253 Nazwiska z von, da itp.
odmiana imion, nazwisk, rzeczowników (VIII)

Podstawowy problem jest tu następujący: czy należy odmieniać człon stojący po słowie będącym historycznym przyimkiem? Dotyczy to zwłaszcza nazw osób żyjących w średniowieczu i renesansie.

Możemy przeczytać w różnych miejscach, że Leonardo da Vinci jest jak Zbyszko z Bogdańca — dwa ostatnie słowa znaczą ‘z (miasteczka) Vinci’ (tutaj włoskie da = polskie z). I faktycznie w tekstach z odmienionym imieniem przeczytamy prawie wyłącznie o obrazach Leonarda da Vinci. Gdy jednak imienia brak, to równie często zobaczymy obrazy da Vinciego (por. informacje poprawnościowe w haśle Vinci). Podobnie bywa z niemieckim poetą, przeczytamy, że ktoś pisywał z Johannem Wolfgangiem von Goethe, ale już, że pisywał z Goethem (tutaj dochodzi tradycja opuszczania von, por. regułę skracanie: nazwiska z van, de itp.).
Co więcej, wiele nazwisk z cząstkami będącymi obcymi przyimkami tradycyjnie się odmienia. I tak podawane one były i są w słownikach ortograficznych, że wspomnimy tylko: (kogo?) Giuseppe (lub Giuseppego) Tomasiego di Lampedusę.

Czy da się to jakoś uregulować, tak żeby pozostać też w zgodnie z uzusem? Naszym zdaniem należy