é ü ą

ceduła

1. ceduła (giełda)

Definicja

ceduła to oficjalny dziennik giełdy, zawierający m.in. wykaz kursów papierów wartościowych, wartości indeksów giełdowych, statystyki ostatniej sesji, informacje o działalności giełdy i emitentach notowanych na niej papierów wartościowych; słowo specjalistyczne

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Na giełdzie paryskiej stosowany jest elektroniczny system handlu: Computer Assisted Continuous Trading (CAC) w części oparty na systemie stosowanym na giełdzie w Toronto.
Izba Maklerów ogłasza urzędową cedułę po każdej sesji (Bulletin de la Cote Officielle) a rozliczaniem transakcji zajmuje się izba rozrachunkowa (Societe Interprofessionelle de Compensation des Valeurs Moibilieres). Oficjalnym indeksem giełdy paryskiej jest indeks CAC 40.

NKJP: Jerzy Nacewski, Instytucje rynku kapitałowego, 2000

Bar kawowy „Santos” był tradycyjnym miejscem spotkań pomiędzy sesjami. Przy wódce, kawie i ciastkach spotykali się tu maklerzy i gracze. Niektórzy żartowali, że zamiast karty podaje się tu gościom ceduły giełdowe... Chłopcy przeglądali gazety z notowaniami, a na blacie obok kawy i kefirów stały przed nimi szarlotki.

NKJP: Marek Miller, Pierwszy milion, czyli chłopcy z Mielczarskiego, 1999

O dodatkowy, bardzo miły akcent wczorajszej wizyty Wiesława Rozłuckiego w krakowskiej AE postarał się profesor Leszek Kałkowski, znawca historii rynku papierów wartościowych. Gratulując pomysłu noworocznej karteczki z życzeniami od zarządu giełdy (na której jego członkowie występują w czapkach św. Mikołajów) przekazał szefowi GPW pochodzący z prywatnej kolekcji profesora oryginalny egzemplarz ceduły giełdy warszawskiej z marca 1938 r.

NKJP: Dziennik Polski, 1999

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: ceduł; ceduła; cedułą; cedułach; cedułami; cedule; cedułę; ceduło; cedułom; ceduły

zgłoś poprawkę

2. ceduła (podatki)

Definicja

ceduła to w koncepcji cedularnego podatku dochodowego każda z grup przychodów, dla których obowiązują różne stawki podatkowe, ulgi i zwolnienia; słowo specjalistyczne

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Popularny kontynuator klasycznej myśli liberalnej w krajach frankofońskich J.-B. Say opowiadał się za niskim, choć progresywnym podatkiem i nadaniem obciążeniom fiskalnym funkcji socjalnej — tak dalece, jak nie zagraża ona utrzymaniu poziomu życia poszczególnych obywateli. Według Saya z perspektywy sprawiedliwości podatek dochodowy powinien zapewniać dwie trzecie dochodów budżetowych, a podatki pośrednie — jedynie jedną trzecią. Postulat ten realizował, kształtowany od przełomu XVIII i XIX w. do początku XX w., angielski podatek dochodowy (wymierzany po odtrąceniu kosztów), rozdzielony na 5 ceduł w zależności od źródeł dochodu wraz z tzw. super tax — podatkiem progresywnym od nadwyżki sumy wszystkich ceduł ponad określone minimum (podatek ten często uznawany jest za historyczny wzorzec sprawiedliwości podatkowej).

Krzysztof Radzikowski, Współczesne dylematy równości i sprawiedliwości opodatkowania (cz. 1), Doradztwo Podatkowe — Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych, nr 12/2020, s. 22

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: ceduł; ceduła; cedułą; cedułach; cedułami; cedule; cedułę; ceduło; cedułom; ceduły

zgłoś poprawkę

3. ceduła (transport)

Definicja

ceduła to jeden z egzemplarzy listu przewozowego, który nadawca przekazuje przewoźnikowi, a następnie na którym odbiorca kwituje odbiór towaru i który wraca do przewoźnika; słowo specjalistyczne

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Wynika z tego, że dostawca towaru samym takim dokumentem przewozowym (kopią) nie jest w stanie wykazać faktu, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, gdyż pokwitowanie odbioru towaru przez nabywcę następuje jedynie na cedule przewoźnika, która stanowi dla niego, a nie dla nadawcy, dowód doręczenia towarów.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, interpretacja nr IPPP3/443-774/10-2/KC, 09.11.2010, podatki.biz

