Definicja
peryferie to oddalone najdalej od centrum tereny miejskie; czasem peryferiami określa się też najdalej od centrum położone tereny regionów, krajów itp.
peryferie
1. peryferie (np. miasta)
Wariant
- (rzadziej, wg niektórych niepoprawnie) peryferia
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- krańce; obrzeża; pogranicze; przedmieścia; rogatki; skraj
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Przez długie dziesięciolecia Rio przyciągało najlepszych ludzi z całego państwa: pisarzy, artystów, uczonych, nie mówiąc już o politykach. To miasto uważane było za arbitra i dyktatora mody, za centrum wytyczające kierunki życia kulturalnego. Trudno określić dokładnie, kiedy nastąpił ów moment zwrotny, kiedy coś złego zaczęło się dziać. W każdym razie już w 1980 roku agendy ONZ proklamowały oficjalnie dzielnice Baixada Fluminense, czyli pas nędzy na peryferiach Rio, za rejon o największej, najgroźniejszej przemocy na kuli ziemskiej.
NKJP: Olgierd Budrewicz, Piekło w kolorach, 1997
W okresie pełnienia urzędu ministra spraw zagranicznych przez Józefa Becka dyplomacja polska podjęła nowe zadania wiążące się z rozszerzeniem interesowań polskich. Dotychczas uwaga Polski skupiała się na krajach najbliższych, sąsiednich. Nieco bardziej odległe kraje europejskie — jak np. Hiszpania czy Grecja — to były dla nas peryferie. Znane było powiedzenie Marszałka, że zainteresowanie Polski danym krajem jest odwrotnie proporcjonalne do dzielącej go odległości. W latach trzydziestych sytuacja zaczęła się jednak zmieniać.
NKJP: Waldemar Michowicz, Historia dyplomacji polskiej, 1995
Było to jakoby zbieżne z faktem osiedlenia się mas ludzkich, których sacrum zostało — co zrozumiałe — włączone do lokalnego życia wspólnotowego. Poza granicami osady — wsi, grodu, miasta czy kraju — ziemia należała do ciemnego i wrogiego żywiołu demonów. Można było — a nawet należało — w imieniu świątyni stojącej w centrum kraju, zdobywać te peryferia, wydzierać je spod wrogiej władzy i poddawać opiece własnej świętości.
NKJP: Henryk Waniek, Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca 1257–1957, 1996
Gramatyka
rzeczownik plurale tantum rodzaj niemęskoosobowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: peryferia; peryferiach; peryferiami; peryferie; peryferii; peryferiom; peryferiów
2. peryferie (np. filozofii)
Definicja
peryferie jakiejś dziedziny lub działalności to to, co nie jest jej głównym przedmiotem ani tematem; słowo książkowe
Wariant
- (rzadziej, wg niektórych niepoprawnie) peryferia
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Przyboś ze swoją poezją i ze swoją poetyką znalazł się na peryferiach ruchu, z którym jest solidarny, z którym właściwie wszystko go łączy. Tutaj właśnie rozgrywa się dramat. Bo Przyboś nie uchyla się od służenia ideologii. (...) Jak może artysta służyć swojej ideologii? Czy rezygnacją ze swojej sztuki, pełną lub częściową? Czy swoją sztuką właśnie? Stanowisko Przybosia jest bezwzględne. Jedynym, największym obowiązkiem artysty jest jego sztuka.
NKJP: Bieńkowski Zbigniew, Przyszłość... przeszłości, 1996
W tym okresie, gdy opisujący gry hazardowe rachunek prawdopodobieństwa był jeszcze w powijakach i dopiero przystępowano do formułowania rachunku błędów, klasyczny determinizm mechaniki nie miał pod względem ścisłości matematycznej i ogólności żadnej konkurencji. Sytuacja uległa zasadniczej zmianie, gdy w drugiej połowie ubiegłego stulecia powstała fizyka statystyczna. Była to teoria oparta na mechanice klasycznej, a więc dobrze sformułowana matematycznie i ogólna. Nie można było zepchnąć jej na peryferie nauk ścisłych, traktując opis statystyczny jak fenomenologiczny wyraz praktycznych ograniczeń poznawczych. Prawa statystyczne zadomowiły się w fizyce i zaczęto stosować je dla wyjaśnienia działania układów mechanicznych o dużej liczbie prostych składników.
NKJP: Michał Tempczyk, Teoria chaosu a filozofia, 1998
Gramatyka
rzeczownik plurale tantum rodzaj niemęskoosobowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: peryferia; peryferiach; peryferiami; peryferie; peryferii; peryferiom; peryferiów
3. peryferie (np. władzy)
Definicja
peryferie czegoś to coś oddalonego od centrum tego, czasem też pod względem znaczenia; słowo książkowe
Wariant
- (rzadziej, wg niektórych niepoprawnie) peryferia
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Zsunęłam się wygodniej na siedzeniu. Strumyczek zaszemrał we mnie cichutko, jeszcze gdzieś w głębi, jeszcze błądzący po peryferiach rzeczywistości, lecz każdej chwili mógł przybrać na sile i ponieść mnie zbyt daleko. Na Boga, Zuzanno, traktuj życie tylko jak książkę. Jak dobrze rozwijający się dramat.
NKJP: Ewa Przybylska, Dotyk motyla, 1994
Gramatyka
rzeczownik plurale tantum rodzaj niemęskoosobowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: peryferia; peryferiach; peryferiami; peryferie; peryferii; peryferiom; peryferiów
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
SprawdźCzęsto sprawdzane
Ciekawostki
- nieustraszony — A dawniej był i ustraszony
- Kutno — Zdrobnienie od Kutno?
- słownik — A na blogu (2)