rzezać

1. rzezać (np. drzewo)

Definicja

jeśli ktoś rzeza coś, to tnie to czymś ostrym na części; słowo przestarzałe, dziś książkowe

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • ciąć; krajać; kroić; odcinać; piłować; rżnąć
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Monsieur Cossac, jak pisano w Paryżu jego nazwisko, wdrapuje się na drabinę, otwiera potężny, jak pisze, scyzoryk i zaczyna „wzdłuż ramy rzezać po płótnie, nie bacząc czy równo, czy krzywo”, zwija je, bierze pod pachę i wychodzi wśród aplauzu tłumu.
Panna Fifine „nie chce go więcej widzieć na oczy”, lecz rozgłos zapewniony. Paryż zamarł z radosnej grozy. Taki skandal! A potem wybuch gazetowej wrzawy. Nazwisko Cossac staje się z dnia na dzień znane. Kawiarniana publiczność otrzymała smakowity kąsek.

NKJP: Dziennik Polski, 2002

Gramatyka

czasownik aspekt niedokonany przechodni

formy alfabetycznie: nierzeżąca; nierzeżącą; nierzeżące; nierzeżącego; nierzeżącej; nierzeżącemu; nierzeżący; nierzeżących; nierzeżącym; nierzeżącymi; nierzezająca; nierzezającą | pokaż wszystkie formy

formy alfabetycznie: nierzeżąca; nierzeżącą; nierzeżące; nierzeżącego; nierzeżącej; nierzeżącemu; nierzeżący; nierzeżących; nierzeżącym; nierzeżącymi; nierzezająca; nierzezającą; nierzezające; nierzezającego; nierzezającej; nierzezającemu; nierzezający; nierzezających; nierzezającym; nierzezającymi; nierzezana; nierzezaną; nierzezane; nierzezanego; nierzezanej; nierzezanemu; nierzezani; nierzezania; nierzezanie; nierzezaniem; nierzezaniu; nierzezany; nierzezanych; nierzezanym; nierzezanymi; rzeż; rzeza; rzeżą; rzezać; rzeżąc; rzeżąca; rzeżącą; rzeżące; rzeżącego; rzeżącej; rzeżącemu; rzezacie; rzeżący; rzeżących; rzeżącym; rzeżącymi; rzezaj; rzezają; rzezając; rzezająca; rzezającą; rzezające; rzezającego; rzezającej; rzezającemu; rzezający; rzezających; rzezającym; rzezającymi; rzezajcie; rzezajcież; rzezajmy; rzezajmyż; rzezajże; rzezał; rzezała; rzezałaby; rzezałabym; rzezałabyś; rzezałam; rzezałaś; rzezałby; rzezałbym; rzezałbyś; rzezałem; rzezałeś; rzezali; rzezaliby; rzezalibyście; rzezalibyśmy; rzezaliście; rzezaliśmy; rzezało; rzezałoby; rzezały; rzezałyby; rzezałybyście; rzezałybyśmy; rzezałyście; rzezałyśmy; rzezam; rzezamy; rzezań; rzezana; rzezaną; rzezane; rzezanego; rzezanej; rzezanemu; rzezani; rzezania; rzezaniach; rzezaniami; rzezanie; rzezaniem; rzezaniom; rzezaniu; rzezano; rzezany; rzezanych; rzezanym; rzezanymi; rzezasz; rzeżcie; rzeżcież; rzeże; rzeżę; rzeżecie; rzeżemy; rzeżesz; rzeżmy; rzeżmyż; rzeżże | zwiń

zgłoś poprawkę

2. rzezać (np. litery)

Definicja

jeśli ktoś rzeza coś w czymś, to wycina to w tym lub rzeźbi to; słowo przestarzałe, dziś książkowe

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • ryć; rzeźbić; szlifować; wyrzynać
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
W ostatnim dniu Sejmu, niektórzy posłowie przynieśli do pracy koziki. Rzezali później na oparciach foteli serduszka i inicjały. Nieśmiało pytali sejmowej straży: którędy do toalety. Trudno się dziwić, jeśli nie zdążyli dotąd spędzić w pracy tyle czasu, żeby zachciało im się z niej skorzystać.

