wóz

1. wóz (konny)

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • bryczka; dorożka; fura; furgon; furmanka; kareta; karoca
  • potocznie:drynda
Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: wóz; wozach; wozami; wozem; wozie; wozom; wozów; wozowi; wozu; wozy

 1.1. przyszła koza do woza

Definicja

mówimy przyszła koza do woza, gdy chcemy powiedzieć, że ktoś teraz prosi o pomoc, którą wcześniej odrzucał

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Julia nie zliczy nocy na dworcu. Udawała, że uciekł jej ostatni pociąg. Dni spędzała w tramwajach — od pętli do pętli, albo w czytelni.
Gdy wracała, matka drwiła: „Przyszła koza do woza!?”.
— O Boże, jak ja wtedy sobą gardziłam! W milczeniu rozkładałam koc w wannie. Tam było dla mnie miejsce do spania.

NKJP: Gazeta Wyborcza, 1998

Gramatyka

frazem nieodmienny

formy: przyszła koza do woza

 1.2. piąte koło u wozu

Definicja

mówimy, że ktoś lub coś jest piątym kołem u wozu, jeśli jest niepotrzebne i tylko przeszkadza

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • kula u nogi
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Łudziłem się dawniej, że przynajmniej na wojnie podchorąży może się na coś przydać. Tymczasem byliśmy nadal piątym kołem u wozu, tak samo jak na ćwiczeniach, jak w koszarach, jak wszędzie. Po co nas uczyli, po co pakowali w nas rządowe pieniądze?

NKJP: Jan Józef Szczepański, Polska jesień, 1955

Gramatyka

frazem rzeczownikowy rodzaj nijaki odmienny

formy w tabelce: 

formy: piątego koła u wozu; piąte koło u wozu; piątemu kołu u wozu; piątym kołem u wozu; piątym kole u wozu

 1.3. Wielki Wóz

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • Mały Wóz
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Dla Greków widoczna obecność Praesepe na niebie świadczyła o doskonałej pogodzie. Podobnie jak możliwość rozróżnienia w dyszlu Wielkiego Wozu dwóch bardzo blisko siebie leżących gwiazd: Mizara i Alkora (choć nazw tych greccy astronomowie nie znali; nadali je dopiero Arabowie w wiekach średnich).

NKJP: Jarosław Włodarczyk, Wędrówki niebieskie, 1999

Gdy już znaleźliśmy Wielki Wóz, czas na odszukanie Gwiazdy Polarnej. Zwróćmy uwagę na dwie tylne gwiazdy w Wielkim Wozie. Połączmy je w myśli linią i pociągnijmy ją dalej w górę wozu. W odległości 5 takich odcinków dostrzeżemy dość jasną gwiazdę — to Polaris. Jak wiadomo, wskazuje ona kierunek północny.

astronomiafinansowa.blogspot.com, 23.10.13

Gramatyka

frazem rzeczownikowy rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: Wielkiego Wozu; Wielkiemu Wozowi; Wielkim Wozem; Wielkim Wozie; Wielki Wóz; Wielki Wozie

 1.4. Mały Wóz

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • Wielki Wóz
Gramatyka

frazem rzeczownikowy rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: Małego Wozu; Małemu Wozowi; Małym Wozem; Małym Wozie; Mały Wóz; Mały Wozie

2. wóz (auto)

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • auto; automobil; bryka; czterokołowiec; fura; gablota; samochód
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Na początku tego roku zachwycałem się wyglądem tych wozów, a także rozpiętością oferty Porsche. Podziwiałem też sposób, w jaki prowadzi się niektóre z nich. Ale je polubić? Co to, to nie. Moje uprzedzenia były zbyt głęboko zakorzenione.

Jeremy Clarkson, Moje lata w Top Gear, przekład Michał Strąkow, 2012

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: wóz; wozach; wozami; wozem; wozie; wozom; wozów; wozowi; wozu; wozy

Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • RAF — Pochodzenie słowa RAF
  • Ursus — Ursus, a właściwie Czechowice
  • napalm — Jak (nie) czytać

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book