Definicja
jeśli wieńczymy jakieś dzieło, pracę, wysiłki czymś albo jeśli coś wieńczy je, to jest końcową i najistotniejszą ich częścią lub pomyślnym skutkiem; słowo książkowe
wieńczyć
1. wieńczyć (np. wysiłki)
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
- Koniec wieńczy dzieło, ale jakie? — O wydźwięku wieńczenia
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- doprowadzać do końca; finalizować; kończyć; uświetniać; zamykać
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Bo czyż koniec drogi twórczej jest nieunikniony? Czy ukończenie powieści, obrazu, projektu architektonicznego, cyklu szkolenia lub wejście na trudny szczyt nową drogą muszą stanowić finał działalności pisarza, malarza, architekta, nauczyciela lub alpinisty? Owszem, kończą pewien etap pracy, wieńczą trud i wysiłek, pozwalają się nasycić radością zaspokojonej potrzeby. Nie mija jednak zwykle wiele czasu, a już pisarz zasiada do nowej powieści lub zmienia gotową, malarz zaczyna gruntować nowe płótno (...)
NKJP: Krzysztof J. Szmidt, Elementarz twórczego życia, 1994
Wydarzeniem dnia w naszym kalendarzu politycznym są obecnie wybory do rad narodowych pierwsze po reformie administracji terenowej, dokonanej bez mała trzy lata temu. Te wybory niejako wieńczą ową historyczną reformę.
NKJP: Kultura, nr 6, 1978
W 1978 roku zaplanowali też kolejną turę po Polsce, którą wieńczył wielki koncert jubileuszowy (duetowi biło właśnie piętnastolecie istnienia) 4 czerwca w pałacu wilanowskim. Była cała Warszawa.
NKJP: Mariusz Urbanek, Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany przechodni
formy alfabetycznie: niewieńcząca; niewieńczącą; niewieńczące; niewieńczącego; niewieńczącej; niewieńczącemu; niewieńczący; niewieńczących; niewieńczącym; niewieńczącymi; niewieńczeni; niewieńczenia | pokaż wszystkie formy
formy alfabetycznie: niewieńcząca; niewieńczącą; niewieńczące; niewieńczącego; niewieńczącej; niewieńczącemu; niewieńczący; niewieńczących; niewieńczącym; niewieńczącymi; niewieńczeni; niewieńczenia; niewieńczenie; niewieńczeniem; niewieńczeniu; niewieńczona; niewieńczoną; niewieńczone; niewieńczonego; niewieńczonej; niewieńczonemu; niewieńczony; niewieńczonych; niewieńczonym; niewieńczonymi; wieńcz; wieńczą; wieńcząc; wieńcząca; wieńczącą; wieńczące; wieńczącego; wieńczącej; wieńczącemu; wieńczący; wieńczących; wieńczącym; wieńczącymi; wieńczcie; wieńczcież; wieńczę; wieńczeń; wieńczeni; wieńczenia; wieńczeniach; wieńczeniami; wieńczenie; wieńczeniem; wieńczeniom; wieńczeniu; wieńczmy; wieńczmyż; wieńczona; wieńczoną; wieńczone; wieńczonego; wieńczonej; wieńczonemu; wieńczono; wieńczony; wieńczonych; wieńczonym; wieńczonymi; wieńczy; wieńczyć; wieńczycie; wieńczył; wieńczyła; wieńczyłaby; wieńczyłabym; wieńczyłabyś; wieńczyłam; wieńczyłaś; wieńczyłby; wieńczyłbym; wieńczyłbyś; wieńczyłem; wieńczyłeś; wieńczyli; wieńczyliby; wieńczylibyście; wieńczylibyśmy; wieńczyliście; wieńczyliśmy; wieńczyło; wieńczyłoby; wieńczyły; wieńczyłyby; wieńczyłybyście; wieńczyłybyśmy; wieńczyłyście; wieńczyłyśmy; wieńczymy; wieńczysz; wieńczże | zwiń
2. wieńczyć (np. wieżę)
Definicja
jeśli jakaś rzecz wieńczy coś, to jest tego najwyższą częścią, często stanowiącą ozdobę tego; słowo książkowe
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- dekorować; stanowić szczyt; stanowić zakończenie; upiększać; zamykać; zdobić
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Reprezentacyjna sala pałacu została usytuowana w narożu południowo-zachodnim na piętrze. Ściany jej podzielono malowanymi kolumnami korynckimi, podtrzymującymi takież iluzjonistyczne belkowanie z ozdobnymi fryzami, na którym opiera się malowana już na fasecie tralkowa balustrada. Cokoły balustrady wieńczą wazy z kwiatami. Na suficie wyobrażono putta w obłokach.
NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski, Znane i nieznane. Rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001
Odbudowano ją niemal w niezmienionym kształcie, podwyższając jednak o 17 m do wysokości 105,3 m. Mistrzowsko odtworzono wszystkie elementy dekoracyjne wieży, dodając jedynie rzeźbę paulińskiego kruka z chlebem w dziobie, wieńczącą iglicę.
NKJP: Ryszard Henryk Bochenek, Twierdza Jasna Góra, 1997
Odwrócił się i stanął oko w oko ze zwierzęciem, które przerastało go wzrostem. Ujrzał wpatrzone w siebie ogromne, brązowe oczy otoczone gęstymi rzęsami, długi pysk okryty połyskującą sierścią i miękkie nozdrza. Głowę wieńczyły szerokie i rozgałęzione rogi. Zrozumiał, że ma przed sobą antylopę, co prawda innego rodzaju niż te ze starego lądu. Po raz pierwszy widział to zwierzę żywe z tak bliska, cofnął się pospiesznie, ale nie była to dzika zwierzyna.
