nic

1. nic (zaimek)

Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Nic a niczego

Pełna treść tego i 5219 pozostałych artykułów poprawnościowych dostępna w abonamencie.

W cenie jednej kawy na miesiąc.
sprawdź
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • nikt; próżnia; pustka; w żaden sposób; wcale; za grosz; zero
  • eufemistycznie:guzik
  • potocznie:figa; nico; nul
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Jeśli zaś jesteście poza miastem, możecie czekać na przystanku, ile tylko dusza zapragnie. I tak nic nie przyjedzie aż do samego rana, kiedy to będziecie już martwi z powodu hipotermii.

Jeremy Clarkson, Moje lata w Top Gear, przekład Michał Strąkow, 2012

Gramatyka

formy: nic; niczego; niczemu; niczym

zgłoś poprawkę

 1.1. nic

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Już po upływie jednej sekundy rozmaite wskaźniki oraz narastający hałas dały mi do zrozumienia, że warto rozważyć zmianę biegu; pociągnąłem zatem za dźwignię. I nic. Ponieważ obroty silnika nadal rosły, spróbowałem raz jeszcze. I znowu nic, z tą tylko różnicą, że tym razem zaświeciło się kilka lampek ostrzegawczych.

Jeremy Clarkson, Moje lata w Top Gear, przekład Michał Strąkow, 2012

Gramatyka

formy: nic

zgłoś poprawkę

2. nic (partykuła)

Definicja

słowa nic używamy dla wzmocnienia znaczenia zaprzeczonego czasownika

Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Ortografia: nic nie znaczący czy nic nieznaczący, czyli o wpływie nic na pisownię z nie- Weźmy następujące trzy zdania, w których nic sąsiaduje z zaprzeczonym imiesłowem:

(1) Z biegiem lat to miasto stało się nic nieznaczącym, choć pełnym uroku miasteczkiem.
(2) John, zazwyczaj nic niemówiący bez zachęty ze strony innych, odezwał się pierwszy.
(3) Marek, jak zwykle niewidzący nic złego w zachowaniu syna, przestał słuchać uwag żony.

Wbrew temu, co mogłoby się na pierwszy rzut oka wydawać, w powyższych przykładach są jednak

Pełna treść tego i 5219 pozostałych artykułów poprawnościowych dostępna w abonamencie.

W cenie jednej kawy na miesiąc.
sprawdź
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • w ogóle; wcale
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
To się jakoś wtedy zaczęło. Wieczorami spotykałem ją przy śmietniku, widziałem, jak coś z niego wybiera — ale udawałem, że jej nie zauważam. A ona to chyba nic nie udawała, bo wyglądała tak, jakby rzeczywiście mnie nie widziała.

NKJP: Mariusz Cieślik, Śmieszni kochankowie, 2004

Gramatyka

partykuła

formy: nic

zgłoś poprawkę

3. jak nic

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • na sto procent; naturalnie; nie ulega wątpliwości; niewątpliwie; oczywiście; swobodnie; z pewnością
  • potocznie:na bank
Gramatyka

frazem nieodmienny

formy: jak nic

zgłoś poprawkę

4. jak gdyby nigdy nic

Wariant
  • jakby nigdy nic
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • potocznie:z głupia frant
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Teraz dopiero dotarł do mojej świadomości sens całego zajścia. Ktoś chciał zabić ojca! Ojciec podbił kastetem zbrodniczą rękę. Kto to był? Za co?
W restauracji kolejowej ojciec posadził Walę przy stoliku, mnie wziął na kolana i z niewzruszonym spokojem, jak gdyby nigdy nic, zawołał kelnera.
— Adasiu, zjemy po kawałku tortu, co? Przecież lubisz tort... Wala zje także, prawda?
Przejęty zajściem, nie mogłem wymówić słowa.

Jan Brzechwa, Gdy owoc dojrzewa, 1958

— Dostaniesz po kolacji — powiedziała. — Chodź, bo makaron stygnie.
Gdy po kolacji oddała mi węzełek, ujrzałem ze zdziwieniem, że zamiast kul są w nim srebrne pięciokopiejkówki. Matka używała ich do gry w karty i trzymała je w takim samym węzełku jak mój. Wyjąłem kilka monet i schowałem do kieszeni.
— Co mama mi dała? — powiedziałem jak gdyby nigdy nic, wchodząc do matki. — To przecież nie to!

Jan Brzechwa, Gdy owoc dojrzewa, 1958

Gramatyka

frazem nieodmienny

formy: jak gdyby nigdy nic

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

  • agrafka — Uwaga na błąd z agrafką
  • Ałma Ata — Ałma Ata, Ałma-Ata, Ałmaty, czyli jak zapisywać i odmieniać nazwę tego miasta
  • Małogoszcz — Jakiego rodzaju jest Małogoszcz

Ciekawostki

  • dzban — Dzbanów ci u nas dostatek
  • przypadek — Czy kolejność przypadków ma jakieś znaczenie?
  • trójsojusz — Najważniejszy trójsojusz

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book