Definicja
jeśli oparliśmy coś na czymś (np. badaniach, zasadach, materiałach), to uczyniliśmy to podstawą tego
jeśli oparliśmy coś na czymś (np. badaniach, zasadach, materiałach), to uczyniliśmy to podstawą tego
NKJP: Ewa Cechnicka, Znak Anny, 1997
NKJP: Michowicz Waldemar, Historia dyplomacji polskiej, 1995
NKJP: Gazeta Wrocławska, 1999
Małgorzata Sadowska, Newsweek, 7–12.01.2014, numer 2, s. 84
czasownik aspekt dokonany przechodni
formy alfabetycznie: nieoparci; nieoparcia; nieoparcie; nieoparciem; nieoparciu; nieoparta; nieopartą; nieoparte; nieopartego; nieopartej; nieopartemu; nieoparty |
jeśli oparliśmy się na czymś (np. badaniach, zasadach, materiałach), to uczyniliśmy to podstawą naszego rozumowania lub działania
NKJP: Zenon Kosidowski, Opowieści biblijne, 1963
NKJP: CKM, 2000
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: nieoparcia się; nieoparciem się; nieoparcie się; nieoparciu się; oparciach się; oparciami się; oparcia się; oparciem się; oparcie się; oparciom się; oparciu się; oparć się |
jeśli oparliśmy się (czymś) o kogoś lub coś (albo na kimś lub czymś) to przyjęliśmy pozycję, w której dotykamy tego kogoś lub tego czegoś jakąś częścią ciała i ciężar naszego ciała częściowo spoczywa na tym kimś lub czymś
NKJP: Henryk Worcell, Zaklęte rewiry, 1936
NKJP: Marian Pankowski, Fara na Pomorzu, 1997
NKJP: Kinga Dunin, 1998, Tabu
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: nieoparcia się; nieoparciem się; nieoparcie się; nieoparciu się; oparciach się; oparciami się; oparcia się; oparciem się; oparcie się; oparciom się; oparciu się; oparć się |
jeśli ktoś jest oparty (czymś) o kogoś lub coś (albo na kimś lub czymś), to opiera się o niego lub to (albo na nim lub tym)
NKJP: Błogosławiona wina, Zofia Kossak, 1953
NKJP: Henryk Worcell, Zaklęte rewiry, 1936
przymiotnik niestopniowalny
formy alfabetycznie: oparci; oparta; opartą; oparte; opartego; opartej; opartemu; oparty; opartych; opartym; opartymi formy zaprzeczone: nieoparci; nieoparta; nieopartą; nieoparte; nieopartego; nieopartej; nieopartemu; nieoparty; nieopartych; nieopartym; nieopartymi
jeśli oparliśmy coś o coś lub na czymś, to sprawiliśmy, że się nie przewraca, pochyla ani osuwa, ponieważ ciężar tego częściowo na tym czymś spoczywa
NKJP: Aleksander Minkowski, Szaleństwo Majki Skowron, 1972
NKJP: Andrzej Sapkowski, Chrzest ognia, 1996
NKJP: Krzysztof Piotr Łasica, Pociąg do sukcesu, 2009
czasownik aspekt dokonany przechodni
formy alfabetycznie: nieoparci; nieoparcia; nieoparcie; nieoparciem; nieoparciu; nieoparta; nieopartą; nieoparte; nieopartego; nieopartej; nieopartemu; nieoparty |
jeśli ktoś oparł się na kimś, to uczynił go swoim głównym doradcą, sprzymierzeńcem, pomocnikiem itp.
NKJP: Janusz Pajewski, Historia powszechna 1871–1918, 1967
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: nieoparcia się; nieoparciem się; nieoparcie się; nieoparciu się; oparciach się; oparciami się; oparcia się; oparciem się; oparcie się; oparciom się; oparciu się; oparć się |
jeśli ktoś (rzadziej coś) oparł się komuś lub czemuś, to nie uległ mu lub temu
NKJP: Czesław Miłosz, Abecadło Miłosza, 1997
NKJP: Jerzy Surdykowski, Duch Rzeczypospolitej, 1989
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: nieoparcia się; nieoparciem się; nieoparcie się; nieoparciu się; oparciach się; oparciami się; oparcia się; oparciem się; oparcie się; oparciom się; oparciu się; oparć się |
jeśli ktoś nie może oprzeć się czemuś (wrażeniu, myśli, odczuciu itp.), to nie opuszcza go to i wydaje mu się całkiem naturalne lub oczywiste
NKJP: Krystyna Kofta, Złodziejka pamięci, 1998
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: nieoparcia się; nieoparciem się; nieoparcie się; nieoparciu się; oparciach się; oparciami się; oparcia się; oparciem się; oparcie się; oparciom się; oparciu się; oparć się |
jeśli ktoś oparł się gdzieś, to zatrzymał się tam po dłuższym poruszaniu się; słowo nieco przestarzałe
NKJP: Zofia Kossak, Błogosławiona wina, 1953
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: nieoparcia się; nieoparciem się; nieoparcie się; nieoparciu się; oparciach się; oparciami się; oparcia się; oparciem się; oparcie się; oparciom się; oparciu się; oparć się |
jeśli coś (zwykle jakaś sprawa) oparło się o sąd, policję, jakiś urząd itp., to ostatecznie tam trafiło
NKJP: Teresa Torańska, Oni, 1985
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: nieoparcia się; nieoparciem się; nieoparcie się; nieoparciu się; oparciach się; oparciami się; oparcia się; oparciem się; oparcie się; oparciom się; oparciu się; oparć się |