282 Tytuły dzieł, czasopism, programów telewizyjnych itp.
odmiana nazw i rzeczowników (D)

1. Odmiana tytułów

Odmieniamy te tytuły książek, filmów, audycji, które są:

Por. regułę składnia: rzeczownik + nazwa, czyli w mieście Wrocław czy w mieście Wrocławiu itp..

2. Tytuł główny i podtytuł

Zasadniczo w podobny sposób powinniśmy odmieniać tytuły złożone z tytułu głównego i podtytułu. Faktycznie jednak rzadkie są przypadki, gdy można tak robić bez żadnych wątpliwości, np.

Przeczytać ten wywiad można w „Tele Świecie. Magazynie telewizyjnym”.

Względy praktyczne i stylistyczne sprawiają, że poniższy przykład jest raczej hipotetyczny:

Mickiewicz napisał Pana Tadeusza, czyli Ostatni zajazd na Litwie, historyję szlachecką z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem, cierpiąc niedole emigracyjnego żywota „na paryskim bruku”.

Zauważyć można tendencję do

3. Nieodmienność tytułów

Jakkolwiek banalnie to brzmi, nie odmieniamy tytułów, które odmianie się nie poddają, np.

4. Tytuły w językach obcych

Osobny problem stanowią tytuły w językach obcych. Można zostawiać je bez odmiany lub — czasem z pomocą drobnych zabiegów, np. tłumaczenia spójników — ostrożnie odmieniać rzeczowniki, np.

5. Tytuły czasopism z przedimkami (np. the)

Chodzi tu o takie tytuły, jak The New York Times, Der Spiegel. Przyjęliśmy dla nich w Dobrym słowniku następujący sposób notowania: tytuł z przedimkiem jako hasło główne, nieodmienny; tytuł bez przedimka jako podhasło, odmienny. Przykładowe zdania:

Cytuję z fragmentu książki, opublikowanego w The New York Times.

ale

Film miał świetne recenzje nie tylko w New York Timesie.

Podany sposób notowania haseł wynika wprost ze zbadanego uzusu książkowego. Nie oznacza to wprawdzie, że tytułu z przedimkiem odmieniać nie można, ale faktycznie czynione jest to bardzo rzadko.