hasło dnia (dziś w pełnym dostępie dla wszystkich) kajzerka

kajzerka (bułka)

Definicja

kajzerka to niewielka, okrągła bułka pszenna, charakterystycznie z wierzchu nacięta na krzyż lub gwiaździście, czasami posypana ziarnem maku lub sezamu

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • bajgiel; buła; bułeczka; bułka; grahamka; obwarzanek; rogal
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Rodzina była zatem zmuszona radykalnie obniżyć poziom życia. Papa zaczął chodzić do szkoły z jedną suchą kajzerką zamiast przyjętej w tych kręgach bułki z szynką, trzeba też było zmienić mieszkanie na mniejsze i usytuowane w znacznie uboższej dzielnicy itd.

NKJP: Stefan Leder, Witold Leder, Czerwona nić. Ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

Zjawiła się parę minut później, z siatką w ręku. Wyjęła kajzerkę przełożoną wiejską kiełbasą pachnącą czosnkiem, drugą z żółtym serem (który w niczym nie przypominał gumowego pomarańczowego sera, jedynego, jaki był w zwykłych sklepach) i sweter z owczej wełny.

NKJP: Grażyna Plebanek, Dziewczyny z Portofino, 2005

Ciekawostki
Kajzerka w „Milionerach” i w sądzie W 2001 roku rozgłos zyskała sprawa Waldemara Jabłońskiego z Lublina, biorącego udział w telewizyjnym teleturnieju „Milionerzy”. W walce o 500 zł otrzymał on pytanie: Ile nacięć ma bułka kajzerka?. Odpowiedź „cztery” została uznana za błędną i lublinianin zakończył swój udział w programie. Nie dał jednak za wygraną i ostatecznie sprawa skończyła się w sądzie. Tam pan Waldemar, powołując się przede wszystkim na definicje zawarte w słownikach PWN-u, dowodził, że miał rację. Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa nakazał telewizji TVN dopuścić lublinianina do dalszej gry.
Cenimy publikację „Powiedziane po krakowsku. Słownik regionalizmów krakowskich” (red. D. Ochmann i R. Przybylska, 2017 i wyd. nast.) gdzie definicja brzmi: „mała, okrągła bułka pszenna z charakterystycznymi, rozchodzącymi się promieniście nacięciami na wierzchu”. Być może liczenie nacięć, gdy były wykonywane ręcznie, mijało się z celem, więc zgadzamy się, że kategoryczne cztery bądź pięć to opis współczesnych wzorów, ale nie element konieczny. Książeczka „Von Apfelstrudel bis Zwetschkenröster. Kleines Handbuch der österreichischen Küchensprache” mówi o gwiaździstym nacięciu.
Kajzerka bułką cesarską Kajzerka to spolszczona ortograficznie i słowotwórczo niemiecka Kaisersemmel, czyli „bułka cesarza/cesarska”. W Polsce, a zwłaszcza w Galicji, lubi się ją łączyć z cesarzem Franciszkiem Józefem, ale zdaje się, że kajzerki wypiekano w Wiedniu co najmniej kilkadziesiąt lat przed wstąpieniem Najjaśniejszego Pana na tron.
Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

M. ta kajzerka te kajzerki
D. nie widzę tej kajzerki tych kajzerek
C. przyglądam się tej kajzerce tym kajzerkom
B. lubię tę kajzerkę te kajzerki
Ms. mówię o tej kajzerce o tych kajzerkach
N. interesuję się tą kajzerką tymi kajzerkami
W. ty kajzerko wy kajzerki
To tylko próbka tego, do czego dostęp mają użytkownicy pełnej wersji Dobrego słownika.
Sprawdź
newsy, porady + e-book