ani

1. ani (spójnik)

Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Poprawne użycie ani Negowanie możliwości i wykluczanie wyjątków jest główną funkcją ani, choć nie ma tak dobrych studiów na temat tego spójnika, by odpowiedzialnie sformułować zasadę brzmiącą na przykład tak: „spójnik ani pomiędzy
Ani w zdaniach złożonych Wydawnictwa poprawnościowe, opisując użycie ani, skupiają się zwykle na zdaniach pojedynczych (tak jak to widać w powyższej uwadze poprawnościowej). Tymczasem to w zdaniach złożonych wyraźnie widoczne jest rozchodzenie się normy i uzusu. Przyjrzyjmy się takim zdaniom:
Ani usuwające przecinek? Zabito nam ćwieka pytaniem o sensowność przecinka w zdaniu

Nie rozumiała (,) ani co się dzieje, ani dlaczego się tu znaleźli.

Pełna treść tego i 5325 pozostałych artykułów poprawnościowych dostępna w abonamencie.

W cenie jednej kawy na miesiąc.
sprawdź
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
  • książkowo:ni
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Tłumaczka nie jest ani miłośniczką nostalgicznych powrotów do przeszłości, ani też zwolenniczką zabarwionych ironią dygresji na tematy dotyczące aktualnej rzeczywistości.

Małgorzata Tomicka, Wykluczone z przekładu. O skrótach we francuskim tłumaczeniu Złego Leopolda Tyrmanda, w: Przekładając nieprzekładalne, red. Małgorzata Ogonowska, Gdańsk, 2000, s. 444

Postawmy sprawę jasno. Nie zwracam się teraz do ludzi z bólem zęba ani do tych, którzy czytują „Praktyczny karawaning” lub „Współczesnego psa”, a w tej chwili przedzierają się z mozołem przez strony magazynu „Top Gear” tylko dlatego (...)

Jeremy Clarkson, Moje lata w Top Gear, przekład Michał Strąkow, 2012

Lasy Państwowe nie są ani spółką, ani przedsiębiorstwem państwowym, ani urzędem centralnym. To twór działający na podstawie specjalnej ustawy, składający się z kilku tysięcy rozsianych po całej Polsce leśnictw (...)

Radosław Omachel, Newsweek, 20/2015, s. 72

Gramatyka

spójnik

formy: ani

zgłoś poprawkę

2. ani (ani..., ani...)

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Moja przyszłość to Julka, ma przed sobą jeszcze daleką drogę. Niech wie, że za nią stoję ja, babcia, prababcia Czesia i praprababcia Konstancja, która urodziła i wychowała siedmioro dzieci. Po mnie zostanie Julka. Niech wie, że stoją za nią kobiety z naszej rodziny. Ani piękne, ani mądre, zwykłe kobiety, które przeżywały swoje życie, jak umiały najlepiej, by teraz Julka mogła iść swoją drogą.

NKJP: Hanna Samson, Miłość reaktywacja, 2004

Gramatyka

spójnik

formy: ani

zgłoś poprawkę

3. ani (np. ani centa)

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • żaden
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Od zakończenia wojny w Korei do końca jego prezydentury w 1961 r. na całym świecie nie zginął ani jeden żołnierz armii Stanów Zjednoczonych.

Maciej Nowicki, Newsweek, 7–12.01.2014, numer 2, s. 49

Kochający tata Sting w trosce o swoje dzieci zapowiedział, że nie dostaną one od niego ani grosza. „Chcę, żeby poszły do normalnej pracy”.

Viva!, nr 14, 3 lipca 2014

Gramatyka

partykuła

formy: ani

zgłoś poprawkę

4. ani (z czasownikiem)

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • nawet nie; nie mówiąc o
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Jedynie bardzo nieliczne samochody są naprawdę głośne; w dodatku znajdują się one w posiadaniu ludzi, którzy ani myślą wkręcać silnik na obroty wystarczająco wysokie, by mały zawór w układzie wydechowym mógł wyczarować swoje akustyczne cuda.

Jeremy Clarkson, Moje lata w Top Gear, przekład Michał Strąkow, 2012

Gramatyka

partykuła

formy: ani

zgłoś poprawkę

 4.1. aniś

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Otóż tak właśnie: aniśmy się obejrzeli, jak naśmiewanie się z reprezentacji Anglii stało się równie oczywiste, jak — powiedzmy — rok temu naśmiewanie się z prezydentury Bronisława Komorowskiego.

Michał Okoński, sport.pl, 27.03.2016

Gramatyka

przyłącza końcówki czasownikowe

formy: anim; aniś; aniście; aniśmy

zgłoś poprawkę

5. ani-ani

Wariant
  • ani, ani
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • ani ciut-ciut; ani krzty; ani trochę; kompletnie; ni w ząb; nic a nic; w żaden sposób; za grosz; zupełnie
  • potocznie:ni chu-chu
Gramatyka

frazem nieodmienny

formy: ani-ani

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Ciekawostki

  • RIP — Znaczenie napisu RIP na nagrobkach
  • Mazurek Dąbrowskiego — Kto mówi zapłakany w polskim hymnie?
  • h — Ile jest w języku polskim wyrazów z samym „h”?

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book