amfibolia

amfibolia (językozn., logika)

Definicja

amfibolia to sytuacja, gdy zdanie można zrozumieć na więcej niż jeden sposób, nie dlatego, że słowa w nim użyte mogą mieć różne znaczenia, tylko dlatego, że jego budowa gramatyczna (składniowa) jest niejednoznaczna, np. Uciekał przed policjantem w kaloszach (kto miał kalosze?); słowo specjalistyczne

Reguły reguły językowe, zasady pisowni (nowe opracowanie z komentarzami)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • dwuznaczność; niejasność; wieloznaczność
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Ta możliwość wskazania odrębnych znaczeń jest najistotniejszym rysem amfibolii. Przykładów można znaleźć wiele (…) By dodać jeszcze jeden — zapiszmy kilka początkowych rzędów analizy zdania:
Hela sądziła, że Atanazy oszalał, bo próbował czytać Prousta.
Pierwsza analiza uwypukla znaczenie, w którym zdanie to głosi, iż treścią sądu Heli jest to, że Atanazy oszalał, motywem tego sądu zaś to, że Atanazy próbował czytać Prousta (próba ta była więc symptomem jego choroby). Zgodnie z drugą analizą sąd Heli nie ma (wskazanego) motywu, a jego treścią jest to, że Atanazy oszalał z powodu próby przeczytania Prousta (próba ta była więc — w mniemaniu Heli — przyczyną szaleństwa).

Mieszko Tałasiewicz, Rodzaje niejednoznaczności opisu składniowego wyrażeń, Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria, nr 4 (48), 2003, s. 146

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: amfibolia; amfibolią; amfiboliach; amfiboliami; amfibolie; amfibolię; amfibolii; amfibolio; amfiboliom

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book