é ü ą

węglik

1. węglik (chemia)

Definicja

węgliki to związki chemiczne węgla z metalami lub niektórymi półmetalami (głównie krzemem albo borem), część węglików reaguje mocno z wodą (np. węglik wapnia reaguje z wodą, tworząc acetylen), część jest niereaktywna oraz nietopliwa i twarda (np. węglik krzemu); węgliki znajdują zastosowanie w postaci spieków (węgliki spiekane), materiałów ogniotrwałych, materiałów ściernych, elementów grzejnych do pieców elektrycznych

Reguły reguły językowe, zasady pisowni (nowe opracowanie z komentarzami)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Wyzwania starym mistrzom postanowił rzucić amerykański metalurg Greg Olson. Po 15 latach prób i błędów, badań z użyciem mikroskopów, aparatury rentgenowskiej oraz modeli komputerowych udało mu się uzyskać najtwardszą stal, jaka kiedykolwiek powstała.
Sekret, który odkrył Olson leży w strukturze stali. Powstające w czasie obróbki cieplnej kryształy węglików żelaza decydują o wytrzymałości. Dzięki uzyskaniu ich optymalnej wielkości (3 nanometry) oraz zastosowaniu odpowiedniej proporcji do reszty metalu zbliżono się do teoretycznych granic wytrzymałości stali.

NKJP: Gazeta Poznańska, 2001

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje rzeczownikowe prawostronne: (węglik ___) boru; chromu; cyrkonu; krzemu; molibdenu; niobu; tantalu; tytanu; wanadu; wapnia; wolframu
Ciekawostki
Węglik dawniej Słowotwórczo-znaczeniowy związek węglika i węgla jest widoczny w używanym dziś znaczeniu tego pierwszego wyrazu. Dawniej można było jednak też przeczytać:
To był kres. Głupiej nie można. Przypadł z papierosem w ustach do rusztu, by od węglika przypalić, pewny, że zaraz usłyszy śmiech tak serdeczny, zaraźliwy, że tylko się przyłączyć i tym śmiechem wszystko na zawsze zagłuszyć. (NKJP: Igor Newerly, Pamiątka z Celulozy, 1952)
Współcześnie w takim znaczeniu występuje wyraz węgielek.
Ale to nie wszystko. Otóż
Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: węglik; węglika; węglikach; węglikami; węgliki; węglikiem; węglikom; węglików; węglikowi; węgliku

zgłoś poprawkę

 1.1. węglik spiekany

Definicja

węgliki spiekane to spieki sproszkowanych, trudno topliwych węglików metali z metalem wiążącym (zwykle niklem lub kobaltem), będące spiekami kruchymi, ale bardzo twardymi i odpornymi na ścieranie, stosowane jako elementy narzędzi skrawających (nakładki na ostrza, umożliwiające obrabianie wyjątkowo twardych materiałów przy dużej prędkości), górniczych czy pomiarowych

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Czołg robi wrażenie piętrzącej się góry żelastwa. Nic dziwnego, gdyż PT-91 Twardy waży okrągłe 45 ton. Jest łaciaty identycznie jak mundury polowe naszej armii, zaś ułożone w rzędy kwadraty blach z węglików spiekanych, osłaniające newralgiczne miejsca, wyglądają jak fikuśne spódniczki. Twardy do Rudego Janka i Marusi ma się prawie tak, jak słoń do myszy.

NKJP: Dziennik Polski, 2002

Gramatyka

frazem rzeczownikowy rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: węglikach spiekanych; węglikami spiekanymi; węglika spiekanego; węglikiem spiekanym; węgliki spiekane; węglikom spiekanym; węglikowi spiekanemu; węglików spiekanych; węglik spiekany; węgliku spiekany; węgliku spiekanym

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • pałasz — A dawniej...
  • zombie — Skąd faktycznie brali się zombie
  • kłuć — Czy odmiana nas kole? O dawnej odmianie

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book