potrafić

1. potrafić (np. my)

Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
O aspekcie czasownika potrafić (dokonany, niedokonany?) Bez wątpienia w przypadku tego czasownika zaszła zmiana językowa. Jeszcze w „Słowniku języka polskiego” Lindego (1807–1814) potrafić było wyłącznie dokonane (odpowiednikiem niedokonanym miało być potrafiać, nieobecne dziś w polszczyźnie). 150 lat później
Odmiana: o potrafiąc, potrafiący i potrafiwszy Rzecz to doprawdy niezwykła. Tyle się pisze o tym, że imiesłów przysłówkowy potrafiąc nasuwa wątpliwości czy wręcz jest błędny. A czy jest używany? I tak, i nie. Jak to rozumieć? Już wyjaśniamy
Potrafimy to opisać? Jakie są konsekwencje fleksyjne dwuaspektowości czasownika potrafić i współczesnej dominacji aspektu niedokonanego? W czasie przeszłym komplikacji nie ma, np. forma potrafiła jest formą czasu przeszłego obu aspektów. Zresztą, w ogromnej większości przypadków rozumienie czy odkrywanie aspektu w tymże czasie dla czasownika potrafić nie ma żadnego wpływu na sens zdania, por.

Tworzyła go szlachta, która potrafiła pokazać swoją wielkość i sławę, potrafiła narzucić innym swój styl życia. (Jacek Komuda, Warchoły i pijanice, czyli Poczet hultajów z czasów Rzeczypospolitej szlacheckiej, 2004, s. 8)

Nieco inaczej jest dla form typu

Pełna treść tego i 5324 pozostałych artykułów poprawnościowych dostępna w abonamencie.

W cenie jednej kawy na miesiąc.
sprawdź
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • być w mocy; być w stanie; być zdolnym do; dawać radę; podołać; poradzić sobie; sprostać; umieć; uporać się; zdołać
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Zmysł liczbowy pojawia się wcześnie w rozwoju. Już niemowlęta potrafią traktować zestaw obiektów jako jeden zbiór, a także odróżnić grupę 8 kropeczek od tej z 16 kropeczkami — wiedzą, która z nich jest liczniejsza.

Szczepan Grzybowski, Charaktery, nr 12, 2015, s. 64

Gramatyka

czasownik; aspekt niedokonany nieprzechodni
rzadziej aspekt dokonany nieprzechodni

formy alfabetycznie: niepotrafiąca; niepotrafiącą; niepotrafiące; niepotrafiącego; niepotrafiącej; niepotrafiącemu; niepotrafiący; niepotrafiących; niepotrafiącym; niepotrafiącymi; niepotrafienia; niepotrafienie | pokaż wszystkie formy

2. potrafić (np. drzwi)

Definicja

jeśli ktoś lub coś potrafi coś robić lub zrobić, to dokonuje tego zawsze lub czasem, albo tylko może to sprawić

Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Podmiot nieosobowy z czasownikiem potrafić Hasło potrafić w pewnym słowniku skłoniło jednego z Czytelników Dobrego Słownika do zapytania, czy coś może potrafić także coś (podmiot nie będący osobą).
Na jedno pytanie mamy dwie odpowiedzi: 1) dobór przykładów nie zawsze zawiera wszelkie konteksty, w jakich występuje opisywane w słowniku słowo (...)

Pełna treść tego i 5324 pozostałych artykułów poprawnościowych dostępna w abonamencie.

W cenie jednej kawy na miesiąc.
sprawdź
Gramatyka

czasownik; aspekt niedokonany nieprzechodni
rzadziej aspekt dokonany nieprzechodni

formy alfabetycznie: niepotrafiąca; niepotrafiącą; niepotrafiące; niepotrafiącego; niepotrafiącej; niepotrafiącemu; niepotrafiący; niepotrafiących; niepotrafiącym; niepotrafiącymi; niepotrafienia; niepotrafienie | pokaż wszystkie formy

3. potrafić (np. komputer)

Definicja

jeśli jakieś urządzenie coś potrafi (zrobić), to zostało przez człowieka zaprogramowane do tego

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • być w stanie; móc; radzić sobie; umieć
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Poza tym urządzenie potrafi odtworzyć cały przebieg służby radiowozu: o której godzinie i w którym miejscu był, a także ile kilometrów przejechał. Jak na razie system ten zainstalowany jest w sześciu radiowozach policyjnych.

NKJP: Gazeta Wrocławska, 2001

Gramatyka

czasownik; aspekt niedokonany nieprzechodni
rzadziej aspekt dokonany nieprzechodni

formy alfabetycznie: niepotrafiąca; niepotrafiącą; niepotrafiące; niepotrafiącego; niepotrafiącej; niepotrafiącemu; niepotrafiący; niepotrafiących; niepotrafiącym; niepotrafiącymi; niepotrafienia; niepotrafienie | pokaż wszystkie formy

Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

  • Kapulet — Jak się nazywa rodzina z Romea i Julii?
  • potrafić — Odmiana: o potrafiąc, potrafiący i potrafiwszy
  • koń trojański — Odmiana: końmi trojańskimi czy koniami trojańskimi?

Ciekawostki

  • udawać Greka — Co ci Grecy w sobie mają, że niektórzy ich udają?
  • maćMać — dawne znaczenie
  • a nuż widelec — Pochodzenie wyrażenia a nuż widelec

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book