zająknąć

1. zająknąć się

Definicja

jeśli ktoś się zająknął, to przerwał swoją wypowiedź ze względu na trudność w wymówieniu jakiegoś słowa lub zgubienie wątku, często z powodu dużych emocji (zdenerwowanie, przejęcie się) lub wady wymowy, a potem kontynuował ją, zwykle z powtórzeniem ostatniego słowa lub sylaby

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Nie chciałem tego mówić, bo wiem, że stawiam cię w niezręcznej sytuacji. Ale wiesz przecież, jakie są kobiety. Kasia jest taka sama, tyle że trudniej jej się porozumieć ze światem zewnętrznym. Ja jestem jej pośrednikiem. Ona — zająknął się — ona chciała, żebym cię zapytał, czy ci się podoba, i żebym powiedział, co ona myśli o tobie.

NKJP: Mariusz Cieślik, 2004

N-nie zrobi tego — zająknął się Gremk. — To prostoduszny głupek. Człowiek niezłomnych zasad.

NKJP: Artur Baniewicz, Smoczy pazur, 2003

Gramatyka

czasownik aspekt dokonany nieprzechodni

formy alfabetycznie: niezająknięcia się; niezająknięciem się; niezająknięcie się; niezająknięciu się; niezająknienia się; niezająknieniem się; niezająknienie się; niezająknieniu się; zająknąć się; zająknąłbym się; zająknąłby się; zająknąłbyś się | pokaż wszystkie formy

formy alfabetycznie: niezająknięcia się; niezająknięciem się; niezająknięcie się; niezająknięciu się; niezająknienia się; niezająknieniem się; niezająknienie się; niezająknieniu się; zająknąć się; zająknąłbym się; zająknąłby się; zająknąłbyś się; zająknąłem się; zająknąłeś się; zająknął się; zająkną się; zająknąwszy się; zająknęłabym się; zająknęłaby się; zająknęłabyś się; zająknęłam się; zająknęła się; zająknęłaś się; zająknęlibyście się; zająknęliby się; zająknęlibyśmy się; zająknęliście się; zająknęli się; zająknęliśmy się; zająknęłoby się; zająknęło się; zająknęłybyście się; zająknęłyby się; zająknęłybyśmy się; zająknęłyście się; zająknęły się; zająknęłyśmy się; zająknę się; zająknięciach się; zająknięciami się; zająknięcia się; zająknięciem się; zająkniecie się; zająknięcie się; zająknięciom się; zająknięciu się; zająknięć się; zająkniemy się; zająknieniach się; zająknieniami się; zająknienia się; zająknieniem się; zająknienie się; zająknieniom się; zająknieniu się; zająknień się; zająknie się; zająkniesz się; zająknięto się; zająknijcie się; zająknijcież się; zająknijmy się; zająknijmyż się; zająknij się; zająknijże się | zwiń

zgłoś poprawkę

 1.1. zająknięcie

Definicja

zająknięcie to przerwa w wypowiedź spowodowana trudnością w wymówieniu jakiegoś słowa lub zgubieniem wątku, często z powodu dużych emocji (zdenerwowanie, przejęcie się) lub wady wymowy

Wariant
  • (rzadziej) zająknienie
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Wczesnym rankiem, gdy rodzice leżeli jeszcze w łóżkach, wszedłem do sypialni i wyrecytowałem wiersz bez zająknienia (...)

Jan Brzechwa, Gdy owoc dojrzewa, 1958

(...) I nie wiem, co było pierwsze, czy myśl, która przeleciała jak błyskawica, że to, co mówię, to łgarstwo, czy też paraliżujący ból po lewej stronie... Może najpierw poczułem przeszywające ukłucie, a potem przyszła ta myśl. Ból był tak silny, aż bałem się, że stracę przytomność. Mimo to bez zająknięcia kontynuowałem: — Zdaję sobie sprawę, że to może być dla wielu z nich zaskakujące, ale takie są prawidła rynku.

