Definicja
formy typu czemuś to połączenie czemu z cząstkami czasownikowymi czasu przeszłego (np. czemuś tak powiedziała? jako czemu tak powiedziałaś?) lub z czasownikiem być w czasie teraźniejszym (czemuś taki szybki? jako czemu jesteś taki szybki?)
czemuś
1. czemuś (czemu + -ś)
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Bo mi się widzi... zresztą nic. Nieważne. Gdzie masz to odstawić?
— Podjadę pod „Clio-Lex”. Tam ktoś ma na mnie czekać. Czemuś taki ciekawski? Też chcesz zarobić? A niby dlaczego mam się z tobą dzielić taką słabiutką dolą?
Marek wzruszył ramionami.
— Podjadę pod „Clio-Lex”. Tam ktoś ma na mnie czekać. Czemuś taki ciekawski? Też chcesz zarobić? A niby dlaczego mam się z tobą dzielić taką słabiutką dolą?
Marek wzruszył ramionami.
NKJP: Krystyna Boglar, Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996
— Taak — Zawisza oburącz pomasował brzuch. — Pomogło, pomogło, lepiej i szybciej niż zwykle zalecane modlitwy do świętego Erazma, patrona od trzewi. Cóż to za magiczna herba była, cóż za czarodziejska mandragora? I czemuś jej właśnie u pasterza szukał?
NKJP: Andrzej Sapkowski, Narrenturm, 2002
— No właśnie! — podkreślił Marek. — Mundek oddał mu swoją butelkę, bo jemu też kilka razy przytrafiało się zobaczyć nieboszczyka na kredensie albo ogromnego pająka w drzwiach, więc miał zrozumienie dla potrzebującego. Tamten wypił piwo i nie chciał już nawet drugiego, chociaż Mundek gotów był stawiać mu dalej. Nagle zaczął się gdzieś śpieszyć.
— Czemuście go puścili? — zirytowałem się. — Jak już tu był, trzeba go było zatrzymać. Tego jednego!
— Czemuście go puścili? — zirytowałem się. — Jak już tu był, trzeba go było zatrzymać. Tego jednego!
NKJP: Michał Bielecki, Osiedle prominentów, 1997
Gramatyka
przyłącza końcówki czasownikowe
formy: czemum; czemuś; czemuście; czemuśmy
2. czemuś (niepewność)
Definicja
słowa czemuś używamy, gdy nie jesteśmy pewni co do przyczyn jakiegoś stanu rzeczy; słowo potoczne, nieco przestarzałe
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
- nie wiedzieć czemu
- potocznie:dlaczegoś
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- z jakiegoś powodu
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Dość! — Marta położyła otwartą dłoń na ustach Hani.
Ta zbudziła się jakby, rozejrzała i czemuś zdziwiła.
— Co się stało?
Ta zbudziła się jakby, rozejrzała i czemuś zdziwiła.
— Co się stało?
NKJP: Teresa Bojarska, Świtanie, przemijanie, 1996
Gramatyka
partykuła
formy: czemuś
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
SprawdźCzęsto sprawdzane
Ciekawostki
- SI — Pochodzenie
- hic sunt leones — Pochodzenie wyrażenia hic sunt leones
- Ursus — Ursus, a właściwie Czechowice