katastrofa

1. katastrofa (np. kolejowa)

Definicja

katastrofa to tragiczne wydarzenie, w którym ginie wiele osób lub które powoduje bardzo duże straty materialne

Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Tragiczna katastrofa? W przykładach łączliwości przymiotników ze słowem katastrofa (zob. „Sieć słów” poniżej) znalazł się przymiotnik tragiczny. Nie jest to może połączenie częste, ale skłania do zastanowienia... Czy słowo katastrofa nie zawiera już w sobie znaczenia ‘tragiczna’ i nie otrzymujemy tu pleonazmu. Ba! sami redaktorzy Dobrego słownika definiują katastrofę jako ‘tragiczne wydarzenie’.
Uważalibyśmy

Pełną treść widzą tylko abonenci Dobrego słownika.

Zyskaj dostęp do tej i 4883 pozostałych informacji poprawnościowych.
zamów
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • dramat; nieszczęście; tragedia; wypadek
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Nie miało znaczenia, że wskaźnik wypadkowości oscylował w Polsce w granicach jednego. „Wypadki się nie zdarzały”, ponieważ poza Śląskiem informacje na ten temat rzadko były podawane do publicznej wiadomości. Sprawa wyglądała inaczej tylko w przypadku największych katastrof, których ukryć się już nie udawało. Do dziś przetrwało w opinii społecznej przekonanie o bezwypadkowości górnictwa polskiego.

NKJP: Jarosław Józef Szczepański, Górnik polski, 2005

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje czasownikowe: zginąć
  • kolokacje czasownikowe lewostronne:
    (___ katastrofą) grozić
    (___ katastrofy) doszło do; uniknąć
    (___ katastrofę) (specjalistycznie) sprowadzić; spowodować
    (___ katastrofie) ulec
  • kolokacje czasownikowe prawostronne: (katastrofa ___) wydarzyła się
  • kolokacje przymiotnikowe lewostronne: (___ katastrofa) groźna; największa; poważna; straszna; tragiczna; ubiegłoroczna
  • kolokacje przymiotnikowe prawostronne: (katastrofa ___) budowlana; czarnobylska; drogowa; gibraltarska; górnicza; kolejowa; komunikacyjna; lotnicza; samolotowa; smoleńska
  • kolokacje rzeczownikowe lewostronne:
    (___ katastrofy) groźba; miejsce; ofiary; powód; przebieg; przyczyna; rejon; ślady; świadek
    (___ katastrofą) zagrożenie
  • kolokacje rzeczownikowe prawostronne: (katastrofa ___) helikoptera; okrętu; pociągu; promu; samolotu; statku; tankowca
zgłoś poprawkę

2. katastrofa (np. ekologiczna)

Definicja

katastrofa to zjawisko obejmujące swoim zasięgiem większy teren i powodujące śmierć wielu osób lub znaczne szkody materialne

Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Przyimek Katastrofa ekologiczna jest zwykle w: katastrofa ekologiczna w Sudetach, katastrofa ekologiczna w Bhopalu w Indiach, katastrofa ekologiczna w okolicach Karmanowic na Wyżynie Lubelskiej, katastrofa ekologiczna w rejonie Zatoki Perskiej, katastrofa ekologiczna w Zatoce Meksykańskiej.

Przyimek na pojawia się, gdy

Pełną treść widzą tylko abonenci Dobrego słownika.

Zyskaj dostęp do tej i 4883 pozostałych informacji poprawnościowych.
zamów
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • apokalipsa; bieda; dramat; kataklizm; klęska; nieszczęście; plaga; spustoszenie; tragedia; wyniszczenie; zagłada
  • książkowo:kara niebios
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Ludzkość czeka jeszcze tyle cierpienia, wojen, katastrof, epidemii, że będziemy mogli wybierać w przyczynach zbiorowego samobójstwa. Człowiek zabijać się będzie powoli i konać będzie długo, bardzo długo. Sądzę, że ludzie zasłużyli sobie na to, co ich spotyka, ale większość tego nie rozumie... Bolesne jest również i to, że cierpienie rozkłada się niesprawiedliwie..
Iw nie rozumiała, po co jasnowidz mówi to wszystko. Słowa wydawały się jej obce i niepotrzebne — takie raniące, ostre okruchy.

NKJP: Andrzej Zaniewski, Król Tanga, 1997

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje czasownikowe: wystąpić
  • kolokacje czasownikowe lewostronne: spowodować; zapobiec
  • kolokacje przymiotnikowe lewostronne: dotknięci; gigantyczna; globalna; nieuchronna; światowa
  • kolokacje przymiotnikowe prawostronne: demograficzna; ekologiczna; ekonomiczna; finansowa; gospodarcza; humanitarna; klimatyczna; kosmiczna; naturalna; nuklearna; przyrodnicza
  • kolokacje rzeczownikowe lewostronne: groźba; rozmiary; skutki; ślady; zagrożenie
zgłoś poprawkę

3. katastrofa (w życiu)

Definicja

katastrofa to wydarzenie mające niepożądane skutki, których nie da się już odwrócić, lub coś nieudanego, zakończonego całkowitym niepowodzeniem

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • bankructwo; blamaż; dramat; fiasko; klapa; klęska; kompromitacja; krach; niepowodzenie; plajta; pogrom; porażka; przegrana; tragedia; upadek; wpadka
  • potocznie:niewypał; obciach
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Chruszczow wystąpił ze swoim kukurydzianym programem, zachęcał bardzo, by przejść do powszechnej jej uprawy już w następnym roku. (...) Po jego wystąpieniu zaczęła się dyskusja i nastąpiła katastrofa. Wszyscy, dyrektorzy razem z profesorami i sekretarzami, zaczęli oponować i twierdzić, że my absolutnie nie możemy, bo nie ten klimat, nie ta gleba i że (...) Chruszczow siedział obok mnie, ja mu tłumaczyłem, jego to strasznie zdenerwowało, w pewnym momencie nie wytrzymał i wybuchnął do mnie, zupełnie zapominając, gdzie jest i z kim rozmawia (...)

NKJP: Teresa Torańska, Oni, 1985

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje czasownikowe: nadchodzić; nastąpić
  • kolokacje czasownikowe lewostronne: skończyć się; uniknąć; zapobiec
  • kolokacje przymiotnikowe: budżetowa; społeczna; życiowa
  • kolokacje przymiotnikowe lewostronne: całkowita; nieuchronna; ostateczna; piękna; prawdziwa; totalna; wielka
  • kolokacje rzeczownikowe lewostronne: początek; widmo
  • kolokacje pozostałe: nic nie zapowiadało
zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź ofertę

Często sprawdzane

  • lichtarz — Odmiana: lichtarzy czy lichtarzów?
  • Dominikana — Łączliwość: na Dominikanę czy do Dominikany, na Dominikanie czy w Dominikanie?
  • procent — Procent z liczebnikami ułamkowymi

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book