Definicja
jeśli jacyś ludzie sprzysięgli się przeciw czemuś (zwykle władzy lub systemowi politycznemu), to zawarli tajne porozumienie w celu wspólnej walki z tym; słowo książkowe
sprzysiąc
1. sprzysiąc się (przeciw czemuś)
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- zawiązać spisek; złączyć się; związać się
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- odpowiednik niedokonany: sprzysięgać się
- skarbonka słowotwórcza: sprzysiężenie
Gramatyka
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: niesprzysiężenia się; niesprzysiężeniem się; niesprzysiężenie się; niesprzysiężeniu się; sprzysiąc się; sprzysiągłbym się; sprzysiągłby się; sprzysiągłbyś się; sprzysiągłem się; sprzysiągłeś się; sprzysiągł się; sprzysiągłszy się | pokaż wszystkie formy
formy alfabetycznie: niesprzysiężenia się; niesprzysiężeniem się; niesprzysiężenie się; niesprzysiężeniu się; sprzysiąc się; sprzysiągłbym się; sprzysiągłby się; sprzysiągłbyś się; sprzysiągłem się; sprzysiągłeś się; sprzysiągł się; sprzysiągłszy się; sprzysięgłabym się; sprzysięgłaby się; sprzysięgłabyś się; sprzysięgłam się; sprzysięgła się; sprzysięgłaś się; sprzysięglibyście się; sprzysięgliby się; sprzysięglibyśmy się; sprzysięgliście się; sprzysięgli się; sprzysięgliśmy się; sprzysięgłoby się; sprzysięgło się; sprzysięgłybyście się; sprzysięgłyby się; sprzysięgłybyśmy się; sprzysięgłyście się; sprzysięgły się; sprzysięgłyśmy się; sprzysięgną się; sprzysięgnę się; sprzysięgniecie się; sprzysięgniemy się; sprzysięgnie się; sprzysięgniesz się; sprzysięgnijcie się; sprzysięgnijcież się; sprzysięgnijmy się; sprzysięgnijmyż się; sprzysięgnij się; sprzysięgnijże się; sprzysiężeniach się; sprzysiężeniami się; sprzysiężenia się; sprzysiężeniem się; sprzysiężenie się; sprzysiężeniom się; sprzysiężeniu się; sprzysiężeń się; sprzysiężono się | zwiń
1.1. sprzysiężony
Definicja
sprzysiężeni to tacy, którzy się sprzysięgli
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Hasło do powstania dał por. Piotr Wysocki, instruktor w Szkole Podchorążych Piechoty, przywódca działającego od 1828 r. spisku. Wieczorem 29 listopada 1830 r. sprzysiężeni zaatakowali Belweder, w którym mieszkał wielki książę Konstanty.
NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn, Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994
Gramatyka
przymiotnik niestopniowalny
formy alfabetycznie: sprzysiężeni; sprzysiężona; sprzysiężoną; sprzysiężone; sprzysiężonego; sprzysiężonej; sprzysiężonemu; sprzysiężony; sprzysiężonych; sprzysiężonym; sprzysiężonymi formy zaprzeczone: niesprzysiężeni; niesprzysiężona; niesprzysiężoną; niesprzysiężone; niesprzysiężonego; niesprzysiężonej; niesprzysiężonemu; niesprzysiężony; niesprzysiężonych; niesprzysiężonym; niesprzysiężonymi
2. sprzysiąc się (np. świat)
Definicja
mówimy, że wszystko się przeciw komuś sprzysięgło, jeśli wydaje się, że wszystko działa na jego szkodę
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Jeśli człowiek myśli o tym, jak ciężkie jest jego życie, jak bardzo inni są przeciwko niemu, że cały świat sprzysiągł się po to, żeby utrudniać mu życie, najprawdopodobniej w taki sposób będzie tylko pogłębiał swoje problemy. Przez bardzo długi czas, także w Ośrodku, nie potrafiłem brać spraw w swoje ręce i przyznawać się do tego, że to właśnie ja mam największy wpływ na to, co się dzieje w moim życiu.
NKJP: Wojciech Wanat, Rok w Monarze, 2006
I nagle jego kariera dyrygencka zaczęła się załamywać. Odbyło się to zaiste w zagadkowym tempie. To prawda, (...) musiał przysporzyć mu wrogów, zważywszy na z gruntu konserwatywny gust większości Amerykanów. Lecz teraz i historia sprzysięgła się przeciw niemu. Swój największy tryumf odniósł w Berlinie, ale był rok 1933. Już rok wcześniej faszystowski krytyk Paul Zschorlich zmieszał z błotem „zdegenerowaną muzykę”, którą Slonimsky usiłował narzucić aryjskiej publiczności. „Slonimsky może sto razy mienić się Amerykaninem, wystarczy jednak przyjrzeć się ruchom jego ramion, by rozpoznać w nim stuprocentowego polskiego Żyda” — pisał.
NKJP: Janina Kumaniecka, Saga rodu Słonimskich, 2003
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- odpowiednik niedokonany: sprzysięgać się
Gramatyka
czasownik aspekt dokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: niesprzysiężenia się; niesprzysiężeniem się; niesprzysiężenie się; niesprzysiężeniu się; sprzysiąc się; sprzysiągłbym się; sprzysiągłby się; sprzysiągłbyś się; sprzysiągłem się; sprzysiągłeś się; sprzysiągł się; sprzysiągłszy się | pokaż wszystkie formy
formy alfabetycznie: niesprzysiężenia się; niesprzysiężeniem się; niesprzysiężenie się; niesprzysiężeniu się; sprzysiąc się; sprzysiągłbym się; sprzysiągłby się; sprzysiągłbyś się; sprzysiągłem się; sprzysiągłeś się; sprzysiągł się; sprzysiągłszy się; sprzysięgłabym się; sprzysięgłaby się; sprzysięgłabyś się; sprzysięgłam się; sprzysięgła się; sprzysięgłaś się; sprzysięglibyście się; sprzysięgliby się; sprzysięglibyśmy się; sprzysięgliście się; sprzysięgli się; sprzysięgliśmy się; sprzysięgłoby się; sprzysięgło się; sprzysięgłybyście się; sprzysięgłyby się; sprzysięgłybyśmy się; sprzysięgłyście się; sprzysięgły się; sprzysięgłyśmy się; sprzysięgną się; sprzysięgnę się; sprzysięgniecie się; sprzysięgniemy się; sprzysięgnie się; sprzysięgniesz się; sprzysięgnijcie się; sprzysięgnijcież się; sprzysięgnijmy się; sprzysięgnijmyż się; sprzysięgnij się; sprzysięgnijże się; sprzysiężeniach się; sprzysiężeniami się; sprzysiężenia się; sprzysiężeniem się; sprzysiężenie się; sprzysiężeniom się; sprzysiężeniu się; sprzysiężeń się; sprzysiężono się | zwiń
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
SprawdźCzęsto sprawdzane
Ciekawostki
- utrzymywać — Wieloznacznie...
- przypatrzeć się — A w słownikach...
- izba — Izba łamie stereotypy