97 Przymiotnik w narzędniku czy mianowniku (jest zasadne czy jest zasadnym)
składnia

Gdy w orzeczeniu imiennym (element czasownikowy + element imienny, np. zostać lekarzem, być kimś) występuje przymiotnik (tak zwany orzecznik przymiotnikowy, np. będziesz sławny), to przyjmuje on formę mianownika, np.

• okazała się sławna,
• było zepsute,
• stał się wymagający,
• lubię go takiego, jaki jest.

Dawniej w takich konstrukcjach występował przymiotnik w narzędniku. Dziś taka konstrukcja została ograniczona w zasadzie do:

W pozostałych połączeniach narzędnik nie jest niepoprawny, ale nadaje konstrukcji nacechowanie stylistyczne, por.

Oczywiście narzędnik wystąpi w orzeczeniu imiennym z orzecznikiem wyrażonym:

Możliwa też jest taka sytuacja, w której mamy do czynienia z wyrazem będącym homonimem: może to być zarówno przymiotnik (imiesłów przymiotnikowy), jak i rzeczownik. Różnica w składni będzie wtedy taka, że rzeczownik wystąpi w narzędniku, a przymiotnik w mianowniku. Zobaczmy przykłady: