Definicja
orczyk to poziomo umieszczony z przodu wozu lub narzędzia rolniczego drążek, na który zakłada się pasy i łańcuchy od uprzęży
orczyk
1. orczyk (przy wozie)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Ihooo! Ihiiii!
Furman dobrodusznie pokrzykiwał, płoszył bladozieloną smarkaterię tupotem ciężkich butów i zakładał chabecie uzdę, ładując całą pięść do pyska. Kobyła parskała jak smok. Kiedy uprząż była zapięta, orczyk na swoim miejscu, Mordchaj wołał wio i wyjeżdżał za bramę, a przekupki usuwały z drogi stołki i stragany.
Furman dobrodusznie pokrzykiwał, płoszył bladozieloną smarkaterię tupotem ciężkich butów i zakładał chabecie uzdę, ładując całą pięść do pyska. Kobyła parskała jak smok. Kiedy uprząż była zapięta, orczyk na swoim miejscu, Mordchaj wołał wio i wyjeżdżał za bramę, a przekupki usuwały z drogi stołki i stragany.
NKJP: Bogdan Wojdowski, Chleb rzucony umarłym, 1971
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- przymiotnik: orczykowy
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: orczyk; orczyka; orczykach; orczykami; orczyki; orczykiem; orczykom; orczyków; orczykowi; orczyku
2. orczyk (na górę)
Definicja
orczyk to rodzaj wyciągu narciarskiego, w którym na przesuwającej się w ruchu obiegowym linie umieszczone są drążki w kształcie odwróconego T; narciarz lub snowboardzista podkłada poziomą część tego drążka za nogi (pod pośladkami) lub między nie i jest wciągany na górę, sunąc cały czas po śniegu; orczykiem nazywa się także sam taki drążek
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
- wyciąg orczykowy
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
No więc załóżmy, że masz już orczyk między nogami, ten nad tobą przejeżdża i czekasz. To nie czekaj, tylko delikatnie podciągnij się przy pomocy orczyka, tak jakbyś chciał wprawić swoją deskę w ruch zgodny z kierunkiem jazdy na orczyku.
Chodzi o to, żebyś uprzedził orczyk i tuż przed szarpnięciem wprawił się w ruch. Jak ci się to uda, to żadnego szarpnięcia nie będzie, a ty płynnie przejdziesz w podjeżdżanie.
Krzysiek Dąbrowski, 7hillz.pl, 11.12.2019
To było na mistrzostwach świata w St. Moritz, a wspomina Andrzej Bachleda:
Jano przy kilkunastoosobowej kolejce dolnej stacji wyciągu orczykowego niepostrzeżenie odpiął Romkowi tyły wiązań. W tym momencie przed Romkiem stała cesarzowa Iranu, a za nią dwa goryle (ochrona). (...)
„I am sorry, excuse me” — bąkał pod nosem, tamując złość i śmiech. Goryle, złowrogo łypiąc oczami, zacieśnili krąg. Romek zapiął narty, cesarzowa wsiadła na orczyk i w chwili, kiedy goryle przygotowywali się do złapania następnego, uprzedzili ich Jano z Romkiem. I oni to stanowili plecy Cesarstwa. Zamieszanie i wściekłość zapanowały na kolejnym orczyku (na nim jechali goryle). Gdyby mogli, śnieg by zeżarli, by wyprzedzić naszą dwójkę. Na górze dopiero rozpoczęło się dobre kino, kiedy goryle zmuszeni byli pędzić za wcale dobrze jeżdżącą cesarzową. Chyba za karę zesłano ich na śnieg i trasy.
Jano przy kilkunastoosobowej kolejce dolnej stacji wyciągu orczykowego niepostrzeżenie odpiął Romkowi tyły wiązań. W tym momencie przed Romkiem stała cesarzowa Iranu, a za nią dwa goryle (ochrona). (...)
„I am sorry, excuse me” — bąkał pod nosem, tamując złość i śmiech. Goryle, złowrogo łypiąc oczami, zacieśnili krąg. Romek zapiął narty, cesarzowa wsiadła na orczyk i w chwili, kiedy goryle przygotowywali się do złapania następnego, uprzedzili ich Jano z Romkiem. I oni to stanowili plecy Cesarstwa. Zamieszanie i wściekłość zapanowały na kolejnym orczyku (na nim jechali goryle). Gdyby mogli, śnieg by zeżarli, by wyprzedzić naszą dwójkę. Na górze dopiero rozpoczęło się dobre kino, kiedy goryle zmuszeni byli pędzić za wcale dobrze jeżdżącą cesarzową. Chyba za karę zesłano ich na śnieg i trasy.
NKJP: Tygodnik Podhalański, nr 17, 1999
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- przymiotnik: orczykowy
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: orczyk; orczyka; orczykach; orczykami; orczyki; orczykiem; orczykom; orczyków; orczykowi; orczyku
3. orczyk (w samolocie)
Definicja
orczyk to pozioma dźwignia dwuramienna w dawnych samolotach (stosowana jeszcze czasem w małych samolotach i szybowcach), za pomocą której nogami uruchamiany był ster kierunkowy
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Dobbs obrócił maszynę na prawe skrzydło i pociągnął drążek sterowy gwałtownie ku sobie, wchodząc w nieprawdopodobnie wysoką „świecę”. Ale nie na długo. Gdy tylko stracił prędkość, kopnął pedał prawego orczyka i zawrócił na ogonie, celując nosem swego „Thunderchiefa” w sam środek leżącej w dole ziemi.
NKJP: Jerzy Gotowała, Najkrócej żyją motyle. Lotnictwo rozpoznawcze wciąż niezbędne, 1996
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: orczyk; orczyka; orczykach; orczykami; orczyki; orczykiem; orczykom; orczyków; orczykowi; orczyku
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
SprawdźCzęsto sprawdzane
Ciekawostki
- nickelodeon — Pochodzenie wyrazu nickelodeon
- obejrzeć — O dawnych obejrz, obejrzmy, obejrzcie
- przytomny — Jak przytomny z zaimkami chadzał, czyli o pochodzeniu, znaczeniu i rozwoju