dolewać; dosypywać; napełniać; uzupełniać
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
11. Wystudzoną zawiesinę zawartą w kolbie przelewa się do cylindra miarowego o pojemności 1 dm3, dodaje drugą połowę przewidzianej ilości stabilizatora, jaki był stosowany na początku analizy (pkt 5), i dopełnia cylinder wodą destylowaną do objętości 1 dm3.
NKJP: Elżbieta Myślińska, Laboratoryjne badania gruntów, 1998
Krajowcy zacieśnili półkrąg, podczas gdy ich towarzysz własnoręcznie dopełniał wiadro stojące przed Tomkiem.
NKJP: Alfred Szklarski, Tomek wśród łowców głów, 1965
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- odpowiednik dokonany: dopełnić
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany przechodni
formy alfabetycznie: dopełnia; dopełniać; dopełniacie; dopełniaj; dopełniają; dopełniając; dopełniająca; dopełniającą; dopełniające; dopełniającego; dopełniającej; dopełniającemu | pokaż wszystkie formy
formy alfabetycznie: dopełnia; dopełniać; dopełniacie; dopełniaj; dopełniają; dopełniając; dopełniająca; dopełniającą; dopełniające; dopełniającego; dopełniającej; dopełniającemu; dopełniający; dopełniających; dopełniającym; dopełniającymi; dopełniajcie; dopełniajcież; dopełniajmy; dopełniajmyż; dopełniajże; dopełniał; dopełniała; dopełniałaby; dopełniałabym; dopełniałabyś; dopełniałam; dopełniałaś; dopełniałby; dopełniałbym; dopełniałbyś; dopełniałem; dopełniałeś; dopełniali; dopełnialiby; dopełnialibyście; dopełnialibyśmy; dopełnialiście; dopełnialiśmy; dopełniało; dopełniałoby; dopełniały; dopełniałyby; dopełniałybyście; dopełniałybyśmy; dopełniałyście; dopełniałyśmy; dopełniam; dopełniamy; dopełniań; dopełniana; dopełnianą; dopełniane; dopełnianego; dopełnianej; dopełnianemu; dopełniani; dopełniania; dopełnianiach; dopełnianiami; dopełnianie; dopełnianiem; dopełnianiom; dopełnianiu; dopełniano; dopełniany; dopełnianych; dopełnianym; dopełnianymi; dopełniasz; niedopełniająca; niedopełniającą; niedopełniające; niedopełniającego; niedopełniającej; niedopełniającemu; niedopełniający; niedopełniających; niedopełniającym; niedopełniającymi; niedopełniana; niedopełnianą; niedopełniane; niedopełnianego; niedopełnianej; niedopełnianemu; niedopełniani; niedopełniania; niedopełnianie; niedopełnianiem; niedopełnianiu; niedopełniany; niedopełnianych; niedopełnianym; niedopełnianymi | zwiń
2. dopełniać (np. całości)
Definicja
jeśli ktoś lub coś dopełnia czegoś lub coś, to czyni to zakończonym lub kompletnym
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- uzupełniać, kompletować
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Helena odwzajemnia uczucie szlachetnego Henryka, ale jej ojciec, „despota i gbur”, oraz brat, „wstrętny egoista”, są diurniście przeciwni. Dramatu dopełnia oskarżenie Włodzimskiego o kradzież stu guldenów. Dziewczyna wierzy w oskarżenie i zrywa z diurnistą, który z rozpaczy popełnia samobójstwo.
NKJP: Mariusz Urbanek, Kisielewscy. Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006
Jeśli oba człony wyrażają tę samą myśl, mówimy o paralelizmie synonimicznym, jeśli przeciwstawną — paralelizm jest antytetyczny, jeśli drugi z członów dopełnia myśl pierwszego, paralelizm nazywa się syntetycznym.
NKJP: Jerzy Ziomek, Renesans, 1973
Tam, na ekranie, Izmael siedzi w bocianim gnieździe. Pokład statku wielorybniczego jest z tej wysokości mały jak łza, a morze przeogromne. Izmael boi się. Zachód słońca na horyzoncie i wieloryby pływające dookoła statku dopełniają grozy.
