leksem

leksem (językozn.)

Definicja

leksem to w językoznawstwie: jednostka systemu językowego, której w tekście odpowiada dany zbiór form wyrazowych, jedną z nich przyjmuje się jako nazwę leksemu, np. leksem CZOŁG reprezentują formy czołg, czołgach, czołgami, czołgi, czołgiem, czołgom, czołgowi, czołgów, czołgu

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • hasło; jednostka leksykalna; jednostka słownikowa; słowo; wyraz
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Zbudowanie takiego modelu opisu językowego, który pozwalałby na niesprzeczną interpretację leksemów złożonych z uwzględnieniem ich dwoistej natury, jest kwestią przyszłości. Na razie gramatycy niewiele zainteresowania okazują związkom frazeologicznym, a badacze zajmujący się frazeologią niewiele uwagi poświęcają cechom gramatycznym takich związków. Można odnieść wrażenie, że podstawowe pojęcia opisu gramatycznego, takie jak forma wyrazowa, leksem i klasa gramatyczna (część mowy), zostały zbudowane na podstawie obserwacji niefrazeologicznych jednostek języka i dlatego nie sprawdzają się jako narzędzie interpretacji gramatycznej frazeologizmów. Choć więc twierdzi się, że leksem jest jednostką opisu słownikowego, wyrazem w sensie słownikowym itp., to w praktyce narzędzia wypracowane przez gramatyków okazują się niewystarczające w odniesieniu do ogromnej liczby jednostek słownikowych opisywanych w słownikach.

Mirosław Bańko, Wykłady z polskiej fleksji, 2005, s. 34–35

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: leksem; leksemach; leksemami; leksemem; leksemie; leksemom; leksemów; leksemowi; leksemu; leksemy

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • tekst — Co czyni tekst trudnym?
  • hapaks legomenon — Pochodzenie wyrażenia hapaks legomenon
  • dup — Czego nie wiecie o dupiu

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book