habent sua fata libelli

To zresztą też żadna nowość. Słabe, na pół grafomańskie, choć porywami serca dyktowane utwory literackie łatwo poddają się fałszywym odczytaniom. Dobrym przykładem jest znany powszechnie wierszyk (...) zaczynający się od słów „Niemcy, Niemcy ponad wszystko”, wzywający swego czasu do zjednoczenia mnogości państewek niemieckich (wszak i dziś mamy do czynienia z ich federacją, czego wielu wciąż jeszcze nie umie u nas dostrzec) i ociekający sentymentalnym wzruszeniem. Naziści, później zaś także, co jest swoistym chichotem historii, ich następcy uznali, że jest to wezwanie do postawienia Niemiec ponad wszystkim i uczynienia z nich groźnego monstrum. Gdy owo „ponad wszystko” w istocie przecież znaczy tyle, co wyznanie miłosne, nie zaś wezwanie do boju. Cóż — jak to dawniej mawiano: habent sua fata libelli. Nie wiadomo jednak dokładnie, dlaczego te losy muszą czasami być aż tak komiczne lub pożałowania godne.

Leszek Szaruga, Forum Akademickie 05/2013, forumakademickie.pl