Definicja
jeśli coś utkwiło gdzieś, to znalazło się tam i zostało unieruchomione
utkwić
1. utkwić (gdzieś)
Słownik paronimów słowa mylone ze sobą
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- pogrążyć się; ugrzęznąć; utknąć; wbić się; wniknąć; wrazić się
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Na jednym z polowań uległ wypadkowi i nigdy nie wyjaśniono, kto go postrzelił. Było to przed Bożym Narodzeniem. Myśliwi mieli na sobie kożuszki. Pocisk na dzika utkwił w prawym ramieniu, wbijając w ranę strzępy futra i skóry.
NKJP: Danuta Koral, Wydziedziczeni, 1997
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- kolokacje rzeczownikowe: grot; kula; nóż; odłamek; ostrze; pocisk; strzała
- kolokacje pozostałe: między żebrami; w brzuchu; w ciele; w gardle; w plecach; w sercu; w ścianie
Gramatyka
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: nieutkwienia; nieutkwienie; nieutkwieniem; nieutkwieniu; utkwi; utkwią; utkwić; utkwicie; utkwię; utkwień; utkwienia; utkwieniach |
2. utkwić (oczy)
Definicja
jeśli ktoś utkwił wzrok w kimś lub w czymś, to skierował na to wzrok i wpatrywał się w to uporczywie
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- spojrzeć; wbić; wpatrzyć się
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Z przykrością muszę stwierdzić, że codziennie widuję w samochodach osoby, które urodziły się po to, by podróżować autobusami. Garbią się nad kierownicą, z poduszką powietrzną oddaloną zaledwie o kilka centymetrów od wypełnionych w połowie termoforów, które kiedyś nazywały swoimi piersiami. Siedzą ze wzrokiem ponuro utkwionym w dal, w ogóle nie rozglądając się na prawo i lewo.
Jeremy Clarkson, Moje lata w Top Gear, przekład Michał Strąkow, 2012
— Ja tu zostanę — odparł cicho Sotion. — Muszę tu zostać.
Ton jego głosu zadziwił pytających. Spojrzeli po sobie, a potem utkwili wzrok w twarzy starca.
— Sądzisz, że nie wszystko przepadło? — odważył się zapytać stary Filon.
Ton jego głosu zadziwił pytających. Spojrzeli po sobie, a potem utkwili wzrok w twarzy starca.
— Sądzisz, że nie wszystko przepadło? — odważył się zapytać stary Filon.
NKJP: Halina Rudnicka, Uczniowie Spartakusa, 1951
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- kolokacje rzeczownikowe: oczy; spojrzenie; wzrok
- kolokacje pozostałe: w dal; w okno; w podłogę; w sufit; w ziemię
- odpowiednik niedokonany: nie istnieje lub nieużywany
Gramatyka
czasownik aspekt dokonany przechodni
formy alfabetycznie: nieutkwieni; nieutkwienia; nieutkwienie; nieutkwieniem; nieutkwieniu; nieutkwiona; nieutkwioną; nieutkwione; nieutkwionego; nieutkwionej; nieutkwionemu; nieutkwiony |
3. utkwić (w pamięci)
Definicja
jeśli coś (np. jakieś zdarzenie) utkwiło komuś w pamięci lub utkwiło w kimś, to ten ktoś zapamiętał to tak mocno, że zawsze może sobie to przypomnieć lub że samo to do niego wraca we wspomnieniach
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- zapamiętać
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Potem bawimy się w spacer do parku, na lewo, za kioskiem ze słodyczami (...). Na lewo... Dlaczego te strony takie dla mnie ważne? Czy dlatego, że na lewo są w moim domu rzeczy przyjazne, a na prawo zły świat kuchni i korytarza? Więc z tak błahej przyczyny na zawsze już utkwi we mnie zalążek tej topografii?
NKJP: Joanna Kulmowa, Topografia myślenia, 2001
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- kolokacje rzeczownikowe: obraz; słowa; spotkanie; wydarzenie; zdanie
- kolokacje przysłówkowe: głęboko; mocno; na długo; najbardziej; najmocniej; szczególnie
- kolokacje pozostałe: w głowie; w pamięci; w świadomości
Gramatyka
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: nieutkwienia; nieutkwienie; nieutkwieniem; nieutkwieniu; utkwi; utkwią; utkwić; utkwicie; utkwię; utkwień; utkwienia; utkwieniach |