pojedynczy

1. pojedynczy

Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Czy można mówić pojedyńczy? A pisać? Kwestia jest dość skomplikowana, a my jesteśmy gdzieś na początku drogi jej uporządkowania.
Dlaczego w młodzieńczy, obłąkańczy, szaleńczy mamy zakończenie -ńczy, a w pojedynczy zakończenie -nczy? Wyjaśnienie etymologiczne miałoby być takie, że wymienione wyrazy pochodzą od rzeczowników z miękkim ń: młodzieniec, obłąkaniec, szaleniec. Ale tu pojawia się kolejne pytanie: to czemu piszemy opiekuńczy, skoro pochodzi ten przymiotnik od rzeczownika opiekun? Odpowiedź znowu jest prosta, choć brzmi naukowo: nastąpiło wyrównanie analogiczne, tzn. dostosowaliśmy ten przymiotnik do przeważających zdecydowanie przymiotników z zakończeniem -ńczy.
Ale drążmy dalej: to czemu przymiotnika pojedynczy nie dostosowaliśmy, czemu tu nie zaszło wyrównanie analogiczne? I teraz uwaga:

Pełna treść tego i 5318 pozostałych artykułów poprawnościowych dostępna w abonamencie.

W cenie jednej kawy na miesiąc.
sprawdź
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • bez pary; indywidualny; jednokrotny; jednoosobowy; jednorazowy; jednostkowy; jedyny; odosobniony; osobny; samotny; sporadyczny; szczególny; wyjątkowy
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Raport skompromitował system antydopingowy Rosji i doprowadził do zniesienia domniemania dopingowej niewinności wobec rosyjskich lekkoatletów. Zgodnie z decyzją władz światowej lekkoatletyki (IAAF), zaaprobowaną przez MKOl, startować w Rio mogą tylko pojedynczy lekkoatleci z tego kraju, ci którzy udowodnią, że przez ostatnie lata byli regularnie testowani poza Rosją.

Paweł Wilkowicz, sport.pl, 17.07.2016

Gramatyka

przymiotnik niestopniowalny

formy alfabetycznie: pojedyncza; pojedynczą; pojedyncze; pojedynczego; pojedynczej; pojedynczemu; pojedynczy; pojedynczych; pojedynczym; pojedynczymi formy zaprzeczone: niepojedyncza; niepojedynczą; niepojedyncze; niepojedynczego; niepojedynczej; niepojedynczemu; niepojedynczy; niepojedynczych; niepojedynczym; niepojedynczymi

 1.1. pojedynczo

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • bez pomocy; sam jeden
Gramatyka

przysłówek odprzymiotnikowy niestopniowalny

formy: niepojedynczo; pojedynczo

Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

  • mszał — Od jakiej litery zapisywać
  • niebiosa — O dawnych formach niebiosów, niebiesiech, niebiosy
  • łut szczęścia — Odmiana: łutu szczęścia czy łuta szczęścia?

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book