NKJP: Polska Głos Wielkopolski, 2007

Odciskała bose stopy i nagie dłonie w błocie, rysowała węglem po ścianach, rzezała w drewnie, ciągnęło ją do kamieniołomu.

NKJP: Michał Jagiełło, Sosna i pies. Poemat z zagrody, 2008

Ksiądz był uparty, a do naszej wsi rzadko kto z obcych zajeżdżał.
Ule w księżym sadzie rzezane w lipowych kłodach na podobieństwo świętych apostołów, też by się może nie każdemu spodobały...

NKJP: Wilhelm Mach, Życie duże i małe, 1959

(...) żeby zostawić za sobą i po sobie nagrobek, mały pomniczek z polnego kamienia, który rozsypie się w proch pewnej jesieni albo wiosny i zniknie na zawsze jak mogiła mego ojca, ale ja kuję ten kamień, rzezam w nim litery i znaki, przytykam usta i w tę martwotę usiłuję tchnąć ducha, co mógłby być nieśmiertelny, ale przecież jest śmiertelny, tylko śmiertelny.

NKJP: Tadeusz Konwicki, Bohiń, 1987

Gramatyka

czasownik aspekt niedokonany przechodni

formy alfabetycznie: nierzeżąca; nierzeżącą; nierzeżące; nierzeżącego; nierzeżącej; nierzeżącemu; nierzeżący; nierzeżących; nierzeżącym; nierzeżącymi; nierzezająca; nierzezającą | pokaż wszystkie formy

formy alfabetycznie: nierzeżąca; nierzeżącą; nierzeżące; nierzeżącego; nierzeżącej; nierzeżącemu; nierzeżący; nierzeżących; nierzeżącym; nierzeżącymi; nierzezająca; nierzezającą; nierzezające; nierzezającego; nierzezającej; nierzezającemu; nierzezający; nierzezających; nierzezającym; nierzezającymi; nierzezana; nierzezaną; nierzezane; nierzezanego; nierzezanej; nierzezanemu; nierzezani; nierzezania; nierzezanie; nierzezaniem; nierzezaniu; nierzezany; nierzezanych; nierzezanym; nierzezanymi; rzeż; rzeza; rzeżą; rzezać; rzeżąc; rzeżąca; rzeżącą; rzeżące; rzeżącego; rzeżącej; rzeżącemu; rzezacie; rzeżący; rzeżących; rzeżącym; rzeżącymi; rzezaj; rzezają; rzezając; rzezająca; rzezającą; rzezające; rzezającego; rzezającej; rzezającemu; rzezający; rzezających; rzezającym; rzezającymi; rzezajcie; rzezajcież; rzezajmy; rzezajmyż; rzezajże; rzezał; rzezała; rzezałaby; rzezałabym; rzezałabyś; rzezałam; rzezałaś; rzezałby; rzezałbym; rzezałbyś; rzezałem; rzezałeś; rzezali; rzezaliby; rzezalibyście; rzezalibyśmy; rzezaliście; rzezaliśmy; rzezało; rzezałoby; rzezały; rzezałyby; rzezałybyście; rzezałybyśmy; rzezałyście; rzezałyśmy; rzezam; rzezamy; rzezań; rzezana; rzezaną; rzezane; rzezanego; rzezanej; rzezanemu; rzezani; rzezania; rzezaniach; rzezaniami; rzezanie; rzezaniem; rzezaniom; rzezaniu; rzezano; rzezany; rzezanych; rzezanym; rzezanymi; rzezasz; rzeżcie; rzeżcież; rzeże; rzeżę; rzeżecie; rzeżemy; rzeżesz; rzeżmy; rzeżmyż; rzeżże | zwiń

zgłoś poprawkę

 2.1. rzezany

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Kunsztownie rzezane wrota w głównej części pałacu wiodły do wielkiej sali biesiadnej (...)

NKJP: Witold Jabłoński, Ogród miłości, 2006

Prawie całą mszę przeklęczałem w starej, rzezanej w jakieś fantazyjne zawijasy, dębowej ławce. Gdy stryj wreszcie skłoniwszy się głęboko przed ołtarzem odchodził do zakrystii, podniosłem się z klęczek i podążyłem za nim.

