wilia

1. wilia (dzień przed)

Definicja

wilia to dzień poprzedzający inny (zwykle świąteczny) dzień; słowo dziś nacechowane książkowo lub regionalnie

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • dzień poprzedni; dzień poprzedzający; przeddzień
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Znaleźliśmy jakąś ciężarówkę, która mnie miała dowieźć do Poznania, odjeżdżała bardzo wcześnie, a ja wieczorem w wilię tego dnia zdradziłem się, że chętnie napiłbym się szampana.

NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz, Wenecja i inne szkice, 2008

Najbardziej popularną wróżbą w wilię św. Andrzeja jest oczywiście lanie wosku.

NKJP: Express Ilustrowany, 2003

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: wilia; wilią; wiliach; wiliami; wilie; wilię; wilii; wilio; wiliom

zgłoś poprawkę

2. Wilia (24 grudnia)

Definicja

Wilia to dzień poprzedzający święta Bożego Narodzenia, w którym katolicy poszczą i spożywają wspólną kolację; słowo dziś nacechowane książkowo lub regionalnie

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Pora się rozstać, wie o tym, ale przetrzymuje jej dłoń jeszcze długą chwilę, żeby wykorzystać fakt, że spotkała na ulicy w samą Wilię kogoś naprawdę żywego, kogo dawno temu znała, a nie kogoś, kto od wieków nie żyje, co się ostatnio często zdarza, prawdziwą Bogusię Wegner, tyle że starszą, dorosłą kobietę. Składają sobie życzenia, naprawdę szczere

NKJP: Krystyna Kofta, Sezon na papierówki, 2003

Rejestr niepowodzeń nie był jeszcze bliski końca. W prawdzie w wilię Wilii spadł oczekiwany śnieg, spadł obficie, ścieląc piękną ponowę łowiecką, po której ustaliła się sanna, o wyjeździe jednak wojewodziny z Anusią do Łucka nie było mowy, gdyż dziewczyna w tym czasie ciężko zaniemogła.

NKJP: Zofia Kossak, Błogosławiona wina, 1953

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: Wilia; Wilią; Wiliach; Wiliami; Wilie; Wilię; Wilii; Wilio; Wiliom

zgłoś poprawkę

 2.1. wilia (przy stole)

Definicja

wilia to też kolacja w ten dzień; słowo dziś nacechowane książkowo lub regionalnie

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Dlaczego to przed każdymi świętami kobiety są złe jak osy?
A potem już jest wilia. Pod obrusem siano, jedno nakrycie więcej dla niespodziewanego wędrowca... Dwa wysokie kandelabry owinięte gałązkami jałowca rzucają migotliwe światło świec na piękny stół i talerz z opłatkiem...

NKJP: Danuta Koral, Wydziedziczeni, 1997

7.1.1941
Już wiemy, czego należy się trzymać. Pan radca Schwerbel przyszedł na wilię do schroniska na avenue Wagram i po wilii wygłosił mowę do Polaków. Mowa była bardzo pozytywistyczna i zakończona zwrotką z wiersza Asnyka, tą wymowną, programową: Trzeba z żywymi naprzód iść

NKJP: Andrzej Bobkowski, Szkice piórkiem. (Francja 1940–1944), 1957

Śledził ją ukradkiem, czy nie pije za dużo. Na szczęście podano tylko wino, za którym Hanka nie przepadała. Ale po wilii wjechał barek na kółkach z całą baterią butelek, między innymi z whisky. Poczuł się zaniepokojony, to był taki szczególny dzień, Hanka musiała myśleć o swojej rodzinie. Wzięła do ręki szklankę, ale na szczęście nie wypiła jej duszkiem.

NKJP: Maria Nurowska, Panny i wdowy. Czyściec, 1992

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje czasownikowe lewostronne: przygotować; urządzać; zaprosić na; zasiadać do; zasiąść do
  • kolokacje przymiotnikowe: prawdziwa; rodzinna; staropolska; uroczysta; wspólna
Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: wilia; wilią; wiliach; wiliami; wilie; wilię; wilii; wilio; wiliom

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book