291
Ogólne zasady odmiany
skrótowce
Spis treści:
1. Ważne informacje wstępne
Na wstępie należy zauważyć, że w polszczyźnie coraz mocniej widoczna jest tendencja do nieodmieniania w ogóle wszelkich skrótowców. Różny jest stopień akceptacji tej tendencji. Tomasz Karpowicz pisał na stronach RJP w 2001 roku o niej, że „chociaż nie zyskała aprobaty wszystkich językoznawców, należy o niej pamiętać”.
W Dobrym słowniku w tabelkach odmiany haseł podajemy generalnie formy odmienne, tzn. nie informujemy w nich o dopuszczalnej nieodmienności. Oznacza to np., że choć w tekstach możemy spotkać zdania w rodzaju (1), to w Dobrym słowniku notujemy hasło GIS jako odmienne — formy odmienne uważamy za wzorcowe. Natomiast dopiero gdy dany skrótowiec z trudem poddaje się odmianie i w uzusie nieodmienność zdecydowanie przeważa, wtedy odnotowujemy ten fakt w haśle.
Obraz wyłaniający się ze statystyk GIS potwierdzają wyniki sondażu, który przeprowadziło wśród rodziców niechętnych szczepieniom Stowarzyszenie STOP NOP. (Izabela Filc-Redlińska, Szczepionki. Nie daj się zwariować, 2016)
Powyższy opis nie dotyczy rzecz jasna sytuacji, gdy formy odmienne określone są w Dobrym słowniku jako rzadsze dlatego, że dany skrótowiec rzadziej używany jest w rodzaju męskim (umożliwiającym odmianę), por. AWF.
2. Reguła zasadnicza
Skrótowce, jeśli w ogóle są odmienne, odmienia się w
3. Skrótowce z liczbą
Problem może sprawiać odmiana takich skrótowców, do których dołączona jest liczba zapisywana po łączniku, np. MiG-29. W tekstach znajdziemy chyba wszystkie możliwe zapisy, m.in.
4. Odmiana typu NBP-em
Istnieją nieodmienne skrótowce, w standardowej polszczyźnie będące literowcami, jak np. PCK [pe-ce-ka], MDK [em-de-ka], NBP [en-be-pe], które w potocznej polszczyźnie bywają odmieniane. W jaki sposób?
5. Kropki w skrótowcu i skrócony Michael Jordan
Zupełnie wyjątkowe są skrótowce, w których występują dodatkowo kropki (kiedyś taka konwencja w polskich tekstach była czymś normalnym i zapisywano skrótowce z kropkami, np. P.K.P.). Współcześnie mamy z takim zjawiskiem do czynienia w
6. Lista reguł dotyczących szczególnych przypadków
Inne problemy z odmianą skrótowców zostały zapisane w osobnych regułach:
Pełna treść tej i 417 pozostałych reguł dostępna w abonamencie.
W cenie jednej kawy na miesiąc.
sprawdź