on

1. on (zaimek osobowy)

Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Kiedy go, kiedy jego i o odmianie zaimka on W odmianie zaimka on mamy do czynienia z dwoma osobliwymi zróżnicowaniami. Tu omówimy pierwsze z nich.
A zatem pierwsze (obecne też w odmianie zaimka ja i ty) dotyczy form akcentowanych i nieakcentowanych. Niektórzy mówią tu nawet o odmianie przez akcentowość. Formy akcentowane występują na początku zdania, przy
Kiedy niego, kiedy go i o odmianie zaimka on W odmianie zaimka on mamy do czynienia z dwoma osobliwymi zróżnicowaniami. Tu omówimy drugie z nich.
A zatem drugie dotyczy form poprzyimkowych i niepoprzyimkowych. Niektórzy mówią tu nawet o odmianie przez poprzyimkowość. Formy poprzyimkowe występują po przyimkach (a dokładniej w pozycjach zależnych od przyimka, o czym dalej). Zobaczmy przykłady:

Pełna treść tego i 5219 pozostałych artykułów poprawnościowych dostępna w abonamencie.

W cenie jednej kawy na miesiąc.
sprawdź
Gramatyka

zaimek

formy alfabetycznie: go; ich; im; jego; jemu; mu; nich; niego; niemu; nim; nimi; on | pokaż wszystkie formy

2. on (zaimek wskazuj.)

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Z próby kradzieży zawsze usiłowano się wyłgać, jak ów niezdarny złodziejaszek, który badającemu go instygatorowi koronnemu, a więc ówczesnemu śledczemu, tak zeznał w 1788 roku do protokołu: „Pierwszy raz zostaję w niniejszym areszcie w porozumieniu, jakobym na poczcie pewnemu Francuzowi miał do kieszeni sięgać i chustkę onemu wyciągnąć, czego by mi ten Francuz w żaden sposób nie dowiódł, ponieważ rzeczonej chustki onemu nie brałem, lecz ją znalazłem przy nogach Francuza i tę zaraz okazałem, pytając się czyja by była, a Francuz okrzyknął mnie, jakobym mu ją z kieszeni wyjął, a tak oddał mnie pod wartę (...)”. Jak z tego widać, główna złodziejska zasada: „Nawet jak cię złapią za rękę, mów, że to nie twoja” — była stosowana od wieków.

NKJP: Stanisław Milewski, Szemrane towarzystwo niegdysiejszej Warszawy, 2009

Gramatyka

zaimek

formy alfabetycznie: on; onego; onemu; oni; onych; onym; onymi

 2.1. onże

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
„Ktokolwiek grosz publiczny do swego rozporządzenia odbiera, wydatek onegoż usprawiedliwić winien” — to historyczne motto NIK.

NKJP: Super Express, 2006

Gramatyka

zaimek

formy alfabetycznie: onegoż; onemuż; oniż; onychże; onymiż; onymże; onże

Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

  • ibidem — Poprawne zastosowanie
  • trampek — Kłopoty z obuwiem
  • blefBlef czy bluff (i wyrazy pochodne)

Ciekawostki

  • Australia — Pochodzenie nazwy Australia
  • czasownik — Rodzaj nijaki czasownika w czasie przeszłym
  • Bydgoszcz — Żarty z !Bydgoszcza

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book