NKJP: Joanna Rudniańska, Miejsca, 1999
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- odpowiednik dokonany: dopełnić
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany przechodni
formy alfabetycznie: dopełnia; dopełniać; dopełniacie; dopełniaj; dopełniają; dopełniając; dopełniająca; dopełniającą; dopełniające; dopełniającego; dopełniającej; dopełniającemu | pokaż wszystkie formy
formy alfabetycznie: dopełnia; dopełniać; dopełniacie; dopełniaj; dopełniają; dopełniając; dopełniająca; dopełniającą; dopełniające; dopełniającego; dopełniającej; dopełniającemu; dopełniający; dopełniających; dopełniającym; dopełniającymi; dopełniajcie; dopełniajcież; dopełniajmy; dopełniajmyż; dopełniajże; dopełniał; dopełniała; dopełniałaby; dopełniałabym; dopełniałabyś; dopełniałam; dopełniałaś; dopełniałby; dopełniałbym; dopełniałbyś; dopełniałem; dopełniałeś; dopełniali; dopełnialiby; dopełnialibyście; dopełnialibyśmy; dopełnialiście; dopełnialiśmy; dopełniało; dopełniałoby; dopełniały; dopełniałyby; dopełniałybyście; dopełniałybyśmy; dopełniałyście; dopełniałyśmy; dopełniam; dopełniamy; dopełniań; dopełniana; dopełnianą; dopełniane; dopełnianego; dopełnianej; dopełnianemu; dopełniani; dopełniania; dopełnianiach; dopełnianiami; dopełnianie; dopełnianiem; dopełnianiom; dopełnianiu; dopełniano; dopełniany; dopełnianych; dopełnianym; dopełnianymi; dopełniasz; niedopełniająca; niedopełniającą; niedopełniające; niedopełniającego; niedopełniającej; niedopełniającemu; niedopełniający; niedopełniających; niedopełniającym; niedopełniającymi; niedopełniana; niedopełnianą; niedopełniane; niedopełnianego; niedopełnianej; niedopełnianemu; niedopełniani; niedopełniania; niedopełnianie; niedopełnianiem; niedopełnianiu; niedopełniany; niedopełnianych; niedopełnianym; niedopełnianymi | zwiń
3. dopełniać (np. formalności)
Definicja
jeśli ktoś dopełnia czegoś, zwłaszcza formalności lub obowiązków, to działa tak, żeby można było uznać je za zrealizowane
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- dokonywać; spełniać; wykonywać; wypełniać; wywiązywać się
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Wtedy dzwonili do Bronisława L. Jeśli wszystko poszło dobrze, można było sfinalizować transakcję, bowiem pieniądze za fałszywe dokumenty wypłacano dopiero wtedy, gdy osobie wyjeżdżającej udało się przekroczyć granicę. Zwykle takich formalności dopełniała rodzina lub ktoś ze znajomych.
NKJP: Tygodnik Podhalański, 1996
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- odpowiednik dokonany: dopełnić
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany przechodni
formy alfabetycznie: dopełnia; dopełniać; dopełniacie; dopełniaj; dopełniają; dopełniając; dopełniająca; dopełniającą; dopełniające; dopełniającego; dopełniającej; dopełniającemu | pokaż wszystkie formy
formy alfabetycznie: dopełnia; dopełniać; dopełniacie; dopełniaj; dopełniają; dopełniając; dopełniająca; dopełniającą; dopełniające; dopełniającego; dopełniającej; dopełniającemu; dopełniający; dopełniających; dopełniającym; dopełniającymi; dopełniajcie; dopełniajcież; dopełniajmy; dopełniajmyż; dopełniajże; dopełniał; dopełniała; dopełniałaby; dopełniałabym; dopełniałabyś; dopełniałam; dopełniałaś; dopełniałby; dopełniałbym; dopełniałbyś; dopełniałem; dopełniałeś; dopełniali; dopełnialiby; dopełnialibyście; dopełnialibyśmy; dopełnialiście; dopełnialiśmy; dopełniało; dopełniałoby; dopełniały; dopełniałyby; dopełniałybyście; dopełniałybyśmy; dopełniałyście; dopełniałyśmy; dopełniam; dopełniamy; dopełniań; dopełniana; dopełnianą; dopełniane; dopełnianego; dopełnianej; dopełnianemu; dopełniani; dopełniania; dopełnianiach; dopełnianiami; dopełnianie; dopełnianiem; dopełnianiom; dopełnianiu; dopełniano; dopełniany; dopełnianych; dopełnianym; dopełnianymi; dopełniasz; niedopełniająca; niedopełniającą; niedopełniające; niedopełniającego; niedopełniającej; niedopełniającemu; niedopełniający; niedopełniających; niedopełniającym; niedopełniającymi; niedopełniana; niedopełnianą; niedopełniane; niedopełnianego; niedopełnianej; niedopełnianemu; niedopełniani; niedopełniania; niedopełnianie; niedopełnianiem; niedopełnianiu; niedopełniany; niedopełnianych; niedopełnianym; niedopełnianymi | zwiń
4. dopełniać się (np. los)
Definicja
jeśli coś się dopełnia, to znajduje swój koniec; słowo książkowe
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- dokonywać się; stawać się; stawać się faktem; ziszczać się
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Rabin wstał. Na pożegnanie podał dziedzicowi rękę bardzo kulturalnym gestem. Po chwili odezwał się jeszcze niewyraźnie od drzwi i chłopiec przetłumaczył:
— Czas niektórych plemion dopełnia się. Dlatego dam ci coś, co powinno teraz stać się twoją własnością.
— Czas niektórych plemion dopełnia się. Dlatego dam ci coś, co powinno teraz stać się twoją własnością.