NKJP: Andrzej Sarwa, Strzyga, 2006

— Zabrałem je z sobą do Gliwic, gdzie mieszkam — wspomina pan Kazimierz. — Oprawiłem je w ramkę rzezaną po góralsku i powiesiłem w swojej altanie na działce. Wisiało sobie długie lata, każdego, kto odwiedzał mnie na działce, pytałem, kogo przedstawia zdjęcie, bo od razu nie można było rozpoznać, trzeba było się uważnie przypatrzeć.

NKJP: Dziennik Polski, 2006

Gramatyka

przymiotnik niestopniowalny

formy alfabetycznie: rzezana; rzezaną; rzezane; rzezanego; rzezanej; rzezanemu; rzezani; rzezany; rzezanych; rzezanym; rzezanymi formy zaprzeczone: nierzezana; nierzezaną; nierzezane; nierzezanego; nierzezanej; nierzezanemu; nierzezani; nierzezany; nierzezanych; nierzezanym; nierzezanymi

zgłoś poprawkę

3. rzezać (obrzezanie)

Definicja

jeśli ktoś rzeza kogoś, to go obrzezuje; słowo przestarzałe, dziś książkowe

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Rzeza się również chłopców z plemienia Bala w Zairze. Dumny ojciec, aby zapewnić potomkowi płodność, zawija odcięty napletek syna w liść bananowca i zakopuje go w kopcu termitów. I stoi na jego straży tak długo, aż napletek zostanie pożarty przez owady.

NKJP: CKM, 2001

Nepoganie strzygą, ateiści ateizują, chrześcijanie chrzczą, żydzi rzezają. Tak to już jest, że rodzice wychowują dzieci w swoim systemie wartości.

NKJP: Usenet, 2008

Gramatyka

czasownik aspekt niedokonany przechodni

formy alfabetycznie: nierzeżąca; nierzeżącą; nierzeżące; nierzeżącego; nierzeżącej; nierzeżącemu; nierzeżący; nierzeżących; nierzeżącym; nierzeżącymi; nierzezająca; nierzezającą | pokaż wszystkie formy

formy alfabetycznie: nierzeżąca; nierzeżącą; nierzeżące; nierzeżącego; nierzeżącej; nierzeżącemu; nierzeżący; nierzeżących; nierzeżącym; nierzeżącymi; nierzezająca; nierzezającą; nierzezające; nierzezającego; nierzezającej; nierzezającemu; nierzezający; nierzezających; nierzezającym; nierzezającymi; nierzezana; nierzezaną; nierzezane; nierzezanego; nierzezanej; nierzezanemu; nierzezani; nierzezania; nierzezanie; nierzezaniem; nierzezaniu; nierzezany; nierzezanych; nierzezanym; nierzezanymi; rzeż; rzeza; rzeżą; rzezać; rzeżąc; rzeżąca; rzeżącą; rzeżące; rzeżącego; rzeżącej; rzeżącemu; rzezacie; rzeżący; rzeżących; rzeżącym; rzeżącymi; rzezaj; rzezają; rzezając; rzezająca; rzezającą; rzezające; rzezającego; rzezającej; rzezającemu; rzezający; rzezających; rzezającym; rzezającymi; rzezajcie; rzezajcież; rzezajmy; rzezajmyż; rzezajże; rzezał; rzezała; rzezałaby; rzezałabym; rzezałabyś; rzezałam; rzezałaś; rzezałby; rzezałbym; rzezałbyś; rzezałem; rzezałeś; rzezali; rzezaliby; rzezalibyście; rzezalibyśmy; rzezaliście; rzezaliśmy; rzezało; rzezałoby; rzezały; rzezałyby; rzezałybyście; rzezałybyśmy; rzezałyście; rzezałyśmy; rzezam; rzezamy; rzezań; rzezana; rzezaną; rzezane; rzezanego; rzezanej; rzezanemu; rzezani; rzezania; rzezaniach; rzezaniami; rzezanie; rzezaniem; rzezaniom; rzezaniu; rzezano; rzezany; rzezanych; rzezanym; rzezanymi; rzezasz; rzeżcie; rzeżcież; rzeże; rzeżę; rzeżecie; rzeżemy; rzeżesz; rzeżmy; rzeżmyż; rzeżże | zwiń

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book