christianitas

W średniowiecznej christianitas świętymi zostawali niemal wyłącznie męczennicy lub ludzie o szczególnych zasługach dla krzewienia wiary: najczęściej osoby ze znamienitych rodów, duchowni, zakonnicy i biskupi. Dlatego też w tych właśnie kręgach rozwinęły się najbujniej teorie wychowawcze tego okresu. Stan rycerski oraz duchowieństwo znajdowały się niejako na świeczniku całego społeczeństwa, od ich przykładu zależał w dużym stopniu poziom zakrzewienia moralności wśród pozostałych członków społeczności.

Anna Sutowicz, Christianitas jako ideał wychowawczy, „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne”, III: 2004, nr 1, s. 135

Kraków, rok 1456. Pod bramą Floriańską kat ścina braci Gnojnickich — dwóch duchownych o mizernej w mieście opinii, którzy ukradli pokaźną kwotę. To ewenement. W średniowiecznym christianitas księża i mnisi podlegają sądom kościelnym i zakonnym. Rada miejska wie jednak, że oddanie sprawy biskupowi skończyłoby się łagodną karą kanoniczną. Świeccy sprawnie przeprowadzają więc proces i wykonują wyrok, po czym proszą Stolicę Apostolską o dyspensę. Oburzony biskup nakłada na Kraków interdykt (zakaz sprawowania obrzędów), na radnych — ekskomunikę. Boi się precedensu.

tygodnikpowszechny.pl, 9.10.18