Definicja
rentgen to zdjęcie (czarno-biały negatyw) otrzymane dzięki prześwietlaniu promieniami Röntgena organów osoby poddanej rentgenografii
rentgen
1. rentgen (obraz)
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
- zdjęcie rentgenowskie
- specjalistycznie:rentgenogram
Gramatyka
rzeczownik; rodzaj męskorzeczowy odmienny
rzadziej rodzaj męskozwierzęcy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: rentgen; rentgena; rentgenach; rentgenami; rentgenem; rentgenie; rentgenom; rentgenów; rentgenowi; rentgeny
2. rentgen (urządzenie)
Definicja
rentgen to urządzenie wysyłające promienie Röntgena, wykorzystywane w rentgenografii
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
- aparat rentgenowski
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Prototyp przenośnego rentgena jest wielkości pudełka na buty, a to dopiero początek procesu miniaturyzacji. Twórcy docelowo chcą, by urządzenie było na tyle kompaktowe, by móc je transportować na pokładach samolotów.
nt.interia.pl, 15.12.2013
Gramatyka
rzeczownik; rodzaj męskorzeczowy odmienny
rzadziej rodzaj męskozwierzęcy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: rentgen; rentgena; rentgenach; rentgenami; rentgenem; rentgenie; rentgenom; rentgenów; rentgenowi; rentgeny
3. rentgen (wykonywany)
Definicja
rentgen to prześwietlenie czegoś, zwykle ciała człowieka lub zwierzęcia, promieniami Röntgena
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Profesor Sawicki zeznał, że zbadał poszkodowaną i „znalazł obrzmienie bolesne wielkości dłoni”. Stwierdził ponadto „sińce, które zalicza do lekkich uszkodzeń ciała”, i dodał, że rentgen — choć nie zawsze można na nim polegać — „nie dał obrazu złamania kości”. W rezultacie oględzin i ustaleniu, że samochód nie poruszał się z nadmierną szybkością, a kierowca dawał sygnały dźwiękowe — Berlinerblau został uniewinniony. Akcja cywilna księżnej też została oddalona.
NKJP: Stanisław Milewski, Ciemne sprawy międzywojnia, 2002
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- kolokacje rzeczownikowe lewostronne: skierowanie na
- kolokacje rzeczownikowe prawostronne: klatki piersiowej
Gramatyka
rzeczownik; rodzaj męskorzeczowy odmienny
rzadziej rodzaj męskozwierzęcy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: rentgen; rentgena; rentgenach; rentgenami; rentgenem; rentgenie; rentgenom; rentgenów; rentgenowi; rentgeny
4. mieć rentgen w oczach
Definicja
mówimy o kimś, że ma rentgen w oczach (lub w oku), jeśli dostrzega rzeczy, których inni nie widzą, i potrafi je trafnie ocenić
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Opowiada mi następnie o trzymetrowej rybie piracuru (jadłem ją później w restauracji w Manaus), której twardy język używany jest jako piła i tarka; o elektrycznych węgorzach, co porażają swe ofiary prądem; o rybach-krowach, oddychających płucami. W paru miejscach szeleściło coś w trzcinie, a senhor Camillo kolejno — jakby miał rentgen w oku — wymieniał nazwę zwierzęcia. Rentgena to chyba nie miał, miał natomiast przed sobą naiwnego gringo, któremu wszystko można wmówić. Działanie na wyobraźnię — prywatny fotoplastykon każdego z nas, potężne narzędzie przenoszenia obrazów i emocji.
NKJP: Olgierd Budrewicz, Piekło w kolorach, 1997
Największym wrogiem czapli olbrzymiej są krokodyle. Ale nie na darmo mówi się, że ma ona rentgen w oczach! Najczęściej w porę jest w stanie dostrzec sunące pod wodą gadzie cielsko. Przed innymi drapieżnikami, takimi jak lwy, pumy czy hieny chroni się z łatwością w niedostępnych dla nich partiach moczarów.
NKJP: Życie na Gorąco, nr 41, 1999
Gramatyka
frazem czasownikowy aspekt niedokonany
formy: mieć rentgen w oczach
5. rentgen (jednostka)
Definicja
rentgen to jednostka dawki ekspozycyjnej promieniowania jonizującego, spoza układu SI
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
W ciągu 17 lat pracy uzbierałem już 120 rentgenów — mówi. Oficjalnie, według zapisu w specjalnej książeczce, jest napromieniowany znacznie mniej. Maksymalna dawka dla pracowników elektrowni atomowej wynosi pięć rentgenów rocznie. Korniejew zebrał więc 35 rentgenów ponad normę, czyli ok. siedmiu rocznie. Ale statystyka myli — większość rentgenów zarobił podczas awarii.
— Ukrywałem prawdziwą liczbę rentgenów, a lekarze pomagali — tłumaczy prostodusznie, jakby chodziło o liczbę przepracowanych nadgodzin, a nie stopień napromieniowania. Gdyby tych rentgenów było zbyt wiele, odsunięto by go od pracy w miejscach, gdzie jest podwyższony poziom promieniowania. A on nie chce obijać się na mało ważnych posadach.
— Ukrywałem prawdziwą liczbę rentgenów, a lekarze pomagali — tłumaczy prostodusznie, jakby chodziło o liczbę przepracowanych nadgodzin, a nie stopień napromieniowania. Gdyby tych rentgenów było zbyt wiele, odsunięto by go od pracy w miejscach, gdzie jest podwyższony poziom promieniowania. A on nie chce obijać się na mało ważnych posadach.
NKJP: Gazeta Wyborcza, 1995
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: rentgen; rentgena; rentgenach; rentgenami; rentgenem; rentgenie; rentgenom; rentgenów; rentgenowi; rentgeny
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
SprawdźCzęsto sprawdzane
Ciekawostki
- do siego roku — O pochodzeniu do siego roku i zagadkowej formie siego
- Sapieha — Celownik od Sapieha od XVII do XVIII wieku (prawda niespodziana)
- jaskier — A dawniej...