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: ceduł; ceduła; cedułą; cedułach; cedułami; cedule; cedułę; ceduło; cedułom; ceduły

zgłoś poprawkę

4. ceduła (policja)

Definicja

ceduła to w policji: notatka dla patrolu zawierająca charakterystykę trasy, rejonu odpowiedzialności, miejsc, na które należy zwrócić szczególną uwagę itp.; słowo specjalistyczne

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Kierownik OPI w KP D i bezpośredni przełożony obwinionego policjanta, w zeznaniu z dnia 3 sierpnia 2017 r. potwierdził, że co miesiąc osobiście opracowywał w formie pisemnej dyslokację służby dla służb patrolowo-interwencyjnych — tzw. ceduły, z treścią których policjanci pełniący służbę mieli obowiązek się zapoznać i posiadać przy sobie. Ceduły te określały między innymi, gdzie i w jaki sposób ma być pełniona służba (w patrolu pieszym) w stałym posterunku doraźnym i jakie obiekty mają być kontrolowane.
W trakcie konfrontacji ze świadkiem M. K. obwiniony stwierdził, że w czasie gdy pełnił służbę w nocy [...] 2017 r., w cedułach patrolowych nie było sprecyzowane, co to jest centrum R lub centrum W, jak również nie określono w nich, które budynki i obiekty użyteczności publicznej wchodzą w skład centrów tych miejscowości. Takiemu stanowisku przeczy treść sporządzonej przez niego notatki służbowej z dnia 30 maja 2017 r., w której dwukrotnie używa określenia „Centrum W” i raz „Centrum R” i wymienia obiekty, które rzekomo miał poddać kontroli.

III SA/Kr 436/18 — Wyrok WSA w Krakowie z 2018-08-02, orzeczenia-nsa.pl

Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: ceduł; ceduła; cedułą; cedułach; cedułami; cedule; cedułę; ceduło; cedułom; ceduły

zgłoś poprawkę

5. ceduła (średniowiecze)

Definicja

ceduła to kartka z własnoręcznie napisanym oświadczeniem; słowo rzadziej dziś używane

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • kartka; liścik; oświadczenie
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Obok dokumentów fundacyjnych w kulach hełmów wież złożono też relikwie świętych. Jeden z papierowych pakietów z partykułami kości opisany był inskrypcją: S. Dionisy et Socior.[um]. Ceduła ta identyfikowała świętą zawartość z relikwiami męczenników św. Dionizego biskupa i jego towarzyszy — prezbitera Rusticiusa i diakona Eleutheriusa.

Janusz Nowiński, "Metafizyczne piorunochrony": depozyty złożone w kulach hełmów wież kościoła opactwa w Lądzie nad Wartą w 1720 roku, Seminare. Poszukiwania naukowe, 31, 2012, s. 266

Obecnie więc kartki wyborcze, nazywane cedułami, zawierają jedynie nazwisko kandydata, na którego się głosuje, przy czym konstytucja papieska Romano Pontifici eligendo precyzuje, że również przyszły papież nie powinien wiedzieć, kto i jak głosował. Nazwisko kandydata powinno być w związku z tym wpisane na cedule tak, „ażeby nie można było łatwo rozpoznać charakteru pisma”.

NKJP: Zdzisław Morawski, Watykan bez tajemnic

Ceduła dołączona do listu Radziwiłła przedstawiała dramatyczne okoliczności wojny ze Szwedami, w czasie której zostały splądrowane folwarki Radziwiłłowskie: popielski i ogonowski. Zostało to skomentowane także w kontekście
nowych nominacji wojskowych:
Bóg będzie sędzią tym, którzy chcąc desideria pacis obmierzić i w urzędach wojennych odio personae meae mieszaninę uczynić,
a to przez zgubę W[ielkiego] Ks[ięstwa] Litewskiego, swych nad nami zamysłów dopięli [z Iwanowa 14 sierpnia 1625, ceduła].

Mariola Jarczykowa, Korespondencja i literatura okolicznościowa w kręgu magnaterii Wielkiego Księstwa Litewskiego, 2019, s. 91

Ciekawostki
Krótka etymologia
Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: ceduł; ceduła; cedułą; cedułach; cedułami; cedule; cedułę; ceduło; cedułom; ceduły

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • mać — Mać — dawne znaczenie
  • a że — Co pisał Jason Hunt
  • outsourcing — Pochodzenie słowa outsourcing

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book