Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Według teorii Kazimierza Wyki (popieranej również przez Czesława Miłosza) pierwsi polscy
eseiści pojawili się po odzyskaniu niepodległości w 1918 r.
Jacek Hnidiuk, Forum Akademickie 04/2013
Jednak pozycję jednego z najważniejszych
eseistów polskich (a były to czasy, gdy eseistyka była zajęciem prestiżowym i nawet przynoszącym pewną popularność) przyniosły mu głównie trzy wydane w ciągu zaledwie dwóch lat (1980–1882) książki: „Teatr — społeczeństwo”, „Polski Kosmos” (pierwsza w PRL książka o Gombrowiczu) i „Fragmenty o polskiej literaturze”.
Piotr Bratkowski, Newsweek, 7–12.01.2014, numer 2, s. 93
Pisanie esejów wymaga sporego talentu literackiego, doskonałej znajomości tematu i wyjątkowej oryginalności myślenia.
Eseiści są na ogół doświadczonymi pisarzami, myślicielami czy wybitnymi naukowcami, którzy, poznawszy dogłębnie jakieś zjawisko, wyrażają własne poglądy na nie. Esej często stanowi ogniwo w dyskusji na jakiś temat, jest szeroko komentowany i — wraz z innymi pracami podobnego typu — wchodzi do kanonu wiedzy na jakiś temat.
rjp.pan.pl, 2002