é ü ą

niechby

1. niechby

Definicja

słowem niechby wprowadzamy zdanie podrzędne mówiące o okolicznościach, których zajście spowoduje wydarzenie się tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym; czasem używamy tak słowa niechby, aby zaznaczyć, że gdyby nastąpiło to, co ten czasownik oznacza, to kogoś czekałyby przykre konsekwencje

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • gdyby
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Sam powrócił do tej kwestii. Powiedział:
— Isia — tak ją nazywał, podobnie jak obecnie mówił jej po imieniu, czego dawniej nigdy przy mnie nie robił — nie orientuje się w położeniu. Prawdą jest, że mam oszczędności, ale niechbym się z nimi ujawnił, rozdrapią je.

NKJP: Tadeusz Breza, Urząd, 1960

Z czasem nieznany racjonalizator wprowadził odginane rogi, później nastąpił jeszcze okres kołnierzyków sztywnych wykładanych, potem półsztywnych i dopiero po wielu latach jakiś wspaniałomyślny reformator, prawdziwy dobroczyńca praczek i mężczyzn, uprościł obyczaje, rozgromił starą modę i pozwolił na noszenie miękkiej bielizny. Niesłusznie więc ci, którzy lubią wzdychać do „dawnych, dobrych czasów”, zazdroszczą swoim ojcom. Niechby spróbowali nosić na co dzień sztywne chomąta i mankiety wylatujące przy żywszej gestykulacji z rękawów; niechby spróbowali oddawać sztywną bieliznę do spółdzielczych pralni; niechby...

Jan Brzechwa, Gdy owoc dojrzewa, 1958

Gramatyka

spójnik

formy: niechby; niechbym; niechbyś; niechbyście; niechbyśmy

zgłoś poprawkę

2. niechby

Definicja

słowo niechby łączymy z czasownikami, żeby wyrazić życzenie, by coś się stało; słowo książkowe

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Klap, klap, klap, klap. Przetaczam się z boku na bok w koi. Mamy jedną z typowych chwil ciszy, kiedy Pacyfik przegrupowuje szeregi, rozdziela instrukcje i zagrzewa wojów do kolejnego natarcia. Jakoś długo to trwa. Denerwuję się. Niechby już się zaczęło. Niechby ryk wiatru wyrzucił mnie z koi, wbił w lodowato mokre spodnie, strzępy sztormanki i rzucił na pokład. Wtedy gdy już wojuje się, człek nie czuje ani czasu, ani zdenerwowania. Po prostu czyni swą powinność. Prosto i bez szemrania.

NKJP: Andrzej Urbańczyk, Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

Gramatyka

partykuła

formy: niechby; niechbym; niechbyś; niechbyście; niechbyśmy

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • dermatolog — Dawniejsza nazwa lekarza dermatologa
  • psi — Psia skóra i psia kołatka w przysłowiu
  • gerundivum — Najsłynniejsze gerundivum

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book