prima aprilis

1. prima aprilis (dzień)

Definicja

prima aprilis to pierwszy dzień kwietnia, w którym przyjął się zwyczaj wzajemnego oszukiwania się dla żartu

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Datę 1 kwietnia uważano za niepoważną i starano nie robić wtedy ważnych rzeczy. Na przykład sojusz antyturecki między królem Janem III Sobieskim oraz stanami Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego a cesarzem rzymskim Leopoldem I Habsburgiem podpisano faktycznie 1 kwietnia 1683 r., ale antydatowano go na 31 marca, by na dokumencie nie figurowała data prima aprilis.

NKJP: Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, red. Andrzej Chwalba, 2004

Gramatyka

frazem rzeczownikowy rodzaj męskorzeczowy; nieodmienny
rzadziej odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: prima aprilis; prima aprilisach; prima aprilisami; prima aprilisem; prima aprilisie; prima aprilisom; prima aprilisów; prima aprilisowi; prima aprilisu; prima aprilisy

 1.1. prima aprilis (żart)

Definicja

prima aprilis to także żart zrobiony w tym dniu

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Słysząc 1 kwietnia 1983 roku propozycję przystąpienia do zespołu, młody wirtuoz i uczeń Joego Satrianiego — Kirk Hammett (wówczas w grupie Exodus) pomyślał, że to prima aprilis. Pół miesiąca później grał już z Ulrichem, Hetfieldem i Burtonem pierwszy koncert, po następnych 3 tygodniach zaś wchodził z nimi do studia Music America w Rochester pod Nowym Jorkiem, by nagrać z Metallicą debiutancki duży krążek.

NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński, Sto płyt, które wstrząsnęły światem. Kronika czasów popkultury, 2000

Gramatyka

frazem rzeczownikowy rodzaj męskorzeczowy; nieodmienny
rzadziej odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: prima aprilis; prima aprilisach; prima aprilisami; prima aprilisem; prima aprilisie; prima aprilisom; prima aprilisów; prima aprilisowi; prima aprilisu; prima aprilisy

 1.2. prima aprilis (okrzyk)

Definicja

prima aprilis wykrzykujemy, gdy nabraliśmy kogoś w ten dzień, aby dać mu do zrozumienia, że to był tylko żart

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Zapadła cisza. Władzio bladł. Cisza trwała. Władzio rozdzierająco zaszlochał.
Prima aprilis! — huknął Krzesiwo. — Niestety. Prima aprilis. Władzik, co ty! Dziś pierwszy kwietnia jest, nie?
Władzio głęboko odetchnął. Uśmiechnął się. Kolory wracały na jego twarz.

NKJP: Jerzy Trammer w Gazecie Wyborczej, 1994

(...) cechuje twórczość Minkiewicza niezwykła maestria słowna. Jego wierszyki o Tatarze, co miał katar, lub o otomanie Otto Manna weszły w język potoczny, zyskując sobie popularność anonimowych „skrętaczy języka”. A powiedzonko: „prima aprilis, to nie grypa, lecz syfilis!” — czyż nie ma cech wyrażenia przysłowiowego?

NKJP: Janusz Minkiewicz, Bilans osobisty, 2001

Gramatyka

frazem nieodmienny

formy: prima aprilis

Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book