NKJP: Olga Tokarczuk, Prawiek i inne czasy, 1996
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- odpowiednik dokonany: dopełnić się
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: dopełniacie się; dopełniać się; dopełniająca się; dopełniającą się; dopełniającego się; dopełniającej się; dopełniającemu się; dopełniające się; dopełniając się; dopełniających się; dopełniającymi się; dopełniającym się | pokaż wszystkie formy
formy alfabetycznie: dopełniacie się; dopełniać się; dopełniająca się; dopełniającą się; dopełniającego się; dopełniającej się; dopełniającemu się; dopełniające się; dopełniając się; dopełniających się; dopełniającymi się; dopełniającym się; dopełniający się; dopełniają się; dopełniajcie się; dopełniajcież się; dopełniajmy się; dopełniajmyż się; dopełniaj się; dopełniajże się; dopełniałabym się; dopełniałaby się; dopełniałabyś się; dopełniałam się; dopełniała się; dopełniałaś się; dopełniałbym się; dopełniałby się; dopełniałbyś się; dopełniałem się; dopełniałeś się; dopełnialibyście się; dopełnialiby się; dopełnialibyśmy się; dopełnialiście się; dopełniali się; dopełnialiśmy się; dopełniałobym się; dopełniałoby się; dopełniałobyś się; dopełniałom się; dopełniało się; dopełniałoś się; dopełniał się; dopełniałybyście się; dopełniałyby się; dopełniałybyśmy się; dopełniałyście się; dopełniały się; dopełniałyśmy się; dopełniam się; dopełniamy się; dopełnianiach się; dopełnianiami się; dopełniania się; dopełnianiem się; dopełnianie się; dopełnianiom się; dopełnianiu się; dopełniano się; dopełniań się; dopełnia się; dopełniasz się; niedopełniająca się; niedopełniającą się; niedopełniającego się; niedopełniającej się; niedopełniającemu się; niedopełniające się; niedopełniających się; niedopełniającymi się; niedopełniającym się; niedopełniający się; niedopełnianiach się; niedopełnianiami się; niedopełniania się; niedopełnianiem się; niedopełnianie się; niedopełnianiom się; niedopełnianiu się; niedopełniań się | zwiń
5. dopełniać się (np. osoby)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Dekoracje wzbogacały się ogromnie od końca wieku XVIII. Około 1820 roku, gdy wymagano od teatru ukazania miejsca konkretnego, często usytuowanego w przeszłości, dekoracja przybierała kształt architektoniczny: wprowadzano na scenę wszelkie elementy architektury wnętrz, drzwi, schody, meble, przedmioty, które harmonijnie się dopełniają, a nadto tworzą koloryt lokalny.
NKJP: Alina Kowalczykowa, Dramat i teatr romantyczny, 1997
W czasach, o których mowa, imperium i dominium ściśle się zatem dopełniały.
NKJP: Piotr Winczorek, Wstęp do nauki o państwie, 1995
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: dopełniacie się; dopełniać się; dopełniająca się; dopełniającą się; dopełniającego się; dopełniającej się; dopełniającemu się; dopełniające się; dopełniając się; dopełniających się; dopełniającymi się; dopełniającym się | pokaż wszystkie formy
formy alfabetycznie: dopełniacie się; dopełniać się; dopełniająca się; dopełniającą się; dopełniającego się; dopełniającej się; dopełniającemu się; dopełniające się; dopełniając się; dopełniających się; dopełniającymi się; dopełniającym się; dopełniający się; dopełniają się; dopełniajcie się; dopełniajcież się; dopełniajmy się; dopełniajmyż się; dopełniaj się; dopełniajże się; dopełniałabym się; dopełniałaby się; dopełniałabyś się; dopełniałam się; dopełniała się; dopełniałaś się; dopełniałbym się; dopełniałby się; dopełniałbyś się; dopełniałem się; dopełniałeś się; dopełnialibyście się; dopełnialiby się; dopełnialibyśmy się; dopełnialiście się; dopełniali się; dopełnialiśmy się; dopełniałobym się; dopełniałoby się; dopełniałobyś się; dopełniałom się; dopełniało się; dopełniałoś się; dopełniał się; dopełniałybyście się; dopełniałyby się; dopełniałybyśmy się; dopełniałyście się; dopełniały się; dopełniałyśmy się; dopełniam się; dopełniamy się; dopełnianiach się; dopełnianiami się; dopełniania się; dopełnianiem się; dopełnianie się; dopełnianiom się; dopełnianiu się; dopełniano się; dopełniań się; dopełnia się; dopełniasz się; niedopełniająca się; niedopełniającą się; niedopełniającego się; niedopełniającej się; niedopełniającemu się; niedopełniające się; niedopełniających się; niedopełniającymi się; niedopełniającym się; niedopełniający się; niedopełnianiach się; niedopełnianiami się; niedopełniania się; niedopełnianiem się; niedopełnianie się; niedopełnianiom się; niedopełnianiu się; niedopełniań się | zwiń
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
SprawdźCzęsto sprawdzane
Ciekawostki
- niechybny — O dawnym niechybnym i dawniejszym jeszcze chybnym
- kukurydziany — Kukurydzany, kukurydziany, kukurydzowy – historia przymiotnika
- na pohybel — A skąd pohybel?