é ü ą

ewangelia

1. ewangelia (w literaturze)

Definicja

ewangelia to gatunek literacki, w którym opisuje się życie i naukę Jezusa, cechujący się łączeniem elementów historycznych i biograficznych (czasem bez zachowania chronologii) z nauczaniem apostolskim, ukazywaniem charakterystycznych cech bohatera oraz najważniejszych wydarzeń z jego życia, posługiwaniem się elementami kultowymi, apologetycznymi jako środkami literackimi

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Oceniając wyniki współczesnych badań nad ewangeliami, należy stwierdzić, że historia literatury nie potrafi wskazać gatunku literackiego, który całkowicie przypominałby ewangelie.

Janusz M. Czerski, xczerski.digita.pl/files, 17.12.13

Wiele uwagi poświęcone jest dzieciństwu Jezusa, nie ma natomiast w Etiopii typowych ewangelii dzieciństwa dobrze znanych z literatury ormiańskiej czy cerkiewnosłowiańskiej. Znane są jednak apokryfy pasyjne, czyli opisujące „nieznane” wydarzenia z ostatnich dni życia Jezusa.

Marcin Krawczuk, O piśmiennictwie etiopskim w języku gyyz, w: Literatura na Świecie, z. 7/8, 2014, s. 262

Ciekawostki
Pochodzenie słowa ewangelia Słowo ewangelia pochodzi od słowa euangelion (dosłownie ‘dobra nowina’). Początkowo oznaczało ono
Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: ewangelia; ewangelią; ewangeliach; ewangeliami; ewangelie; ewangelię; ewangelii; ewangelio; ewangeliom

zgłoś poprawkę

 1.1. Ewangelia (w Biblii)

Definicja

Ewangelia to zbiór tekstów czterech ewangelistów (Mateusza, Marka, Łukasza, Jana), będący częścią Nowego Testamentu; Ewangelia to także każdy z tych tekstów z osobna

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Na przykład Ewangelia Marka ukazuje dwie idee kompozycyjne: stopniowe objawianie się Jezusa w różnych środowiskach oraz paralelnie do tego reakcje wiary i niewiary. Mateusz znowu zgrupował logia i czyny Jezusa w duże bloki, a Łukasz koncentruje budowę swojej Ewangelii wokół idei Jerozolimy.

Janusz M. Czerski, xczerski.digita.pl/files, 17.12.13

Ewangelię przedstawiano jako rulon albo księgę lub pergamin, niekiedy jako szafę podobną do tej, w której w synagodze przechowywano Torę. Następnie imię ewangelisty pisano na pergaminie lub na księdze. Takie napisy spotykamy od IV w. Stopniowo rodził się prawdziwy kult Ewangelii, składano ją w bogatych szafkach dekorowanych, całowano księgę, składano na ołtarzu.

ps-po.pl, 15.10.11

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: Ewangelia; Ewangelią; Ewangeliach; Ewangeliami; Ewangelie; Ewangelię; Ewangelii; Ewangelio; Ewangeliom

zgłoś poprawkę

2. Ewangelia (głoszona)

Definicja

Ewangelia to opis lub treść słów i czynów Jezusa stanowiących istotę nauczania chrześcijańskiego

Wariant
  • ewangelia
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Bo tak naprawdę Ewangelią jest to, co głosił sam Jezus. To właśnie w I rozdziale Ewangelii według św. Marka Jezus wraca do Galilei i woła Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię (Mk 1,14). Tak wołał Jezus, a przecież w tym czasie jeszcze żadna Ewangelia nie została napisana.

Anna Świderkówna, Od ewangelii do Ewangelii, mateusz.pl/duchowosc, 17.12.13

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: ewangelia; Ewangelia; ewangelią; Ewangelią; ewangelię; Ewangelię; ewangelii; Ewangelii; ewangelio; Ewangelio

zgłoś poprawkę

 2.1. ewangelia (część mszy)

Definicja

ewangelia to część mszy świętej, w której czyta się Ewangelię

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje przymiotnikowe: dzisiejsza; niedzielna
Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: ewangelia; ewangelią; ewangeliach; ewangeliami; ewangelie; ewangelię; ewangelii; ewangelio; ewangeliom

zgłoś poprawkę

3. ewangelia (zasady)

Definicja

ewangelia to zasady moralne stanowiące dla kogoś naukę i autorytet

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: ewangelia; ewangelią; ewangeliach; ewangeliami; ewangelie; ewangelię; ewangelii; ewangelio; ewangeliom

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book