niechajby

1. niechajby (spójnik)

Definicja

słowem niechajby wprowadzamy zdanie podrzędne mówiące o okolicznościach, których zajście spowoduje wydarzenie się tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym; czasem używamy tak słowa niechajby, aby zaznaczyć, że gdyby nastąpiło to, co ten czasownik oznacza, to kogoś czekałyby przykre konsekwencje; słowo przestarzałe, dziś rzadkie i książkowe

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Rączo zajął się posłuszny Jerzy uporządkowaniem i oczyszczeniem kredensu, lecz pomimo tego rzekł do starego marszałka:
Niechajby tylko odważyli się powrócić do Zembocina, zamyślając wyrządzić mnie lub wam jaką szkodę, albo przez złośliwość i zemstę wypłatać jakową zbrodnię, niechajby tylko pokazali się na tym gruncie, zobaczylibyście dziaduniu, co by się stało (...)

Alexander Bronikowski, Olgierd i Olga, czyli Polska w jedenastym wieku, tom 1, 1877, s. 212

Gramatyka

spójnik

formy: niechajby; niechajbym; niechajbyś; niechajbyście; niechajbyśmy

zgłoś poprawkę

2. niechajby (życzeniowe)

Definicja

słowo niechajby łączymy z czasownikami, żeby wyrazić życzenie, by coś się stało; słowo przestarzałe, dziś rzadkie i książkowe

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Mieczysław torował drogę wielkiemu synowi. Niechajby państwo wprzódy silniej skrzepło, niechajby większe siły stworzyło w sobie. Teraz trzeba się upokorzyć, żeby za to potem żyć swobodą.

Juljan Bartoszewicz, Historja pierwotna Polski, tom I, 1878

Gramatyka

formy: niechajby; niechajbym; niechajbyś; niechajbyście; niechajbyśmy

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book