NKJP: Maciej Kuczyński, Atlantyda, wyspa ognia, 1967
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany przechodni
formy alfabetycznie: niewieńcząca; niewieńczącą; niewieńczące; niewieńczącego; niewieńczącej; niewieńczącemu; niewieńczący; niewieńczących; niewieńczącym; niewieńczącymi; niewieńczeni; niewieńczenia | pokaż wszystkie formy
formy alfabetycznie: niewieńcząca; niewieńczącą; niewieńczące; niewieńczącego; niewieńczącej; niewieńczącemu; niewieńczący; niewieńczących; niewieńczącym; niewieńczącymi; niewieńczeni; niewieńczenia; niewieńczenie; niewieńczeniem; niewieńczeniu; niewieńczona; niewieńczoną; niewieńczone; niewieńczonego; niewieńczonej; niewieńczonemu; niewieńczony; niewieńczonych; niewieńczonym; niewieńczonymi; wieńcz; wieńczą; wieńcząc; wieńcząca; wieńczącą; wieńczące; wieńczącego; wieńczącej; wieńczącemu; wieńczący; wieńczących; wieńczącym; wieńczącymi; wieńczcie; wieńczcież; wieńczę; wieńczeń; wieńczeni; wieńczenia; wieńczeniach; wieńczeniami; wieńczenie; wieńczeniem; wieńczeniom; wieńczeniu; wieńczmy; wieńczmyż; wieńczona; wieńczoną; wieńczone; wieńczonego; wieńczonej; wieńczonemu; wieńczono; wieńczony; wieńczonych; wieńczonym; wieńczonymi; wieńczy; wieńczyć; wieńczycie; wieńczył; wieńczyła; wieńczyłaby; wieńczyłabym; wieńczyłabyś; wieńczyłam; wieńczyłaś; wieńczyłby; wieńczyłbym; wieńczyłbyś; wieńczyłem; wieńczyłeś; wieńczyli; wieńczyliby; wieńczylibyście; wieńczylibyśmy; wieńczyliście; wieńczyliśmy; wieńczyło; wieńczyłoby; wieńczyły; wieńczyłyby; wieńczyłybyście; wieńczyłybyśmy; wieńczyłyście; wieńczyłyśmy; wieńczymy; wieńczysz; wieńczże | zwiń
3. wieńczyć (np. zwycięzcę)
Definicja
jeśli ktoś wieńczy kogoś lub wieńczy mu czymś głowę, skroń itp., to odznacza go lub nagradza, wkładając mu to na głowę; słowo książkowe
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- dekorować; nakładać; opasywać; ozdabiać; przystrajać; wkładać
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Zawody dobiegały końca. Zwycięzców ustawiono w jednym szeregu. Zaraz zbliżył się do nich Spartakus, by wieńczyć każdego gałązką oliwną. Kalias zaczerpnął szerokim wdechem powietrze. Co za cudowny dzień! Jakże ucieszy się matka i Sara! Jakie będą z niego dumne! Spartakus wieńczył chłopców uśmiechając się życzliwie, ale głęboka troska i chmura legła mu między brwiami. Tłum wiwatował na cześć zwycięzców. Niejeden ze starych Greków miał łzy w oczach — oto tu, na obcej ziemi, odżyła pamięć Olimpiady i wcieliła się w czyn.
NKJP: Halina Rudnicka, Uczniowie Spartakusa, 1951
Księżniczka bawiła się wesoło i ochoczo. Wieńczyła kwiatami skronie zwycięzców w turniejach, lecz serce jej nie uderzyło żywiej do żadnego z rycerzy.
NKJP: Hanna Kostyrko, Klechdy domowe, 1960
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany przechodni
formy alfabetycznie: niewieńcząca; niewieńczącą; niewieńczące; niewieńczącego; niewieńczącej; niewieńczącemu; niewieńczący; niewieńczących; niewieńczącym; niewieńczącymi; niewieńczeni; niewieńczenia | pokaż wszystkie formy
formy alfabetycznie: niewieńcząca; niewieńczącą; niewieńczące; niewieńczącego; niewieńczącej; niewieńczącemu; niewieńczący; niewieńczących; niewieńczącym; niewieńczącymi; niewieńczeni; niewieńczenia; niewieńczenie; niewieńczeniem; niewieńczeniu; niewieńczona; niewieńczoną; niewieńczone; niewieńczonego; niewieńczonej; niewieńczonemu; niewieńczony; niewieńczonych; niewieńczonym; niewieńczonymi; wieńcz; wieńczą; wieńcząc; wieńcząca; wieńczącą; wieńczące; wieńczącego; wieńczącej; wieńczącemu; wieńczący; wieńczących; wieńczącym; wieńczącymi; wieńczcie; wieńczcież; wieńczę; wieńczeń; wieńczeni; wieńczenia; wieńczeniach; wieńczeniami; wieńczenie; wieńczeniem; wieńczeniom; wieńczeniu; wieńczmy; wieńczmyż; wieńczona; wieńczoną; wieńczone; wieńczonego; wieńczonej; wieńczonemu; wieńczono; wieńczony; wieńczonych; wieńczonym; wieńczonymi; wieńczy; wieńczyć; wieńczycie; wieńczył; wieńczyła; wieńczyłaby; wieńczyłabym; wieńczyłabyś; wieńczyłam; wieńczyłaś; wieńczyłby; wieńczyłbym; wieńczyłbyś; wieńczyłem; wieńczyłeś; wieńczyli; wieńczyliby; wieńczylibyście; wieńczylibyśmy; wieńczyliście; wieńczyliśmy; wieńczyło; wieńczyłoby; wieńczyły; wieńczyłyby; wieńczyłybyście; wieńczyłybyśmy; wieńczyłyście; wieńczyłyśmy; wieńczymy; wieńczysz; wieńczże | zwiń