Mapucze

Mapucze („ludzie ziemi” w języku mapudungun) są narodem tubylczym zamieszkującym terytoria Chile i Argentyny; w samym Chile jest ich 1,8 miliona. Chilijska konstytucja, pochodząca z czasów dyktatury Pinocheta, nie uznaje praw ludów tubylczych, umożliwia jednak sądom wojskowym wydawanie wyroków wobec cywilów za „terroryzm i wewnętrzną dywersję”. Ten przepis stosowany jest niemal wyłącznie wobec Mapuczów, którzy nigdy nie zaprzestali domagania się zwrotu zabranych im terytoriów.
W sprawie więzionych i prześladowanych Mapuczów wielokrotnie wypowiadała się Amnesty International i inne organizacje broniące praw człowieka. W październiku 2021 roku ustępujący prezydent Chile Sebastián Piñera wprowadził w części kraju zamieszkanej przez Mapuczów stan wyjątkowy.

krytykapolityczna, 18.02.2022

Opisał także Stevenhagen narodziny tożsamości Mapuczów, Keczua, Mixtec i innych wspólnot indiańskich; początki ruchu panindianizmu; próby odtworzenia własnej historii, jak również udział Majów w partyzantce gwatemalskiej; protesty Ajmarów i Keczua przeciw sztuczności granic między Ekwadorem, Peru i Boliwią; ostrą walkę chilijskich Mapuczów przeciw tyranii Pinocheta; walkę plemion Amazonii o utrzymanie swoich sanktuariów i Indian z doliny Cauca w Kolumbii o reformę rolną. Jakoś z zakłopotaniem i dość enigmatycznie rozważa ten autor analogiczną problematykę w Japonii (Ainowie na Hokkaido), i w ogóle w krajach Azji, bo przecież nie może urazić posądzeniem o kolonializm ani Sri Lanki, gdzie giną resztki Wedów, ani Bangladeszu, który tępi plemiona z Traktu Górskiego Chittagong, ani Filipin za prześladowania plemion Moro, ani Indonezji za zniewolenie Papuasów. A już słowem nawet nie wspomniał o Meosach i plemionach Płaskowyżu Centralnego, poddawanych masowej eksterminacji w Socjalistycznej Republice Wietnamu, o niszczeniu imponującej kultury tybetańskiej przez ChRL, o dekulturacji i sowietyzacji kilkudziesięciu milionów ludzi wielu etnosów plemiennych w ZSRR. Sumienie obrońców ludności tuziemczej odznacza się osobliwą wybiórczością.

NKJP: W. Giełżyński, Inne światy, inne drogi, 2006