akwedukt

akwedukt (budowla)

Definicja

akwedukt to budowla inżynieryjna tworząca system kanałów, mostów, tuneli i rur, służąca do transportowania wody z jednego miejsca do drugiego, często na znaczne odległości, ponad przeszkodami terenowymi, z wyższej do niższej lokalizacji (kluczową rolę odgrywa zachowanie odpowiedniego spadku wody, co wymaga precyzyjnych obliczeń, szczególnie w przypadku długich odcinków, gdzie zmiany wysokości mogą być minimalne, ale znaczące dla skuteczności transportu); akweduktów używano w starożytności i średniowieczu, szczególnie popularne były w starożytnym Rzymie, gdzie wykorzystywano je do dostarczania wody pitnej, a także do zasilania łaźni, fontann i innych budowli publicznych, charakteryzowały się często dużą wysokością, zwłaszcza te, które przechodziły nad dolinami (stąd powszechne kojarzenie akweduktów z arkadami poprowadzonymi nad rzekami lub nierównościami terenu)

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • budowla hydrotechniczna; instalacja wodociągowa; konstrukcja wodna; rurociąg; system wodny; urządzenie hydrotechniczne; wodociąg
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Sekstus Juliusz Frontyn – w I wieku zarządca dziesięciu rzymskich akweduktów, liczących 420 kilometrów i doprowadzających wodę do 270 publicznych fontann – uważał system kanalizacyjny za najgenialniejsze osiągnięcie inżynieryjno-architektoniczne swoich czasów, górujące nad takimi monumentami jak piramidy czy świątynie. Pod względem praktycznym miał rację, choć badaczka rzymskich akweduktów Brigitte Cech twierdzi, że przesadził, mówiąc, iż akwedukty doprowadzały dziennie 992 miliony litrów wody do Rzymu. W rzeczywistości było jej o połowę mniej, ponieważ ze względu na nieszczelne rury około 20 procent wsiąkało w ziemię, w dodatku rolnicy nielegalnie pobierali wodę na trasie akweduktów. Mimo tego i tak każdy mieszkaniec Rzymu dysponował dziennie 176 litrami publicznej wody.

Agnieszka Krzemińska, Dawniej ludzie żyli w brudzie. Kiedy i dlaczego zaczęliśmy o siebie dbać?, 2021

Spodobał się sułtanowi, więc Sinan dostawał kolejne zlecenia. A to most, a to meczet, a to grobowiec jakiegoś ważnego generała. Przez swoje długie życie budował meczety, medresy, szkoły koraniczne, szpitale, karawanseraje, akwedukty, pałace i łaźnie. Dla Sulejmana Wspaniałego wybudował kompleks meczetowy Süleymaniye, do dziś górujący nad Stambułem. Wszyscy go podziwiali.

KWJP: Witold Szabłowski, Merhaba. Reportaże z tomu „Zabójca miasta moreli” i osobisty słownik turecko-polski, 2018

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: akwedukcie; akwedukt; akweduktach; akweduktami; akweduktem; akweduktom; akweduktów; akweduktowi; akweduktu; akwedukty

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • pijany — Ze mną się nie napijesz?
  • udawać Greka — Co ci Grecy w sobie mają, że niektórzy ich udają?
  • ubikacja — Tymczasem nie tak dawno...

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book