niechajby

1. niechajby

Definicja

słowem niechajby wprowadzamy zdanie podrzędne mówiące o okolicznościach, których zajście spowoduje wydarzenie się tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym; czasem używamy tak słowa niechajby, aby zaznaczyć, że gdyby nastąpiło to, co ten czasownik oznacza, to kogoś czekałyby przykre konsekwencje; słowo przestarzałe, dziś rzadkie i książkowe

Reguły reguły językowe, zasady pisowni (nowe opracowanie z komentarzami)
  • 326. pisownia razem, osobno, z łącznikiem (II): cząstka -by — ogólnie dostępna
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Rączo zajął się posłuszny Jerzy uporządkowaniem i oczyszczeniem kredensu, lecz pomimo tego rzekł do starego marszałka:
– Niechajby tylko odważyli się powrócić do Zembocina, zamyślając wyrządzić mnie lub wam jaką szkodę, albo przez złośliwość i zemstę wypłatać jakową zbrodnię, niechajby tylko pokazali się na tym gruncie, zobaczylibyście dziaduniu, co by się stało (...)

Alexander Bronikowski, Olgierd i Olga, czyli Polska w jedenastym wieku, tom 1, 1877, s. 212

Gramatyka

spójnik

formy: niechajby; niechajbym; niechajbyś; niechajbyście; niechajbyśmy

zgłoś poprawkę

2. niechajby

Definicja

słowo niechajby łączymy z czasownikami, żeby wyrazić życzenie, by coś się stało; słowo przestarzałe, dziś rzadkie i książkowe

Reguły reguły językowe, zasady pisowni (nowe opracowanie z komentarzami)
  • 326. pisownia razem, osobno, z łącznikiem (II): cząstka -by — ogólnie dostępna
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Mieczysław torował drogę wielkiemu synowi. Niechajby państwo wprzódy silniej skrzepło, niechajby większe siły stworzyło w sobie. Teraz trzeba się upokorzyć, żeby za to potem żyć swobodą.

Juljan Bartoszewicz, Historja pierwotna Polski, tom I, 1878

Gramatyka

formy: niechajby; niechajbym; niechajbyś; niechajbyście; niechajbyśmy

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • śmiać się do rozpuku — Pochodzenie zwrotu śmiać się do rozpuku
  • jabłko — Wymowa słowa jabłko w jesieni średniowiecza
  • ę — Dlaczego nosowe [e] to ę (e z ogonkiem), a nosowe [o] to ą (a z ogonkiem)

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book