NKJP: Dawid Bieńkowski, Nic, 2005

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje czasownikowe: mówić; odpowiadać; powiedzieć; recytować; skłamać; stwierdzić; wyliczać; wymienić; wyrecytować
Gramatyka

rzeczownik rodzaj nijaki odmienny

formy alfabetycznie: zająknięć; zająknięcia; zająknięciach; zająknięciami; zająknięcie; zająknięciem; zająknięciom; zająknięciu; zająknień; zająknienia; zająknieniach; zająknieniami | pokaż wszystkie formy

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: zająknięć; zająknięcia; zająknięciach; zająknięciami; zająknięcie; zająknięciem; zająknięciom; zająknięciu; zająknień; zająknienia; zająknieniach; zająknieniami; zająknienie; zająknieniem; zająknieniom; zająknieniu | zwiń

zgłoś poprawkę

 1.2. bez zająknięcia

Definicja

jeśli ktoś zrobił coś bez zająknięcia, to zrobił to bez wahania, choć można się było jego spodziewać; wyrażenie używane zwykle z zabarwieniem negatywnym

Wariant
  • (rzadziej) bez zająknienia
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Widziałam na własne oczy, jak przy sąsiednim stoliku jakiś galant, skończywszy jeść, oblizał sumiennie swoją — i wręczył ją czekającej nad pełnym talerzem przygodnej sąsiadce. Wzięła i bez zająknienia zanurzyła ją we własnym talerzu.

NKJP: Beata Obertyńska, W domu niewoli, 2005

Gramatyka

frazem przysłówkowy

formy: bez zająknięcia; bez zająknienia

zgłoś poprawkę

2. zająknąć się

Definicja

jeśli ktoś nie zająknął się o czymś, to nie wspomniał o tym, choć można by się było tego spodziewać

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— My, czyli pan, Bierut i Minc?
— Tak. To stanowisko Gomułki było kolejnym symptomem odchodzenia od linii reprezentowanej przez partię i dowodem narastania konfliktu. Tym bardziej że sygnalizując jego istnienie Gomułka nawet się nie zająknął, kiedy on rzeczywiście między nami powstał i co naprawdę stało się podłożem kryzysu w kierownictwie partii.

NKJP: Teresa Torańska, Oni, 1985

Nie zadał sobie trudu, żeby wyrobić sobie poważniejszą opinię: wystarczyło mu, że w tym reklamowanym jako wyczerpujący i zarazem bardzo osobisty zapisie dziejów miasta nie znalazł bodaj cienia siebie. Tak jakby wcale nie istniał. Było to tym bardziej przykre, że z wieloma autorami zetknął się osobiście w takich czy innych sytuacjach, niemniej żaden z nich nie uznał spotkania za warte wzmianki. Podobnie Julian Tropp w pełnym pasji wstępie, odmalowującym jego aktualną sytuację duchową i życiową, nie zająknął się o nawet czwartkowych szachach.

NKJP: Monika Piątkowska, Krakowska żałoba, 2006

Gramatyka

czasownik aspekt dokonany nieprzechodni

formy alfabetycznie: niezająknięcia się; niezająknięciem się; niezająknięcie się; niezająknięciu się; niezająknienia się; niezająknieniem się; niezająknienie się; niezająknieniu się; zająknąć się; zająknąłbym się; zająknąłby się; zająknąłbyś się | pokaż wszystkie formy

formy alfabetycznie: niezająknięcia się; niezająknięciem się; niezająknięcie się; niezająknięciu się; niezająknienia się; niezająknieniem się; niezająknienie się; niezająknieniu się; zająknąć się; zająknąłbym się; zająknąłby się; zająknąłbyś się; zająknąłem się; zająknąłeś się; zająknął się; zająkną się; zająknąwszy się; zająknęłabym się; zająknęłaby się; zająknęłabyś się; zająknęłam się; zająknęła się; zająknęłaś się; zająknęlibyście się; zająknęliby się; zająknęlibyśmy się; zająknęliście się; zająknęli się; zająknęliśmy się; zająknęłoby się; zająknęło się; zająknęłybyście się; zająknęłyby się; zająknęłybyśmy się; zająknęłyście się; zająknęły się; zająknęłyśmy się; zająknę się; zająknięciach się; zająknięciami się; zająknięcia się; zająknięciem się; zająkniecie się; zająknięcie się; zająknięciom się; zająknięciu się; zająknięć się; zająkniemy się; zająknieniach się; zająknieniami się; zająknienia się; zająknieniem się; zająknienie się; zająknieniom się; zająknieniu się; zająknień się; zająknie się; zająkniesz się; zająknięto się; zająknijcie się; zająknijcież się; zająknijmy się; zająknijmyż się; zająknij się; zająknijże się | zwiń

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • marchewka — Mit o marchewce będącej owocem
  • element — Pierwotne elementa
  • nasięźrzałNasięźrzał rośliną miłości. I trochę o nazwie

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book